لوبنان
لوبنان (بە عەرەبی: لبنان) وڵاتێکە لە ڕۆژاوای ئاسیا. بەشێکە لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست. پایتەختی ئەم وڵاتە بەیرووتە.
| لوبنان الجمھوریة اللبنانیة |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
 |
|||||
| پایتەخت | بەیرووت | ||||
| گەورەترین | پایتەخت | ||||
| زمانە فەرمییەکان | عەرەبی | ||||
| دەوڵەت | شانشینی پەرلەمانی | ||||
| - | سەرۆکی لوبنان | میچێل سویلمان | |||
| - | سەرۆکی حکوومەت | نەجیب میقاتی | |||
| ڕووبەر | |||||
| - | ١٠٬٤٢٥ کم٢ کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٦٦) ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە "١" مایلی چوارگۆشە |
||||
| ژمارەی دانیشتوان | |||||
| - | بەراوردی | ٦٬١٠٠٬٠٧٥  |
|||
| - | سەرژمێریی ٢٠٠٨ | ٤٬٢٢٤٬٠٠٠ کەس | |||
| - | چڕی | ٤٠٤ کەس کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە "٤"کەس لە مایلی چوارگۆشە |
|||
| دراو | لیرەی لوبنانی | ||||
| ناوچەی کاتی | UTC+٢ | ||||
| لای لێخوڕین | ڕاست | ||||
| پاوانی ئینتەرنێت | .lb | ||||
جوگرافیا
دەستکاریلوبنان کەوتووەتە باشووری ڕۆژاوای ئاسیا. لە ڕۆژاوایەوە دەریای نێوەڕاستە، لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسنووری سووریایە و لە باشووریش ھاوسنووری ئیسرائیل.
دانیشتووان
دەستکاریبەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤، ژمارەی دانیشتووانی لوبنان ٤٬٩٦٥٬٩١٤ کەس بووە، کە دەکاتە ٠٫٠٧٪ی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٠٫٢ ساڵە. ھەروەھا ٨٨٪ی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.[١]
زمان
دەستکاریلە مادەی ١١ ی دەستووری لوبناندا ھاتووە کە عەرەبی زمانی فەرمی نەتەوەیییە. یاسایەک ئەو حاڵەتانە دیاری دەکات کە زمانی فەرەنسی تێیدا بەکار بێت زۆرینەی خەڵکی لوبنان بە عەرەبی لوبنانی قسە دەکەن کە بە کۆمەڵە لە ھاوپۆلێکی گەورەتردا بە ناوی لێڤانتینی عەرەبی یەوە، لەکاتێکدا عەرەبیی ستانداری مۆدێرن بە زۆری لە گۆڤار و ڕۆژنامە و میدیا پەخشە فەرمییەکاندا بەکار دەھێنرێ. زمانی ھێمای لوبنانی زمانی کۆمەڵگەی کەڕ نزیکەی ٤٠٪ ی لوبنانیبەفرانکۆفۆن دادەنرێن و ١٥٪ ی دیکەشیان " فرانکۆفۆنی نیوە " ە، ھەروەھا ٧٠٪ ی قوتابخانە ناوەندییەکانی لوبنان زمانی فەرەنسی وەک زمانی دووەمی ڕێنمایی بەکار ئەھینن. بە بەراوردکردن، ئینگلیزی وەک زمانی لاوەکی لە ٣٠٪ ی قوتابخانە ناوەندییەکانی لوبنان دا بەکار دەھێنرێت.
ئایین
دەستکاریئابووری
دەستکاریکۆمەڵگای مەدەنی لوبنان بە کۆمەڵگەی وەبەرھێنانی بازرگانی ناسراوە.[٣] بڵاوبوونەوەی لوبنان لە سەرتاسەری جیھاندا ڕێگەی بە دروستکردنی پەیوەندی بازرگانی جیھانیدا.[٤] لوبنان ڕێژەیەکی زۆری ھەلی کاری ھەیە، یەکسانە بە ھەلی کاری وڵاتانی ئەورووپا، و لە نێو وڵاتانی عەرەبیدا بەرزترینە.[٥]
شەڕی لوبنان و ئیسڕائیل
دەستکاریشەڕی ٢٠٠٦ی نێوان ئیسرائیل و لوبنان (بە عیبری: מלחמת לבנון השנייה، بە عەرەبی: حرب تموز) جەنگێک بوو کە لە نێوان سوپای ئیسرائیل و حیزبوڵڵای لوبنان ڕوویدا و باکووری ئیسرائیل و ھەموو لوبنانی گرتەوە.
ئەو جەنگە ماوەی ٣٣ یان ٣٤ ڕۆژی خایاند و لە ڕێکەوتی ١٤ ئابی ٢٠٠٦ بە بڕیاری ژمارە ١٧٠١ ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان کۆتایی پێ ھات. براوەی ئەم جەنگە ڕوون نییە و ھەریەک لە ھەردوو لایەن خۆیان بە براوە دەزانن. ھەروەھا ڕوون نییە کە دەستپێکەری ئەم جەنگە چ لایەنێک بووە.
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ بەختیاری، سەعی (٢٠١٦). جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ژپنک ٩٧٨-٩٦٤-٣٤٢-٤٣١-٢.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ وزارة الخارجیة الأمیرکیة - الفقرة الرابعة1994 ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ معھد واشنطن -2006 ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ صندوق الأمم المتحدة للسکان - لبنان - نظرة عامة 13 January 2009[Date mismatch] لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
