دەروازە:تیۆریی ژمارەکان

دەستکاری   تیۆریی ژمارەکان چییە؟  زانست:     مێژوو    ماتماتیک    جوگرافیا    زانایان    ژینناسی    کیمیا    فیزیک    پزیشکی    تەکنۆلۆژیا   بەخێربێن بۆ دەروازەی تیۆریی ژمارەکان! تیۆریی ژمارەکان (بە ئینگلیزی: Number theory) لقێکە لە زانستی بیرکاری کە باسی تایبەتمەندیەکانی ژمارە تەواوەکان دەکات. کارڵ فریدریش گاوس (١٧٧٧–١٨٥٥) لە وتەیەکی خۆیدا دەڵێت: «بیرکاری شاژنی ھەموو زانستەکان و تیۆریی ژمارەکان شاژنی بیرکارییە». زیاتر لەبارەی تیۆریی ژمارەوە... دەستکاری   وتاری ھەڵبژێردراو لە بیرکاریدا فاکتۆریێل (بە فەڕەنسی: Factorielle) یان لێکدراوی ژمارەیەکی سروشتی بریتییە لە ئەنجامی لێکدانی ژمارەکە لە تەواوی ژمارە تەواوە ئەرێنییەکانی چووکەتر لە خۆی. فاکتۆریێلی ژمارەی $n$ بە $n!$ ھێما دەکرێ و «ئێن فاکتۆریێل» دەخوێندرێتەوە. بە پێی گرێبەست، فاکتۆریێلی سیفر دەبێتە یەک. ڕێسای فانکشنی فاکتۆریێل بەم شێوەیە: $n!=\prod _{k=1}^{n}k\qquad \forall n\in \mathbb {N} .\!$ $n!={\begin{cases}n\leq 1&1\\n>1&n(n-1)!\\\end{cases}}\qquad \forall n\in \mathbb {N} .$ نموونە $5!=1\cdot 2\cdot 3\cdot 4\cdot 5=120\$ $6!=1\cdot 2\cdot 3\cdot 4\cdot 5\cdot 6=720\$ لە ئاستێکی سەرتردا، بە بەکارھێنانی فانکشنی گاما، پێناسەیەک بۆ فاکتۆریێل خراوەتەڕوو، کە بەپێی ئەم پێناسەیە، دەتوانرێت بۆ ھەموو ژمارەیەک، بێجگە لە ژمارە تەواوە نەرێنییەکان بەھای فاکتۆریێل ھەژمار بکرێت: $n!=\int _{0}^{\infty }t^{n}e^{-t}\,dt$ زیاتر... دەستکاری   وێنەی ھەڵبژێردراو کێشەی ١٠٠ بەندکراوەکە دەستکاری   زانای ھەڵبژێردراو ئیقلیدس، ئیقلید یان یوکلید (لەدایکبووی ٣٠٠ی پ. ز)، بیرکارێکی یۆنانی بوو کە بە باوکی ئەندازە ناوی دەرکردووە. کتێبەکەی بە ناوی توخمەکان یەکێک لەو کارانەیە کە زۆرترین کاریگەرییان ھەبووە لە مێژووی بیرکاریدا، بە چەشنێک کە ھەر لە کاتی بڵاوبوونەوەیەوە ھەتا کۆتاییی سەدەی ١٩ھەم و سەرەتای سەدەی ٢٠ەم کتێبی سەرەکیی وانەبێژی بووە بۆ فێرکردنی بیرکاری (بەتایبەت ئەندازە). لەو کارەدا پرەنسیپەکان و بنەواشەکانی ئەو زانستەی کە ئەمڕۆژە پێدەوترێ ئەندازەی ئیقلیدسی لە ژمارەیەکی کەم بەڵگەنەویستەوە ھەڵھێنجراون. زیاتر... دەستکاری   ئایا زانیوتە؟ گەورەترین ژمارەی سەرەتایی کە تا کانوونی دووەمی ٢٠١٩ دۆزراوەتەوە بریتییە لە ٢٨٢٬٥٨٩٬٩٣٣ − ١, ژمارەیەک بە ٢٤٬٨٦٢٬٠٤٨ ڕەنووس. نۆزدە ژمارەیەکی دڵخۆشە! $11\times 11=121$ و $111\times 111=12321$ و $1111\times 1111=1234321$. بیست، ژمارەیەکی بەئەدەبە. مەزندە کراوە ھەر ژمارەیەکی جووت دەتوانرێت بەشێوەی سەرجەمی دوو ژمارەی سەرەتایی بنووسرێت. بۆ $n>2$ ھاوکێشەی $x^{n}+y^{n}=z^{n}$ ھیچ وڵامێکی تەواوی ئەرێنی نییە. دەستکاری   پۆلەکان ▼ تیۆریی ژمارەکان ◄ پاشیەکیی ژمارە تەواوەکان ◄ ژمارە سەرەکییەکان دەستکاری   وتەی ھەڵبژێردراو « دەپرسن بۆچی ژمارەکان جوانن؟ وەکوو ئەوەیە بڵێن بۆچی سیمفۆنی نۆیەمی بێتھۆڤن جوانە. ئەگەر نازانن بۆچی، ھیچ کەسێکیش ناتوانێت، پێتان بڵێت. من دەزانم ژمارەکان جوانن، ئەگەر ئەوان جوان نەبن، ھیچ شتێکی تر ناتوانیت جوان بێت. » —پال ئێردۆش دەستکاری   دەروازە پەیوەندیدارەکان ماتماتیک شیکاریی ماتماتیکی ئەندازە تیۆریی کۆمەڵە جەبر ئامار فیزیک کتێب دەستکاری   ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت داڕێژەی {{دەروازە|تیۆریی ژمارەکان}} لەسەر ئەو وتارانە دابنێ کە پەیوەندییان بە تیۆریی ژمارەکانەوە ھەیە. پەرە بە وتاری سەرەکی بدە. پەرە بە وتارە سەرەکییەکان بدە. دەستکاری   پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیا خانەخوێی ویکیپیدیا دامەزراوەی ویکیمیدیایە کە چەند پرۆژەی تریش بەڕێوە دەبات: کۆمنز ئەمباری ویکیمیدیا ویکیدراوە بنکەی زانیارییەکان ویکیوتە کۆگای وتەکان ویکیفەرھەنگ فەرھەنگی ئازاد میدیاویکی پەرەپێدانی نەرمامێر مێتاویکی ڕێکخستنی پرۆژەکان ویکیسەرچاوە بەڵگەنامەکان ویکیپەرتووک پەرتووکی خۆڕایی ڕێنوێنی گەشت ڕێنوێنی گەشت ویکیھەواڵ ھەواڵەکان ویکیزانکۆ کەرەستەکانی فێرکاری ویکیجۆر ژینناسی دەستکاری   دەروازەکان دەروازەکان چین؟ پێرستی دەروازەکان دەروازە ھەڵبژێردراوەکان