دەروازە:شیکاریی ماتماتیکی

(لە دو:شیکەوە ڕەوانە کراوە)

شیکاریی ماتماتیکی چییە؟


بەخێربێن بۆ دەروازەی شیکاریی ماتماتیکی!

شیکاریی ماتماتیکی یان شیکاریی بیرکارییانە (بە ئینگلیزی: Mathematical analysis) لقێکە لە زانستی ماتماتیک. شیکاری یا تاوتوێکاریی ماتماتیک بەو بەشە لە ماتماتیک پێناسە دەکرێت کە پەیوەندی ھەیە بە چەمکەکانی ڕادە (limit) و لێکنزیکبوونەوە. لقی شیکاری لە زانستی بیرکاریدا بڕێک بابەت وەکوو بەردەوامی (continuous)، تەواوکاری، گرتە یا داتاشراو (Derivative) و فانکشناڵی ناجەبری شرۆڤە دەکات.

زیاتر ...

ھەنووکە ٨٨ وتار لە دەروازەی شیکاریی ماتماتیکیدا ھەیە.

وتارێک لەوان بە ھەڵکەوت ببینە

وتاری ھەڵبژێردراو

تەواوکاری یان ئینتێگراڵ (بە ئینگلیزی: Integral) یەکێکە لە دوو ژێربابەتی سەرەکی بیرکاری و لەگەڵ چەمکی گرتە ھەژماری جیاکاری و تەواوکاری پێک دێنن. یەکەمین جار گۆتفرید لایبنیتس ھێمایەکی ستانداردی بۆ تەواوکاری پێناسە کرد. ئەگەر فانکشنێکی بەردەوام بێت و و دوو بەھای بواری فانکشنەکە بن ئەوا تەواوکاریی سنووردار بۆ فانکشنی لە نێوان و بەم شێوە دەنووسرێت:

بە دەوترێت نزمترین ڕادەی تەواوکاری و بەرزترین ڕادەی تەواوکاری، فانکشنی بابەتی تەواوکارییە و ھێمایەکە بۆ دیاریکردنی گۆڕەکی تەواوکاری.

زیاتر...

وێنەی ھەڵبژێردراو


زانای ھەڵبژێردراو

ئێستێفان باناخ (بە ئینگلیزی: Stefan Banach)؛ لەدایکبووی (١٨٩٢-0٣-٣٠) ٣٠ی ئازاری ١٨٩٢ کۆچی دوایی ٣١ی ئابی ١٩٤٥(١٩٤٥-0٨-٣١)) ماتماتیکزانێکی پۆڵەندایی بوو. بە گشتی یەکێک بوو لە گرینگترین و کاریگەرترین ماتماتیکزانانی سەدەی بیستەم. باناخ دامەزرێنەری شیکاریی فانکشنی مۆدێرن و ئەندامی سەرەکی قوتابخانەی لوۆو بوو. کاری سەرەکی ئەو کتێبی ١٩٣٢ تیۆریی کردارە ھێڵییەکانە، کە یەکەم توێژینەویە لەسەر تیۆریی گشتی شیکاریی فانکشنی.

ھەندێک لەو چەمکانەی لە ماتماتیکدا بەناوی باناخ ناسراون، بریتین لە، بۆشاییی باناخ، جەبری باناخ، پارادۆکسی باناخ-تارسکی، تیۆرمی ھان-باناخ، تیۆرمی باناخ-ئێشتێنھاوس، تیۆرمی باناخ-ئالاغلو و تیۆرمی خاڵی نەگۆڕی باناخ. ئێستێفان باناخ لە ڕێکەوتی ٣٠ ئازاری ١٨٩٢ لە شەقامی لازارۆس نەخۆشخانەی گشتی کراکۆو لەدایک بوو. دایک و باوکی ھەردووکیان بە ڕەچەڵەک خەڵکی ناوچەی پۆدھال بوون.

زیاتر...

یارمەتیت پێویستە؟

ئایا پرسیارێکت سەبارەت بە شیکاریی ماتماتیکی ھەیە و ناتوانیت بیدۆزیتەوە؟

سەیری مێزی زانیاری بکە و پرسیارەکەت لەوێ بپرسە.

پۆلەکان

وتەی ھەڵبژێردراو

دەروازە پەیوەندیدارەکان

ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت

پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیا

ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:

دەروازەکان