زاب
زاب یەکێک لە شارەدێیەکانی قەزای حەویجە، لە پارێزگای کەرکووک، ناوەندی ناحیەی زابە.[٣] لە نێوان ساڵانی ٢٠١٤-٢٠١٧ لەژێر کۆنترۆڵی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام" (داعش) بووە و لە کاتی ھێرشی حەویجە لە مانگی ئەیلولی ٢٠١٧ لەلایەن ھێزەکانی حکومەتی عێراقەوە کۆنترۆڵکرایەوە.[٤][٥]
زاب | |
|---|---|
| الزاب - Al Zab | |
 شارەدێی زاب | |
| وڵات |  کوردستان عێراق |
| ھەرێم | کوردستان[١] باشووری کوردستان (ناوچە جێناکۆکەکان)[٢] |
| پارێزگا | کەرکووک |
| قەزا | حەویجە |
| ناحیە | زاب |
| بەرزایی | ١٥٥ مەتر (٥٠٩ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٤) | |
| • سەرجەم | ٢٤٬٤٥٠ |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی(سۆرانی) و عەرەبی |
| • ئایین | ئیسلام(سوننە) |
| ناوچەی کاتی | UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی) |
| • ھاوین (DST) | UTC+٤:٣٠ (ھاوین) |
| تەلەفۆن | ٠٠٩٦٤ |
جوگرافیا
دەستکاریزاب تەنھا دەکەوێتە باکووری ڕۆژھەڵاتی شوێنی یەکگرتنی زێی بچووک لەگەڵ ڕووباری دیجلە لە باکووری ڕۆژھەڵاتی عێراق.[٦]
مێژوو
دەستکاریزاب دەکەوێتە تەنھا لە باکووری شوێنی پێشووی شێنا، کە نیشتەجێبوونێکی سەرەکی بوو لە سەردەمی خەلافەتی عەباسیدا کە شانازی بە قەشەیی نەستۆریەوە دەکرد. بەھۆی گەشەی دیمۆگرافی تاڕادەیەک خێرای دانیشتوانی کوردی عێراق، سەددام حوسێن لە ساڵی ١٩٦٨دا قەزای حەویجەی زۆرینەی عەرەبی، لەنێویاندا زاب، بۆ پارێزگای کەرکووک زیاد کرد بۆ ئەوەی بە ئاسانی لەلایەن حیزبی بەعسەکەیەوە کۆنترۆڵ بکرێت.[٧]
لە کانوونی دووەمی ٢٠٠٥ و لە کاتی جەنگی عێراقدا، بۆمبێکی بەرخۆدان لە نزیک زاب لەسەر ڕێگای حەویجە تەقیەوە و سەربازێکی ئەمریکی کوژرا.[٨] بۆمبێکی دیکە لەسەر ھەمان ڕێگا ئۆتۆمبێلێکی زرێپۆشی لەکارخست و سەربازێکی لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠٠٦دا کوژرا.[٩]
زاب لە میانی ھێرشەکانیان بۆ باکووری عێراق لە ١٠ی حوزەیرانی ٢٠١٤، ھەمان ڕۆژی کەوتنی مووسڵ لەلایەن دەوڵەتی ئیسلامییەوە داگیرکرا. دواتر بوو بە ناوەندێک بۆ لەشکرکێشییەکانیان بۆ ناو قەزای شەرگاتی پارێزگای سەلاحەددین. لە مانگی تەمموزی ٢٠١٦دا بە زۆر و بەپەلە دانیشتوانی مەدەنی شارۆچکەکەیان چۆڵکرد، بەجێیانھێشت لە بیابانەکاندا بگوازنەوە لە کاتێکدا چەکدارانی داعش تونێلیان دروستکرد کە پڕیان کردبوو لە نەوت.[١٠] لای خۆیەوە دەوڵەتی ئیسلامی جار جار کارە خێرخوازیەکانی لە شارۆچکەکەدا بانگەشەی بۆ دەکرد.[١١]
سەرچاوەکان
دەستکاری
- ^ «ئاڵای ھەرێمی کوردستان». KRG. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ «دەستەی گشتی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ھەرێم». KRG. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ https://books.google.iq/books?id=idhMxAdrEqkC&redir_esc=y
- ^ "Daesh Publishes 2 Photos of Its Zakat Activities in Al-Zab City in Hawija", Daesh Daily, 4 January 2017.
- ^ "11469: Resistance Bomb West of Kirkuk Leaves US Soldier Reported Dead", The Middle East: Abstracts and Index, Pt. 1, Northumberland Press, 2006, p. 134.
- ^ statement Wikimedia FoundationPowered by MediaWiki Philip's (1994). Atlas of the World. Reed International. p. 89.
- ^ https://books.google.iq/books?id=idhMxAdrEqkC&redir_esc=y
- ^ statement Wikimedia FoundationPowered by MediaWiki "11469: Resistance Bomb West of Kirkuk Leaves US Soldier Reported Dead", The Middle East: Abstracts and Index, Pt. 1, Northumberland Press, 2006, p. 134.
- ^ "12183: US Soldier Reported Killed by Resistance Bomb Southwest of Kirkuk", The Middle East: Abstracts and Index, Pt. 1.
- ^ https://www.asianews.it/news-en/Islamic-State-begins-deportation-of-residents-from-al-Zab-38059.html
- ^ "Daesh Publishes Photos of Its PR Activities in Al-Zab City", Daesh Daily, 6 January 2017.