ناحیەی ئیسێوە
ناحیەی ئیسێوە یەکێکە لە شەش ناحیەی قەزای پشدەر لە ئیدارەی ڕاپەڕین لە پارێزگای سلێمانی لە ھەرێمی کوردستان لە عێراق. ناوەندەکەی شارەدێی ئیسێوەیە.[٢] ژمارەی دانیشتووانی ناحیەی ئیسێوە لە ساڵی ٢٠٢٠دا (٢٬٩٥٥)کەسە.[٣]
ناحیەی ئیسێوە | |
|---|---|
| بە عەرەبی: ناحیة إسیوة بە ئینگلیزی: Isewe Sub-District | |
  | |
 ناحیەی ئیسێوە | |
| پۆتانەکان: 36°03′55″N 45°17′04″E / 36.06514°N 45.2844°Eپۆتانەکان: 36°03′55″N 45°17′04″E / 36.06514°N 45.2844°E | |
| وڵات |  عێراق |
| ھەرێمی فێدراڵ |  کوردستان(ھەرێمی کوردستان) |
| پارێزگا | سلێمانی |
| ئیدارە | ئیدارەی ڕاپەڕین |
| قەزا | قەزای پشدەر |
| مەڵبەند | ئیسێوە |
| ژمارەی گوندەکان | ٣٦ |
| بوون بە ناحیە | ٢٠٠٥ |
| دەسەڵات | |
| • بەڕێوەبەر | ئەبوبەکر ئەحمەد |
| ڕووبەر | |
| • ناحیە | ١١٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٤٤ میلی چوارگۆشە) |
| بەرزایی | ٨٥١ مەتر (٢٬٧٩٢ پێ) |
| بەرزترین بەرزایی | ٢٢٠٨ مەتر (٧٬٢٤٤ پێ) |
| نزمترین بەرزایی | ٥٦٤ مەتر (١٬٨٥٠ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان (٢٠٢٠) | |
| • ناحیە | ٢،٩٥٥ |
| • چڕی | ٢٥٫٦٩ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (٦٦٫٥ کەس لە میلی چوارگۆشە) |
| • شاری | ٦٣٨ |
| • لادێیی | ٢٣٢٧ |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی (سۆرانی) |
| • ئایین | ئیسلام(سوننە) |
| • ب پ م(٢٠١٧) | ٠٫٧٠٦[١] بەرز · ٢ەم بۆ ١٧ |
| ناوچەی کاتی | UTC+٣ (ناوچەی کاتی) |
| • ھاوین (DST) | UTC+٣ (ھاوین) |
| تەلەفۆن | ٩٦٤+ |
| وێبگە | http://www.slemani.gov.krd/ku/ |
ناو
دەستکاریناوی ئەم ناحیەیە لە ناوەندەکەیەوە وەرگیراوە کە ئەویش شارەدێی ئیسێوەیە.
- گوایە (مام خەپیت) کە پاشای (قەڵای گۆڕێ) بووە کچەکەی ناوی (سێوە) بووە و لە خۆشەویستی کچەکەی ناوی ناوە ئیسێوێ.
- گوایە باخی سێوی لێبووە بۆیە ناو نراوە ئیسێوێ.
- بۆچوونێکی تریشی ھەیە کە گوایە مەسیحی لێ نیشتەجێ بوون لەبەرئەوە پێیان وتوون عیسایی وە بەپێی کات گۆڕاوە و بووەتە عیساوێ و ئیساوێ و ئیسێوە.
- ئەو کەسەی ئیسێوەی ئاوەدانکردۆتەوە ناوی عیسا بووە بەتێپەڕ بوونی کاتیش ئەم ناوە گۆڕانکاری بەسەردا ھاتووەو پێشگری (وێ) بۆ دانراوە و دواتر بزوێنە درێژەکە لابراوەوپاشگری (و.ێ) بۆ دانراوەو بۆتە ئیسێوێ ئیستاش زۆرێک لەبەڵگە کۆنەکان بەناوی عیسێوە لە دام و دەزگاکانی ڕژێمە یەک لەدوای یەکەکانی عێراق بەو ناوە ماونەتەوە.
- ئیسێوێ لە سێ گەڕەک پێک ھاتبوو ھەر یەکێکیش لە گەڕەکەکانی سنورێکی سرووشتی خۆی ھەبووە وەکو سێ گوندی ھاوسێ دەرکەوتووە گەڕەکەکانیش بریتی بوون لە (کۆرجە، بەرگەڕەک، جیدۆڵە) کۆچەریەکان یاخود (قەرەج و خەڕات)ەکان کە ھاتوون بۆ ئیسێوێ لە گردی قالبان بەرامبەری گەڕەکی کۆڕجەی بەدوو شەو و سی شەو ماونەتەوە کەھاتوون بۆ ناو گوندی لە کۆڕجەی پرسیویانە ئێرە کوێیە گوتویانە کۆڕجەیە بەھەمان شێوە لەبەرگەڕەک و جیدۆڵەش ناوی گەڕەکەکەیان پێ گوتون لەبەر ئەوەی ناوی گوندەکە لەسەرەتاداگشتگیر نەبووە. کاتێکیش ئەم کۆچەریانە ڕۆیشتوون بۆ گوندێکی تر پێیان گوتون شەوی ڕابردوو لەکوێ بوون نەیانزانیووە گوتویانە لە سێوێ بووین واتا سێ لەوێ واتا سێ گوند لەوێ بەڕۆیشتی کات و زەمانەش پێشگر و پاشگری(ئ.ی) بۆ ئیسێوێ دانراوە و بۆتە ئیسێوەی ئێستا.
جوگرافیا
دەستکاریناحیەی ناوەندی قەزای پشدەر ھاوسنوورە لەگەڵ؛
- لە باکوورەوە ناحیەی ھێرۆ و ناحیەی ناوەندی قەزای پشدەر.
- لە باشوورەوە ناحیەی بنگرد.
- لە ڕۆژھەڵاتەوە شارستانی سەردەشت لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان.
- لە ڕۆژاواوە ناحیەی بنگرد.[٤]
ڕووبەر
دەستکاریڕووبەری ئەم ناحیەیە (١١٥کم٢)یە لە (٠٫٥٧٪) پارێزگای سلێمانی پێکدەھێنێت و (٨٫١٦٪) قەزای پشدەر پێکدەھێنێت.[٥]
- لە ڕووی ڕووبەرەوە لە ئاستی (پێنجەم)ە لە شەش ناحیەی قەزای پشدەردا.
دانیشتوان
دەستکاریتەواوی دانیشتوانی ئەم ناحیەیە کوردن، بە پێی پێشبینی دەستەی ئاماری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بۆ ساڵی ٢٠٢٠ دانیشتوانی ئەم ناحیەیە (٢،٩٥٥)کەسە.[٦]
- لە ڕووی دانیشتوانەوە لە سەر ئاستی (پێنجەم)ە لە شەش ناحیەی قەزای پشدەر.
مێژوو
دەستکاریناحیەی ئیسێوە مێژوویەکی کۆنی نییە لە ٢\٣\٢٠٠٥دا بە بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیرانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان درووستکرا، بە دابڕانی ٣٦ گوند و کەرت لە ناحیەی ھێرۆ. ناوەندەکەشی شارەدێی ئیسێوەیە.
کارگێڕی
دەستکاریئەم ناحیەیە لە ٣٦ گوند پێکھاتووە:[٧]
- ئیسێوە(ناوەند)
- ئاڵەپیر
- ئەشکەنە
- باڵیڵان
- باوزێ
- بەردکێشان
- بەرڕۆژ
- بەرشێران
- بۆرێ
- پێریسکە
- چمکاوە
- چەکوان
- چۆمە، ئیسێوێ
- خەندەکورلە
- خوێبیان
- دەشتێوی خواروو
- دەشتێوی سەروو
- دەشتێوی ناوەڕاست
- دەوژان
- ڕازان
- زنجەڵە
- زەوی ھەرمێ
- زێوەڵە
- سەردەروان
- سەرشیو، ئیسێوێ
- سەرنێڵ، ئیسێوێ
- سێوشکان
- قزڵ بەگ
- قندۆڵ
- کانی بەدار
- کانی مەزن
- کەلو وشکە
- کۆنەگەناو
- کوێرەمیران
- گەناو
- گواران
- مێرگی بادین
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab». hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ یەکە کارگێڕییەکانی ھەرێمی کوردستان. «دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ مەحموود عوسمان مەعروف. «بەڕێوبەرایەتی ئاماری سلێمانی» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ https://www.openstreetmap.org/relation/10848087
- ^ مەحموود عوسمان مەعروف. «بەڕێوبەرایەتی ئاماری سلێمانی» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ UNAMI. «DEMOGRAPHIC SURVEY Kurdistan Region of Iraq» (PDF) (بە ئینگلیزی). لە ١٥ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕیەکانی پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان 2009 لەسەر ئاستی پارێزگا و قەزا و ناحیە و ژینگە گەڕەک/گوند» (PDF) (بە کوردی). لە ١٥ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
