تێکھەڵچوونی ئێران و پژاک

تێکھەڵچوونی ئێران و پژاک شەڕێکی درێژخایەنەی نێوان کۆماری ئیسلامیی ئێران و کوردەکانی ئەندامی پارتی ژیانی ئازادی کوردستانە، کە لە ساڵی ٢٠٠٤ەوە دەستی پێکردووە. ئەو گرووپە ھەتا ئێستا ھێرشێکی زۆری لە ناوچە سنوورییەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان ئەنجام داوە. پژاک نزیک لە پارتی کرێکارانی کوردستان و دژبەری ئێران و تورکیایە.[١٥]

تێکھەڵچوونی ئێران و پژاک
بەشێک لە جیاییخوازیی کوردان لە ئێران

ئەو شوێنانەی لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە پژاک تێیدا چالاکی ئەنجام دەدات[٣][٤]
ڕێکەوت١ی نیسانی ٢٠٠٤ – ئێستا
شوێن
دۆخ

بەردەوام[٥][ژێدەرێکی پشتڕاستکراو نییە]وپ:ھەموو ناکۆکییە دروستیبوونەکان[گوماناوی ]

  • یەکەمین ئاگربەست لە ئەیلوولی ٢٠١١دا ڕوویدا، کاتێک کە حکوومەتی ئێران گوتی سەرکەوتنی بەدەست ھێناوە، لە حاڵێکدا پژاک لە خاکی ئێران کشایەوە.[٦]
  • پژاک ھەڵوێستەکانی خۆی لە سەرتاسەری سنووری ئێران و عێراق دادەمەزرێنێت.[٧]
  • پێکدادانە بەربڵاوەکان لە ساڵانی ٢٠١٣ ھەتا ٢٠١٥ ڕوویدا.
  • پێکدادانەکانی بەرفراوانتر لە ٢٠١٦دا دەستی پێکرد.
شەڕکەرەکان

 ئێران
پشتگیری لەلایەن:

 تورکیا (دەگوترێت لەلایەن ئێرانەوە ڕەتکراوەتەوە)[١]
 ویلایەتە یەکگرتووەکان (لەلایەن پژاکەوە واگوتراوە، لە ٢٠٠٩)[٢]

پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)

  • یەکەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان (یەڕەکە)
  • ھێزەکانی پاراستی ژنان (ھەپەژە)
پشتگیری لەلایەن:
 ئیسرائیل (دەگوترێت لەلایەن پژاکەوە ڕەتکراوەتەوە)
 ویلایەتە یەکگرتووەکان (ھەتا ٢٠٠٩)
فەرماندە و سەرکردەکان

ئێستا:


پێشوو:

حاجی ئەحمەدی (٢٠٠٤–٢٠١١)
مەجید کاویان  
موراد کاراساک 
ئاگری ڕۆژھەڵات
زانیار ئاگری
ئیحسان وریا
عەکیف زاگرۆس
گوڵستان دووگان

ڕەسیت ئەحکەندی  (گیراو)
ھێز

٥،٠٠٠ جێگرکراو[ژێدەر پێویستە]

١٥،٠٠٠ (بە وتەی پژاک)[٨]

٦٠٠[٩]–١،٠٠٠[١٠][١١] شەڕکەر

٢،٠٠٠[١٢]–٣،٠٠٠[١٣] شەڕکەر (بە وتەی پژاک).
زەرەر و زیانە گیانییەکان
بە وتەی پژاک
٥٣٩ کوژراو (٥٣٦ چەکداری سپای پاسداران و ٣ ئەفسەری پۆلیس)
١ ھەلیکۆپتەر بەردراوەتەوە (٢٠٠٤–٢٠١٤)
بە وتەی ئێران
٦٤ کوژراو
٢٦٣ کوژراو
٤٠ خەڵکی مەدەنی کورد کوژراو
سەرجەم: ٦٦٩–+٩٧٩ کوژراوەکان:
٤٢٩–٦٧٣ قوربانی[١٤] (ئامارەکانی ٢٠٠٥–٢٠٠٩، ٢٠١١)
٦٦٩–٩٧٩ کوژراو (٢٠١٤–٢٠١٥)

سەرکردەکانی پژاک وەکوو پەکەکە دەڵێن کە ئامانجی درێژخایەنی ئەوان، دامەزراندنی ھەرێمێکی خۆبەڕێوەبەری کوردی لە ناو وڵاتی ئێرانە.[١٦] ئەو گرووپە لەگەڵ گۆڕینی حکوومەتی ئێستای ئێران بۆ حکوومەتێکی دیموکراتیک و فێدراڵییە.[١٧]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ "Iran denies joint raid with Turkey against Kurdish rebels". The Times of Israel.
  2. ^ "Iranian Kurdish PJAK rebels deny ties to Israel".
  3. ^ Namo Abdulla (13 May 2020). "Activists: Iraq's Kurdish Region Becomes Less Safe for Iranian Dissidents". VOA. Retrieved 15 February 2021.
  4. ^ Paul Bucala; Shayan Enferadi. "Iran's Kurdish Insurgency". Critical Threats. Retrieved 15 February 2021.
  5. ^ "Why Iranian Kurdish party is stepping up fight against Tehran" (بە ئینگلیزی). Al-Monitor. 1 تەممووز 2016. Archived from the original on 24 December 2016. Retrieved 2 February 2017.
  6. ^ "Archived copy". Archived from the original on 2011-09-29. Retrieved 2011-10-03.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  7. ^ "Rebels Against The Pasdaran". Archived from the original on 3 January 2012. Retrieved 11 November 2014. ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  8. ^ "rojhelat.nu". Archived from the original on 2016-01-25. Retrieved 2011-10-18. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  9. ^ "Iran, Turkey share intel on PKK, PJAK". UPI.com. 2010-07-30. Archived from the original on 2010-08-05. Retrieved 2011-04-15.
  10. ^ Wood, Graeme (2006-06-12). "Meet the Kurdish guerrillas who want to topple the Tehran regime". Slate. Archived from the original on 2009-07-23. Retrieved 2011-04-15.
  11. ^ Henry, Derek. "The Jamestown Foundation: Between the Hammer and the Anvil: An Exclusive Interview with PJAK's Agiri Rojhilat". Jamestown Foundation. Archived from the original on 2012-09-05. Retrieved 2011-04-15.
  12. ^ Oppel Jr, Richard A. (تشرینی یەکەم 23, 2007). "In Iraq, Conflict Simmers on a 2nd Kurdish Front". The New York Times. Archived from the original on July 25, 2016. Retrieved February 22, 2017.
  13. ^ "PJAK Claims Fresh Attacks in Iran". Jamestown.org. Archived from the original on 2007-06-25. Retrieved 2008-11-10.
  14. ^ "Database - Uppsala Conflict Data Program (UCDP)". Archived from the original on 2014-07-19. Retrieved 2012-10-21. ١٩ی تەممووزی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  15. ^ "BBCPersian.com". Bbc.co.uk. Archived from the original on 2007-09-05. Retrieved 2008-11-10.
  16. ^ Partlow, Joshua (12 ئەیلوول 2007). "Shelling Near Iranian Border Is Forcing Iraqi Kurds to Flee - washingtonpost.com". The Washington Post. Archived from the original on 6 November 2012. Retrieved 10 November 2008.
  17. ^ "Iran's Kurdish Threat: PJAK". Terrorism Monitor. Jamestown Foundation. 4 (12). 15 June 2006. Archived from the original on October 11, 2008. Retrieved 2008-11-10. ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.