فەرزاد کەمانگەر
فەرزاد کەمانگەر (لەدایکبووی ٢٣ی ئایاری ١٩٧٥ لە کامیاران - مردووی ٩ی ئایاری ٢٠١٠[١] لە تاران) مامۆستا، چالاکوانی مافەکانی مرۆڤ، ئاریکاریی کۆمەڵایەتی، شاعیر و ڕۆژنامەوانێکی خەڵکی ڕۆژھەڵاتی کوردستان بوو[٢][٣][٤] کە بە تۆمەتی ئەندام بوون و ھاوکاری لەگەڵ پژاک لەلایەن کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە سزای سێدارەی بۆ دەرکرا و لە ٩ی ئایاری ٢٠١٠ (١٩ی بانەمەڕی ١٣٨٩ی کۆچی ھەتاوی) لەگەڵ عەلی حەیدەریان، فەرھاد وەکیلی، شیرین عەلەم ھولی و مەھدی ئیسلامیان لە گرتووخانەی ئێڤین لە سێدارە درا.[١]
فەرزاد کەمانگەر Farzad Kamangar | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ٢٣ی ئایاری ١٩٧٥ |
| مەرگ | ٩ی ئایاری ٢٠١٠ |
| ھۆکاری مەرگ | لە سێدارە دان |
| شوێنی گۆڕ | نادیار |
| نیشتەجێی | کامیاران |
| نەتەوە | کورد |
| پیشە | مامۆستا |
| تۆمەتی تاوانباری | ئەندامییەتی پژاک |
| سزای تاوانباری | سێدارە |
ژیاننامە
دەستکاریفەرزاد کەمانگەر کوڕی باقی و سەڵتەنە ساڵی ١٩٧٨ لە کامیاران لە دایک بووە. لە زانکۆی پەیامی نووری سنە دەروونناسی تەواو کردووە؛ تا پێش قۆڵبەست کردنی بۆ ماوەی دوازدە ساڵ لە کامیاران و ئاوایییەکانی دەوروبەری مامۆستا بووە، ھەروەھا ئەندامی دەستەی نووسەرانی مانگنامەی ڕۆیان سەر بە بەڕێوبەرایەتی پەروەردە و بارھێنانی شاری کامیاران و ئەندامی سەرۆکایەتیی ڕێکخراوەی ژینگەپارێزیی ئاسک و ئەندامی ڕێکخراوەی چالاکانی مافی مرۆڤی ئێران بووە. ٢٨ی گەلاوێژی ساڵی ١٣٨٥ لە سەفەرێکی تاراندا فەرزاد دەستبەسەر کراوە[٥] و تا کاتی شەھید بوونی لە تاران و سنە و کرماشان لەژێر دڕندانەترین ئەشکەنجەکاندا بووە و ماوەیەکی زۆریش ئیزنی دیتنی کەسوکاری نەبووە.[٦][٧]
لە سێدارە دان
دەستکاریفەرزاد مافی گرتنی پارێزەری نەبوو و لە ڕێکەوتی ١٠ی ڕێبەندانی ١٣٨٦ (٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨) لەلایەن لقی سی دادگای شۆڕشی تاران لە حەوت خولەکدا بە تۆمەتی ئەندامییەتی پژاک (محاربە - دژایەتی خودا) حوکمی سێدارەی بەسەردا سەپا[٨] و لە ١٩ی گوڵانی ١٣٨٩دا ھاوڕێ لەگەڵ چوار زیندانی تر کە سێیانیان کورد بوون، بە بێ ئاگادارکردنەوەی بنەماڵەکانیان و بە نھێنی لە پارکینگی گرتووخانەی ئێڤین لە دار دران و بە دزییەوە بە خاک دەسپێردران و ھەنووکەش شوێنی ناشتنی تەرمەکانیان ڕوون نییە.[٩][١٠]
کاردانەوەکان
دەستکاری- بنەماڵەی فەرزاد پیرۆزباییان کرد و وتیان پێویست بە سەرەخۆشی ناکات.[١١]
- ٢٣ی بانەمەڕی ھەمان ساڵ خەڵکی کوردستان بە مانگرتنێکی گشتی ناڕەزایەتی خۆیان دەربڕی.[١٢]
- نەتەوە یەکگرتووەکان ڕای گەیاند ئەو کارە پێشێل کردنی مافەکانی مرۆڤ بووە و داواشی لە ڕژیمی ئێران کرد چارەنووس یان شوێنی بە خاک ئەسپاردنی ئەو چوار زیندانییە کوردە ئاشکرا بکات دەنا بەدواداچوونەوەکان ھەر بەردەوام دەبن.[١٣]
- لە چوارەمین ساڵیادی ڕووداوەکە لە زیندانی ڕەجایی شاری کەرەج ڕێوڕەسمێک بەڕێوە چوو و بەشداربووەکانیشی یەک ڕۆژ مانیان لە خواردن گرت.[١٤]
- لە حەوتەمین ساڵیادی لە سێدارە دانی چوار کورد لەلایەن ڕژیمی ئێرانەوە لە سوید و ئەڵمانیا خۆپێشاندان بەڕێوە چوو.[١٥]
- لە ئامەد قوتابخانەیەک بە یاد و ناوی فەرزاد کەمانگەر کرایەوە.[١٦]
- بەھمەن قوبادی دوایین فیلمی خۆی پێشکەشی فەرزاد کەمانگەر و سانع ژاڵە کرد.[١٧]
- شێرکۆ بێکەس شێعرێکی بۆ دانا.[١٨]
- شاھین نەجەفی گۆرانییەکی بۆ دانا.[١٩]
ڕۆژی مامۆستا
دەستکاریلە کوردستان ڕۆژی لە سێدارە دانی فەرزاد کەمانگەر (١٩ی بانەمەڕ - ٩ی ئایار) بە ڕۆژی مامۆستا نێودێر کراوە.[٢٠][٢١]
فەرزاد لە چاند و هونەردا
دەستکاریدەرهێنەری کورد بەهمەن قوبادی لە ساڵی ٢٠١٢ فیلمی وەرزی کەرگەدەن پێشکەش بە ڕۆحی فەرزاد کرد، پێشکەشکردنەکەش بە شێوەی تێکست لە دەستپێکی فیلمەکەدا دەردەکەوێت.[٢٢]
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا «پنج زندانی سیاسی فرزاد کمانگر، علی حیدریان، فرھاد وکیلی، شیرین علم ھولی و مھدی اسلامیان سحرگاە امروز (یکشنبھ) اعدام شدند». ڕۆشنگەریی. لە ١٩ی گوڵانی ١٣٨٩ ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوتی سەردان=(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ THE WORDS OF FARZAD KAMANGER
- ^ «FARZAD KAMANGAR and 4 Other political prisoners EXECUTED!». لە ڕەسەنەکە لە ١١ی ئایاری ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ ماھی کوچکی بر بالای دار؛ مقالە واشنگتن تایمز دربارە اعدام فرزاد کمانگر 2010-05-14 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «Farzad Kamangar: One Person's Story». Abdorrahman Boroumand Center (بە ئینگلیزی). لە ٨ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ کوردیپێدیا، Kurdipedia-. «فەرزاد کەمانگەر». لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ payaam. «یادی فەرزاد کەمانگەر و ھاوڕێیانی و مانگرتنی گشتی ۲۳ی گولان – پەیام». لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)[بەستەری مردوو] - ^ «The death sentences of Farzad Kamangar, Ali Heydarian and Farhad Vakili has been approved by the Iranian Supreme Court». iranhr.net (بە ئینگلیزی). لە ٨ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «شەھیدانی ١٩ی بانەمەڕ دوای ٧ ساڵ ئێستاش بە گڵکۆیان نازاندرێ». کوردستان و کورد. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ Association، Kurdistan Human Rights (٨ی ئایاری ٢٠١٨). «فەرزاد کەمانگەر/لە ئەشکەنجە و زیندان تا تیرۆر و سێدارە». کۆمەڵەی مافی مرۆڤی کوردستان. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «خوشکی فەرزاد کەمانگەر: پێویست بە سەرەخۆشی ناکا». کوردستانپۆست (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «یادی فەرزاد کەمانگەر و ھاوڕێیانی و مانگرتنی گشتی ۲۳ی گولان – پەیام». لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)[بەستەری مردوو] - ^ «نەتەوە یەکگرتووەکان: ئێران ناچارە شوێنی بەخاکسپاردنی ٤ زیندانیی سیاسی کورد ئاشکرابکات». ڕاچڵەکین. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «رێزگرتن لە فەرزاد کەمانگەر لە زیندانی ڕەجایی شاری کەرەج». ئاسۆی ڕۆژھەڵات. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «لە ئەڵمانیا و سوید یادی شەھید فەرزاد و ھاوڕێکانی کرایەوە». ڕۆژنیووز. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)[بەستەری مردوو] - ^ «قوتابخانەی بنەڕەتیی فەرزاد کەمانگەر لە دیاربەکر پلۆمپ کرا». ڕۆژی کورد. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ TV، CHRA. «بەھمەن قوبادی فیلمە نوێیەکەی پێشکەش بە فەرزاد کەمانگەر و سانع ژاڵە کرد». چرا تیڤی. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ «له ساڵیادی مردنی شێركۆ بێكه‌سدا». www.peyserpress.com. لە ١٠ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «شەهیدانی مانگی گوڵان، ئەو مۆمانەی ناکوژێنەوە». کوردی - RojNews.News. ٢٤ی شوباتی ٢٠٢٠. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «خوێندکارانی زانکۆی پەیامی نووری مەریوان بە بۆنەی ساڵیادی لەسێدارەدانی مامۆستا فەرزاد کەمانگەر بەیانییەیەکیان بڵاو کردەوە». ڕۆژی کورد. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «بۆ 19 گووڵان ببێتە ڕۆژی مامۆستا». مەسعوود مەناف. لە ٤ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «بەھمەن قوبادی فیلمە نوێیەکەی پێشکەش بە فەرزاد کەمانگەر و سانع ژاڵە کرد». CHRA.TV. ٢٩ی تەممووزی ٢٠١٢. لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
