ویکیپیدیا

کاتھێڵی ڕاپەڕینی کوردەکان

(لە پێرستی ڕاپەڕینی کوردانەوە ڕەوانە کراوە)

ئەمە پێڕستێکی کاتھێڵیی ڕاپەڕین و ململانێیەکانە لەلایەن نەتەوەی کورد، ئەم پێڕستە ھێشتا ناتەواوە.

پێڕستی ململانێ و ڕاپەڕینەکان

دەستکاری
ڕێکەوت ڕاپەڕین شوێن ئەنجام
٨٣٨–٨٤١[١] ڕاپەڕینی کورد داسنییەکان دژی دەسەڵاتی عەباسییەکان خەلافەتی عەباسی سەرکوتکرا
٩٥٥–١٠٧١[٢][٣][٤] شەڕ دژی سالارییەکان ڕەوادی سەرکەوتن
١٠٤٥ شەڕی دوین شەدادی سەرکەوتن
٩٩٠–١٠٨٥ ڕاپەڕینی کوردەکان مەروانی سەرکەوتن، بووە ھۆی دامەزرانی میرنشینی مەروانی
١٥٠٦–١٥١٠ ڕاپەڕینی کوردانی ئێزیدی دژی سەفەوییەکان[٥]   شانشینی سەفەوی سەرکوتکرا کاتێک سەرکردەی ئێزیدی، شیر ساریم، لە شەڕەکەدا شکستی ھێنا.
١٦٠٩–١٦١٠ شەڕی دمدم[٦]   شانشینی سەفەوی سەرکوتکرا
١٧٧٥ ڕاپەڕینی باجەڵان[٧]   زەندییەکان سەرکوتکرا
١٨٠٦–١٨٠٨ ڕاپەڕینی بابان[٨]   ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی سەرکوتکرا
١٨٨٠–١٨٨١ شۆڕشی شێخ عوبەیدوڵڵای نەھری[٩]   قاجاڕەکان و   ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی شکستی ھێنا
late ١٨٩٠ەکان–١٩٠٠ گەمارۆدانی ١٣٩١ی قوستەنتینە[١٠]   ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی سەرکوتکرا
سەرەتای مانگی ئازار – ٤ی نیسانی ١٩١٤ ڕاپەڕینی ١٩١٤ی بدلیس   ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی سەرکوتکرا
١٩١٤ – ١٩١٧ ڕاپەڕینەکانی کورد لە جەنگی جیھانیی یەکەم   ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی دامەزراندنی دەوڵەتێکی نیمچە سەربەخۆی کوردی تا ساڵی ١٩١٩
١٩١٩–١٩٢٢ یەکەم شۆڕشی شێخ مەحموود   شانشینی عێراق سەرکوتکرا
١٩١٨–١٩٢٢ یەکەم ڕاپەڕینی سمکۆ   ئێرانی قاجاڕی سەرکوتکرا
١٩١٨–٢٠٠٣ تێکھەڵچوونی نێوان عێراق و کوردەکان   عێراق سەرکەوتن
١٩١٨–ئێستا سەربەخۆییخوازیی کوردان لە ئێران   ئێرانی قاجاڕی بەردەوامە
٦ی ئازار – ١٧ی حوزەیرانی ١٩٢١ ڕاپەڕینی قۆچگری   تورکیا سەرکوتکرا
تشرینی دووەمی ١٩٢٢ – تەمموزی ١٩٢٤ دووەم شۆڕشی شێخ مەحموود   شانشینی عێراق,   شانشینی کوردستان دروستبوونی شانشینی کوردستان[١١][١٢]
ئابی ١٩٢٤ ڕاپەڕینی ئلکێ   تورکیا سەرکوتکرا
٨ی شوبات – ئازاری ١٩٢٥ شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران[٩]   تورکیا سەرکوتکرا
١٩٢٦ دووەم ڕاپەڕینی سمکۆ   ئێرانی پەھلەوی سەرکوتکرا، سمکۆ بەرەو عێراق ھەڵھات.
تشرینی یەکەمی ١٩٢٧ – ١٧ی ئەیلوولی ١٩٣٠ یەکەم، دووەم و سێیەم ڕاپەڕینی ئاگری[١٣][١٤][١٥][١٦][١٧]   کۆماری ئارارات،   تورکیا سەرکوتکرا، کۆماری ئارارات ھەڵوەشایەوە
١٩٣١ ڕاپەڕینی جەعفەر ئاغا   ئێران سەرکوتکرا
١٩٣١–١٩٣٢ ڕاپەڕینی ئەحمەد بارزانی   شانشینی عێراق سەرکوتکرا، و بەشێوەیەکی پچڕ پچڕ تا ١٩٣٣ بەردەوام دەبێت، ڕاپەڕینێکی دیکەی بارزانییەکان لە ساڵی ١٩٤٣ سەرھەڵدەدات
١٩٣٥ ڕاپەڕینی ١٩٣٥ی ئێزیدییەکان   عێراق سەرکوتکرا
٢٠ی ئازار – تشرینی دووەمی ١٩٣٧ و ٢ی کانوونی دووەم – کانوونی دووەمی ١٩٣٨ ڕاپەڕینی دێرسیم   تورکیا سەرکوتکرا (کۆمەڵکوژیی دێرسیم ببینە)
١٩٤١–١٩٤٤ ڕاپەڕینی حەمە ڕەشید   ئێرانی پەھلەوی سەرکوتکرا، حەمە ڕەشید بەرەو عێراق ھەڵھات
تشرینی دووەمی ١٩٤٥ – ١٥ی کانوونی دووەمی ١٩٤٦ قەیرانی ١٩٤٦ی ئێران[١٨]   ئێران،   کۆماری مەھاباد دروستبوونی کۆماری مەھاباد کە لەلایەن سۆڤیەت پاڵپشتی دەکرا، ڕاپەڕینەکە دواتر سەرکوتکرا
١١ی ئەیلوولی ١٩٦١ – ١٩٧٠ یەکەم شەڕی کورد و عێراق   عێراق ڕاپەڕین ڕاگیرا، و ڕێکەوتننامەی ١١ی ئازار بەسترا
١٩٦٧ شۆڕشی ١٩٦٧ی کورد لە ئێران   ئێرانی پەھلەوی سەرکوتکرا
نیسانی ١٩٧٤ – ١٩٧٥ دووەمین شەڕی کورد و عێراق   عێراقی بەعس سەرکوتکرا، حکوومەتی عێراق کۆنترۆڵی کوردستان دەکاتەوە
١٩٧٦–١٩٧٨ سەرھەڵدانی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان   عێراقی بەعس یەکلانەبوویەوە، بووە ھۆی ڕاپەڕینی کوردەکان لە ١٩٨٣
١٩٧٩ سەرھەڵدانی ١٩٧٩ی ڕۆژھەڵاتی کوردستان   ئێران سەرکوتکرا
١٩٨٣–١٩٨٦ یاخیبوونە کوردییەکانی عێراق ١٩٨٣-١٩٨٦   عێراقی بەعس یەکلانەبوویەوە، و ئەنفالی کوردەکان ڕوویدا
١٥ی ئابی ١٩٨٤–ئێستا ململانێی کورد و تورکیا   تورکیا بەردەوامە[١٩][٢٠][٢١][٢٢][٢٣][٢٤][٢٥]
١٩٨٦–١٩٩٦ سەرھەڵدانی حیزبی دێموکرات   ئێران سەرکوتکرا; حیزبی دێموکرات ئاگربەستی تاکلایەنە لە ساڵی ١٩٩٦ ڕادەگەیەنێت
١ی ئازار – ٥ی نیسانی ١٩٩١ ڕاپەڕینی ١٩٩١   عێراقی بەعس،   باشووری کوردستان سەرکەوتن، دامەزراندنی ھەرێمی خۆبەڕێوەبەریی کوردستان
ئازاری ٢٠٠٤ خۆپیشاندانەکانی ٢٠٠٤ی قامیشلۆ   سووریا سەرکوتکرا
١ی نیسانی ٢٠٠٤–ئێستا تێکھەڵچوونی ئێران و پژاک   ئێران بەردەوامە
١٩ی تەمموزی ٢٠١٢–ئێستا شۆڕشی ڕۆژاوا لە شەڕی ناوخۆیی سووریا   سووریا شەڕڤانانی کورد تا مانگی ئەیلوولی ٢٠١٢، ٣٦٥ شارۆچکە و گوندی ڕۆژاوای کوردستان و ٢ قەزای حەلەبیان کۆنترۆڵ کردەوە.[٢٦]
٢٤ی تەمموزی ٢٠١٥–ئێستا ململانێی کورد و تورکیا   تورکیا یەکلانەبووەتەوە
١٩ی نیسانی ٢٠١٦–ئێستا پێکدادانەکانی ڕۆژاوای ئێران   ئێران بەردەوامە
٢٤ی ئابی ٢٠١٦–ئێستا دەستێوەردانی سەربازیی تورکیا لە سووریا   سووریا بەردەوامە
١٥ – ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ململانێی ٢٠١٧ی کورد و عێراق   عێراق،   کوردستان ئاگربەست، ھەرێمی کوردستان ٪٥١ی خاکەکەی لەدەست دەدات، لەوانە شەنگال، کەرکوک و زۆربەی ناوچە جێناکۆکەکان

ئەمانەش ببینە

دەستکاری

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ M. Th. Houtsma, 1993, E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936: Volume 4 - Page 1136, Brill
  2. ^ Hugh Kennedy, The Prophet and the Age of the Caliphates The Kurdish dynasties which emerged in the second half of tenth century...the Rawwadids
  3. ^ Sharaf Khan Bidlisi The Sharafnam̂a Rawwadi Kurds..
  4. ^ Ian Richard Netto, Encyclopaedia of Islam "There was a succession of Kurdish dynasties such as ... Rawwadids of Tabriz and Azerbayjan"
  5. ^ «Of the anger and alarm aroused by these proceedings...». persian.packhum.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  6. ^ «DIMDIM». لە ڕەسەنەکە لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی شوباتی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
  7. ^ «Iranica - Search Results». لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. , p.533.
  8. ^ Meho، Lokman I. «The kurds and Kurdistan: a general background» (PDF). p. 9. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٣ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە.
  9. ^ ئ ا «Are Kurds a pariah minority?». لە ڕەسەنەکە لە ٨ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە.
  10. ^ McCarthy، Justin (2006-09-29). The Armenian Rebellion at Van (بە ئینگلیزی). University of Utah Press. p. 82. ISBN 978-0-87480-870-4. In the late 1890s the government began to improve the security in the Van Province with mixed but real results. Soldiers were sent to defend Armenian villages from tribes. The Ottomans responded to tribal raids in southern Van Province by sending regular troops to Hakkâri Sancak to protect the Nestorians. They succeeded in keeping the area quiet, at least for the time being. Troops opposed incursions by Persian Kurds. They even used artillery to bombard the fortified villages of raiding tribes. In 1900 the government gained a victory when regular troops captured Şerif, the leader of the Shekifti subtribe of the Shikak Kurds and long-standing plague for both the government and the Armenians, in a bloody battle in the Albak region near Başkale.
  11. ^ Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Kingdom of Kurdistan. Infobase. 2009. ISBN 9781438126760. لە 5 November 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  12. ^ Der Kurdistan-Irak-Konflikt: der Weg zur Autonomie seit dem ersten Weltkrieg. Verlag Hans Schiler. 2007. ISBN 9783899300239. لە 5 November 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  13. ^ Yusuf Mazhar, Cumhuriyet, 16 Temmuz 1930, ... Zilan harekatında imha edilenlerin sayısı 15,000 kadardır. Zilan Deresi ağzına kadar ceset dolmuştur...
  14. ^ Ahmet Kahraman, ibid, p. 211, Karaköse, 14 (Özel muhabirimiz bildiriyor) ...
  15. ^ Ayşe Hür, "Osmanlı'dan bugüne Kürtler ve Devlet-4" 2011-02-25 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., Taraf, October 23, 2008, Retrieved August 16, 2010.
  16. ^ M. Kalman, Belge, tanık ve yaşayanlarıyla Ağrı Direnişi 1926–1930, Pêrî Yayınları, İstanbul, 1997, ISBN 975-8245-01-5, p. 105.
  17. ^ "Der Krieg am Ararat" (Telegramm unseres Korrespondenten) Berliner Tageblatt, October 3, 1930, "... die Türken in der Gegend von Zilan 220 Dörfer zerstört und 4500 Frauen und Greise massakriert."
  18. ^ «CSP – Major Episodes of Political Violence, 1946–2008». Systemicpeace.org. ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٣. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  19. ^ «The PKK's withdrawal: An historic step». The Economist. 30 April 2013. لە 22 July 2013 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  20. ^ Letsch، Constanze (8 May 2013). «PKK begins to withdraw from Turkey». The Guardian. لە 22 July 2013 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  21. ^ «Nearly half of PKK terrorists reportedly withdraw from Turkey». Today's Zaman. 24 June 2013. لە ڕەسەنەکە لە 26 June 2013 ئەرشیڤ کراوە. لە 22 July 2013 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  22. ^ «Turkey: PKK leader calls halt to armed struggle». Ansamed. ٢١ی ئازاری ٢٠١٣. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی ئازاری ٢٠١٣ ھێنراوە.
  23. ^ «Cautious Turkish PM welcomes Öcalan's call for end to armed struggle». Hürriyet daily news. ٢١ی ئازاری ٢٠١٣. لە ٢١ی ئازاری ٢٠١٣ ھێنراوە.
  24. ^ «Kurdish separatist group leader Öcalan calls to stop armed struggle». Trend AZ. ٢١ی ئازاری ٢٠١٣. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی ئایاری ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی ئازاری ٢٠١٣ ھێنراوە.
  25. ^ «Ocalan's farewell to arms brings Kurds hope for peace». Euronews. ٢١ی ئازاری ٢٠١٣. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی ئازاری ٢٠١٣ ھێنراوە.
  26. ^ «Vacuum of uprising gives Syrian Kurds rare freedom». لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

دەستکاری
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=کاتھێڵی_ڕاپەڕینی_کوردەکان&oldid=1377087»