زازا

زازاکان
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
	٣,٠٠٠,٠٠٠ ھەتا ٤,٠٠٠,٠٠٠
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
	تورکیا; لە دەرەوە: دەگاتە ٣٠٠٬٠٠٠; ئوسترالیا، نەمسا، بەلجیکا، فەڕەنسا، ئەڵمانیا، ھۆلەند، سوێد، سویس، شانشینی یەکگرتوو، ویلایەتە یەکگرتووەکان.
زمانەکان
	کوردیی زازاکی
ئایین
	ئیسلامی سوننە، عەلەوی
گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان
	کوردەکانی دیکە (کورمانج، لەک، گۆران، کوردی باشوور، سۆران)

زازا یان دیملی (بە زازاکی: Kirmanc, Dimilî / Kird) کۆمەڵێک خەڵکی کوردن^[٦]^[٧]^[٨]^[٩] کە نیشتەجێی باکووری کوردستانن و بە زارەوەی کوردیی زازاکی دەدوێن. ژمارەی دانیشتووانی زازاکان ٣ بۆ ٤ ملیۆن کەسە و زۆربەیان کەوتوونەتە پارێزگای دێرسم. زازاکی جۆرێکە لە زاراوەکانی زمانی کوردی^[١٠]^[١١]^[١٢]^[١٣]^[١٤] و بە کوردی زازا ناوی دەھێنرێت.^[١٥]^[١٦]^[١٧]^[١٨]

پێویستە بزاندرێت کە کرمانجەکان زازاکان لە خودیان ئەزانن و ڕەگەزی ھەمویان کوردە.

مرۆڤناسی

زۆرینەی زازاکان سەربە ئیسلامی سوننەن بەڵام کەمینەیەکی گەورەی عەلەویشیان تێدایە. ^[١٩]

سەرچاوەکان

^ «Dimlï». IranicaOnline. Encyclopaedia Iranica. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ ^ئ ^ا ^ب ^پ ^ت ^ج ^چ ^ح «Zaza Dilinin Gelişimi» (PDF) (بە Turkish). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە 27 April 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |deadurl= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «Turkey's Zaza gearing up efforts for recognition of rights». Hürriyet Daily News. 23 May 2011. لە 28 April 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ «Turkey: The Country's Zaza are Speaking Out About their Language». Eurasianet.org. ٢٤ی ئایاری ٢٠١١. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ Turkey's Alevi Enigma: A Comprehensive Overview. pp. 17–18. ISBN 9789004125384. {{cite book}}: |ڕێکەوتی سەردان= پێویستی بە |ناونیشان= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
^ Arakelova (1999), p. 397.
^ Kehl-Bodrogi, Otter-Beaujean & Kellner-Heikele (1997), p. 13.
^ Mosaki (2012).
^ Postgate (2007), p. 148.
^ «The Zaza People as a New Ethno-Political Factor in the Region». Iran & the Caucasus. 3/4: 397–408. 1999. JSTOR 4030804.
^ Syncretistic religious communities in the Near East : collected papers of the international symposium "Alevism in Turkey and comparable syncretistic religious communities in the Near East in the past and present", Berlin, 14-17 April 1995. Leiden: Brill. 1997. p. 13. ISBN 9789004108615.
^ Kehl-Bodrogi، Krisztina (October 1999). «Kurds, Turks, or a People in their own Right? Competing Collective Identities Among the Zazas». The Muslim World. 89 (3–4): 439–454. doi:10.1111/j.1478-1913.1999.tb02757.x.
^ «The zazas: a kurdish sub-ethnic group or separate people?». Zazaki.net. 14 March 2012. لە 11 August 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Languages of Iraq, ancient and modern (PDF). Cambridge: British School of Archaeology in Iraq. 2007. p. 148. ISBN 978-0-903472-21-0. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢ی ئابی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 20 May 2019 ھێنراوە. {{cite book}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Malmîsanij نەدراوە
^ «Travels in Kurdistan, with Notices of the Sources of the Eastern and Western Tigris, and Ancient Ruins in Their Neighbourhood». Journal of the Royal Geographical Society of London. 35: 21–58. 1865. doi:10.2307/3698077. JSTOR 3698077.
^ «The Ethnic Identity of the Kurds in Turkey» (PDF): 1. لە 23 June 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
^ Kurdish notables and the Ottoman state : evolving identities, competing loyalties, and shifting boundaries. Albany: State University of New York Press. 2004. ISBN 978-0-7914-5993-5.
^ https://en.wikipedia.org/wiki/Zazas#cite_note-FOOTNOTEKehl-BodrogiOtter-BeaujeanKellner-Heikele199713-6

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[iranica-1] «Dimlï». IranicaOnline. Encyclopaedia Iranica. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[zulfu-2] ئ ^ا ^ب ^پ ^ت ^ج ^چ ^ح «Zaza Dilinin Gelişimi» (PDF) (بە Turkish). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە 27 April 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |deadurl= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[3] «Turkey's Zaza gearing up efforts for recognition of rights». Hürriyet Daily News. 23 May 2011. لە 28 April 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[eurasianet-4] «Turkey: The Country's Zaza are Speaking Out About their Language». Eurasianet.org. ٢٤ی ئایاری ٢٠١١. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[5] Turkey's Alevi Enigma: A Comprehensive Overview. pp. 17–18. ISBN 9789004125384. {{cite book}}: |ڕێکەوتی سەردان= پێویستی بە |ناونیشان= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)

[FOOTNOTEArakelova1999397-6] Arakelova (1999), p. 397.

[FOOTNOTEKehl-BodrogiOtter-BeaujeanKellner-Heikele199713-7] Kehl-Bodrogi, Otter-Beaujean & Kellner-Heikele (1997), p. 13.

[FOOTNOTEMosaki2012-8] Mosaki (2012).

[FOOTNOTEPostgate2007148-9] Postgate (2007), p. 148.

[Arakelova-10] «The Zaza People as a New Ethno-Political Factor in the Region». Iran & the Caucasus. 3/4: 397–408. 1999. JSTOR 4030804.

[alevism1-11] Syncretistic religious communities in the Near East : collected papers of the international symposium "Alevism in Turkey and comparable syncretistic religious communities in the Near East in the past and present", Berlin, 14-17 April 1995. Leiden: Brill. 1997. p. 13. ISBN 9789004108615.

[Kehl-Bo99-12] Kehl-Bodrogi، Krisztina (October 1999). «Kurds, Turks, or a People in their own Right? Competing Collective Identities Among the Zazas». The Muslim World. 89 (3–4): 439–454. doi:10.1111/j.1478-1913.1999.tb02757.x.

[13] «The zazas: a kurdish sub-ethnic group or separate people?». Zazaki.net. 14 March 2012. لە 11 August 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[14] Languages of Iraq, ancient and modern (PDF). Cambridge: British School of Archaeology in Iraq. 2007. p. 148. ISBN 978-0-903472-21-0. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢ی ئابی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 20 May 2019 ھێنراوە. {{cite book}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)

[Malmîsanij-15] ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Malmîsanij نەدراوە

[Taylor-16] «Travels in Kurdistan, with Notices of the Sources of the Eastern and Western Tigris, and Ancient Ruins in Their Neighbourhood». Journal of the Royal Geographical Society of London. 35: 21–58. 1865. doi:10.2307/3698077. JSTOR 3698077.

[let.uu.nl-17] «The Ethnic Identity of the Kurds in Turkey» (PDF): 1. لە 23 June 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)

[18] Kurdish notables and the Ottoman state : evolving identities, competing loyalties, and shifting boundaries. Albany: State University of New York Press. 2004. ISBN 978-0-7914-5993-5.

[19] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Zazas#cite_note-FOOTNOTEKehl-BodrogiOtter-BeaujeanKellner-Heikele199713-6

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]

[١٤]

[١٥]

[١٦]

[١٧]

[١٨]

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[١٩]