شانشینی کوردستان

شانشینی کوردستان
شانشینی کوردستان Şanişînî Kurdistan
	سنووری شانشینی کوردستان
پایتەخت; و	سلێمانی
زمانە فەرمییەکان	کوردی (سۆرانی)
گرووپە ڕەگەزییەکان	کورد
دەوڵەت	پاشایەتی
دامەزران
دراو	نۆتەی کوردی، دینار

ئەم وتارە سەبارەت بە شانشینی کوردستان نووسراوە. بۆ بینینی وتارە هاوشێوەکان بڕوانە ‏کوردستان (ڕوونکردنەوە).

شانشینی کوردستان (لاتینی سۆرانی: Şanişînî Kurdistan)^[١]^[٢] وڵاتێکی تەمەن کورتی کوردی بوو لە باشووری کوردستان کە لەلایەن شێخ مەحموودی حەفید^[٣] لە ٢٢ی ئەیلوولی ١٩٢١ دامەزرا و دوایی لە تەممووزی ساڵی ١٩٢٥ ھەڵوەشێنرایەوە،^[٤] ھاوکاتیش ھیچ لایەنێک بە فەرمی پاڵپشتی ئەو وڵاتەی نەکردبوو، پایتەختەکەی شاری سلێمانی بوو و کوردی سۆرانی زمانی فەرمی ئەو وڵاتە بووە،^{[ژێدەر پێویستە]} ھەروەھا ئایینیی ئیسلام بە ئایینی زۆرینەی وڵاتەکە داندراوە.^{[ژێدەر پێویستە]}

ڕاپەڕینی شێخ مەحموود

لە کاتی ڕووخانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانیدا، کورد ھەوڵێکی زۆریدا بۆ دامەزراندنی وڵاتێکی سەربەخۆ لە کوردستانی بەش کراودا.

شێخ مەحموود بەرزنجی، شێخی ڕێبازی قادری سۆفییەکان، کاریگەرترین کەسایەتی باشووری کوردستان، کرا بە بەڕێوەبەری سەنجەقی دھۆک، بەڵام دژی ئینگلیزەکان وەستایەوە و لە مانگی ئایاری ساڵی ١٩١٩ کوردستانی سەربەخۆی ڕاگەیاند، بەڵام لە مانگی حوزەیراندا شکستی ھێنا.^[٥]^[٦]

لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩٢١ لە شاری سلێمانی، بەیاننامەیەک بۆ دامەزراندنی حکوومەتی کوردی دەرچوو. شێخ مەحموود خۆی وەک پاشای شانشینی کوردستان ڕاگەیاند.

شێخ مەحموود لە مانگی تەمموزی ساڵی ١٩٢٤ لەلایەن ئینگلیزەکانەوە شکستی پێ ھێندرا، و لە مانگی یەکی ساڵی ١٩٢٦ کۆمەڵەی نەتەوەکان بەشێوەیەکی فەرمی باشووری کوردستانی وەک خاکی عێراق ناساند، لەگەڵ بڕگەیەکیش تایبەت بە مافی کورد.^[٧]

ئەلبوومی وێنە

شێخ مەحموودی حەفید
کۆمەڵێ لاوی کورد سڵاو لە ئاڵای شانشینی کوردستان دەکەن.
دیمەنێکی چەکدارانی جووڵانەوەکەی شێخ مەحموودی حەفید
شێخ مەحموودی حەفید و ئووزدەمیری ئەفسەری تورک لەبەردەمی ئەشکەوتی جاسەنەدا (ناوچەی سوورداش- سلێمانی)، ١٩٢٣.

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

^ Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Kingdom of Kurdistan. 2009. ISBN 9781438126760. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ Der Kurdistan-Irak-Konflikt: der Weg zur Autonomie seit dem ersten Weltkrieg. 2007. ISBN 9783899300239. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ Middle East by Anthony Ham. 2010-09-15. ISBN 9781742203591. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.
^ Ham، Anthony (2010-09-15). Middle East (بە ئینگلیزی). Lonely Planet Publications. ISBN 978-1-74220-359-1.
^ Simon، Reeva S. (2004). The Creation of Iraq, 1914-1921 (بە ئینگلیزی). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-13293-0.
^ «شێخ مەحموودی حەفید». www.khaktv.net. لە ٧ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Kingdom of Kurdistan. 2009. ISBN 9781438126760. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[2] Der Kurdistan-Irak-Konflikt: der Weg zur Autonomie seit dem ersten Weltkrieg. 2007. ISBN 9783899300239. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[3] Middle East by Anthony Ham. 2010-09-15. ISBN 9781742203591. لە 23 October 2014 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[4] Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.

[5] Ham، Anthony (2010-09-15). Middle East (بە ئینگلیزی). Lonely Planet Publications. ISBN 978-1-74220-359-1.

[6] Simon، Reeva S. (2004). The Creation of Iraq, 1914-1921 (بە ئینگلیزی). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-13293-0.

[7] «شێخ مەحموودی حەفید». www.khaktv.net. لە ٧ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]