زمانی سوریانی
زمانی سوریانی (بە سوریانی: ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ) کە ھەروەھا بە ناوەکانی سوریانیی ئارامی یان سوریانیی کلاسیک دەناسرێت،[٦][٧] یەکێک لە شێوەزارەکانی زمانی ئارامییە. یەکەمین نیشانەکانی بەکارھێنانی ئەم زمانە لە سەرەتای سەدەی یەکەمی زایینی لە شاری ئێدێسا بینراوە.[٨] سوریانی لە درێژەی سەدەی چوارەم ھەتا ھەشتەمی زایینی، یەکێک لە زمانە گرنگە ئەدەبییەکان لە ڕۆژھەڵاتی ناویندا بووە و بەڵگەیەکی زۆر بەم زمانە بوونیان ھەیە.[٩] لە ڕاستیدا، وێژەی سوریانی نزیکەی ٩٠٪ لە وێژەی ئارامی پێکدێنێت. سوریانی لە ڕابردوودا لە بەشێکی زۆر لە ڕۆژھەڵاتی نزیک، ئاناتۆلی و ھەرێمی بەحرەین قسەی پێدەکرا.[٣][٤][١٠]
سوریانی یان ئاشووری | |
---|---|
ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ Leššānā Suryāyā | |
خوێندنەوە | lɛʃʃɑ:nɑ: surjɑ:jɑ: |
قسەی پێدەکرێ لە | عێراق سووریا لوبنان فەلەستین ئیسرائیل تورکیا ھیندستان (کێرالا) ئێران ئەرمەنستان[١] قوبرس[٢] |
ناوچە | جەزیره، ھەرێمی بەحرەین[٣][٤] |
ژمارەی ئاخێوەران | لە دوای سەدەی چواردەھەمی زایینی، بەھۆی شەڕەکان بەکارھێنانی وەکوو زمانی ناوچەیی ھەتا ئاستێکی بەرز کەم بۆوە[٥] |
بنەماڵەی زمان | زمانە ئەفریقائاسیایییەکان
|
سیستەمی نووسین | ئەلفوبێی سوریانی |
ڕەوشی فەرمیبوون | |
زمانی فەرمییە لە | عێراق (کەمینە) |
سامان دەدرێتەوە بەدەستی | بێ ساماندانی فەرمی |
کۆدەکانی زمان | |
ISO 639-2 | syc |
ISO 639-3 | syc Classical Syriac |
بڵاوبوونەوەی زمانی سوریانی لە جیھان:
██ زمانی فەرمیی کەمینە ██ بوونی مێژوویی/زمانی مەزھەبی فەرمیی کڵێساکان ██ بوونی بەرچاو لە ناو کۆچبەران | |
ئەم پەڕەیە ھێماکانی فۆنەتیکی IPA بە یوونیکۆدی تێدایە. بەبێ پشتیوانیی نیشاندانی یوونیکۆد، لەوانەیە لە جێگەی کاراکتەرەکانی یوونیکۆد، نیشانەی پرسیار، چوارگۆشەکان یان ھێماکانی تر ببینی. |
لە پەنا زمانەکانی لاتینی و یۆنانی، سوریانی یەکێک لە سێ زمانی گرنگی زانست و ڕۆژژمێری سەردەمی ھاوچەرخ بوو.[١١]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ASSYRIANS, Armenia Travel, 2 December 2010.
- ^ History of the Maronite community of Cyprus ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Maronite community of Cyprus
- ^ ئ ا Holes، Clive (2001). «Dialect, Culture, and Society in Eastern Arabia: Glossary». pp. XXIV–XXVI.
- ^ ئ ا Cameron، Averil (1993). «The Mediterranean World in Late Antiquity». p. 185.
- ^ Angold 2006, pp. 391
- ^ «Documentation for ISO 639 identifier: syc». ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. لە ٣ی تەممووزی ٢٠١٧ ھێنراوە.
Name: Classical Syriac
- ^ «Documentation for ISO 639 identifier: syc». ISO 639-3 Registration Authority - SIL International. لە ٣ی تەممووزی ٢٠١٧ ھێنراوە.
Name: Classical Syriac
- ^ «The Cambridge Ancient History». 1998. p. 708.
- ^ Beyer، Klaus (1986). The Aramaic Language: its distribution and subdivisions. John F. Healey (trans.). Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht. p. 44. ISBN 3-525-53573-2.
- ^ Smart، J R (2013). «Tradition and Modernity in Arabic Language and Literature». p. 253.
- ^ Wilken، Robert Louis (2012). The First Thousand Years: A Global History of Christianity. New Haven and London: Yale University Press. p. 26. ISBN 978-0-300-11884-1.
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاریکۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە زمانی سوریانی تێدایە. |
- دەروازەی زمان
- دەروازەی وێژە
- دەروازەی عێراق
- دەروازەی سووریا
- دەروازەی کوردستان
- دەروازەی ئاسیا
- دەروازەی ڕۆژھەڵاتی ناوین
- دەروازەی تورکیا
ئەم زمان وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |