گووگڵ ئێرت

گووگڵ ئێرت
	لۆگۆی فەرمی
یەکەم وەشان	١٠ی حوزەیرانی ٢٠٠١
نووسراوە بە	سی ++
سەکۆی پێژمێری	ئەندرۆید; ئەندرۆید لۆڵیپۆپ; ئای ئۆ ئێس; لینوکس; ئوبونتو; فێدورا
زمانەکان	ئینگلیزی
وێبگە	google.com/earth

گووگڵ ئێرت (بە ئینگلیزی: Google Earth) نەرمامێرێکی نەخشەسازیی دیجیتاڵی بێبەرامبەرە کە لە لایەن گووگڵەوە پەرەی پێ دراوە. وێنەی وردی مانگی دەستکرد و داتای وێنەییی زەوی و شار و شوێنە سروشتییەکانی جیھان دەدات بە بەکارھێنەران. گووگڵ ئێرت تواناییی گەڕان بە دوای ناونیشان و شوێنە گرینگەکان و شوێنە بازرگانییە تایبەتەکان پێشکەش دەکات و، بژاردەی بینینی مۆدێلی سێ ڕەھەندیی شارەکان و خاڵە سەرنجڕاکێشەکانیشی ھەیە. ھەروەھا، بەکارھێنەران دەتوانن ڕێگا و گەشتی تایبەتی دروست بکەن و، مەودا و ناوچەکان بپێون و، لە چینەکانی داتا جوگرافییەکان بکۆڵنەوە، لەوانە کەشوھەوا و ھاتوچۆ و زۆر شتی تر. سەرەڕای ئەوەش، گووگڵ ئێرت ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات بەشداری لە پلاتفۆرمەکەدا بکەن بە زیادکردنی وێنە و زانیارییەکانی خۆیان بۆ نەخشەکە. گووگڵ ئێرت بووەتە ئامرازێکی بەناوبانگی پەروەردە و لێکۆڵینەوە و گەڕان و دیدێکی ناوازە بۆ زەوی پێشکەش دەکات.^[١]

ناساندن

بۆ یەکەمجار گووگڵ ئێرت لە ساڵی ٢٠٠١دا بڵاوکرایەوە، سەرەتا وەک بەرنامەیەکی سەر مێز و دواتر وەک وەشانی وێب و ئەپی مۆبایل. ئەم نەرمەکاڵایە لەسەر بنەمای داتابەیسی بەرفراوانی گووگڵ لە وێنەی مانگی دەستکرد و وێنەگرتنی ئاسمانی و سیستمی زانیاریی جوگرافی (GIS) دامەزراوە، کە بەردەوام نوێ دەکرێتەوە و فراوان دەکرێت. یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی گووگڵ ئێرت توانای دابینکردنی وێنەی مانگی دەستکردی کوالیتی بەرزە لە نزیکەی ھەر شوێنێکی ھەسارەکە، ئەمەش ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات لە ئاسوودەیی ماڵەکەیانەوە بە ناوچە جیاوازەکان و شوێنە گرینگەکان و ژینگە جیاوازەکاندا بگەڕێن. تایبەتمەندی Street Viewی گووگڵ ئێرت کە وێنەی پانۆرامای ئاستی زەمینی بەکاردەھێنێت، ھەروەھا بەکارھێنەران دەتوانن بە شێوەیەکی خەیاڵی بە شەقام و گەڕەکەکانی شارەکانی جیھاندا بگەڕێن.^[٢]

ھەروەھا گووگڵ ئێرت کۆمەڵێک ئامراز و تایبەتمەندی پێشکەش بە بەکارھێنەران دەکات بۆ دروستکردن و ھاوبەشکردن و ھاوکاریکردن لەسەر ناوەڕۆک، لەوانە گەشت و نیشانەی شوێن و چینەکانی داتا جوگرافییەکان. ئەمەش وای لێدەکات ببێتە سەرچاوەیەکی بەنرخ بۆ توێژەران، پەروەردەکاران و گرووپە کۆمەڵایەتییەکان بۆ بینین و تێگەیشتن لە ڕەوت و نەخشە جوگرافییەکان. بە گشتی گووگڵ ئێرت ئامرازێکی بەھێز و کارلێککارانەیە بۆ گەڕان بە جیھان و بەرەوپێشبردنی خوێندەواری جوگرافی. جا تۆ پلانی گەشتێک دادەنێیت، لێکۆڵینەوە لە بابەتێک دەکەیت، یان تەنھا کنجکاو بیت لە جیھان، گووگڵ ئێرت ڕێگەیەکی ناوازە و سەرنجڕاکێش پێشکەش دەکات بۆ ئەزموونکردنی جوگرافیا و دۆزینەوەی زانیاری نوێ دەربارەی ھەسارەی زەوی.^[٣]^[٤]

گووگڵ ئێرت بە خۆڕایی لەسەر کۆمپیوتەری سەر مێز و ئامێری مۆبایل (ئای ئۆ ئێس و ئەندرۆید) و لە وێبدا بەردەستە. نەرمەکاڵاکە کۆمەڵێک تایبەتمەندی ھەیە بۆ بەکارھێنەران بۆ گەڕان و دۆزینەوەی جیھان، لەوانە وێنەی مێژوویی، نەخشەسازیی بنی دەریای جیھانی، گەشتکردن بۆ شوێنە بەناوبانگەکان و زۆر شتی تر.^[٥] جگە لە گەڕان بە جیھاندا، گووگڵ ئێرت دەتوانرێت بۆ چەندین مەبەستی پەروەردەیی و توێژینەوە کەڵک وەربگیرێت، لەوانە لێکۆڵینەوە لە جوگرافیا و دیمەنە سروشتییەکان، بەدواداچوون بۆ گۆڕانی کەشوھەوا، تێگەیشتن لە گەشەسەندنی شارەکان. سەرەتا گووگڵ ئێرت لەلایەن کۆمپانیای Keyhole, Inc پەرەی پێدراوە، کە کۆمپانیایەک بوو لە ساڵی ٢٠٠٤ لەلایەن گووگڵەوە کڕدرا، لەو کاتەوە بەرنامەکە بەردەوام نوێ دەکرێتەوە و فراوانتر دەکرێت بە تایبەتمەندی و داتای نوێ. ھەروەھا بەکارھێنەران دەتوانن کۆمەڵێک ئامراز و زیادکراوی لایەنی سێیەم دابەزێنن بۆ بەرزکردنەوەی ئەزموونی گووگڵ ئێرتیان، لەوانە شوێنپێھەڵگری کەشوھەوا و زۆر شتی تر. ھەروەھا گووگڵ گووگڵ ئێرت ئاوتریچی دروست کردووە، کە پرۆگرامێکە کە ڕاھێنان و سەرچاوە بۆ ڕێکخراوە قازانج نەویستەکان و پەروەردەکاران دابین دەکات بۆ بەکارھێنانی گووگڵ ئێرت بۆ مەبەستی داکۆکیکردن لە کۆمەڵایەتی و ژینگەیی.

مێژوو

لە سەرەتای ساڵانی ٢٠٠٠ لەلایەن تیمێکی بچووکەوە بە سەرۆکایەتی جۆن ھانک لە کۆمپانیای کیھۆڵ پەرەی پێدراوە، کە لە ساڵی ٢٠٠٤ لەلایەن کۆمپانیای گووگڵەوە کڕدرا، پێشتر تیمی کیھۆڵ کاریان لەسەر تەکنۆلۆژیای نەخشەسازی سێ ڕەھەندی کردبوو بۆ کۆمەڵگای ھەواڵگری ئەمریکا، بۆیە ئامێری ناوازەیان ھەبوو بۆ پەرەپێدانی بەرھەمێکی بازرگانی کە وێنەی مانگی دەستکردی بەکارھێنا بۆ دروستکردنی نەخشەی سێ ڕەھەندی ھەموو ھەسارەکە. یەکەم وەشانی گووگڵ ئێرت لە ساڵی ٢٠٠٥ خرایە بازاڕەوە، و بە خێرایی بوو بە بەرنامەیەکی گەورە بەھۆی وێنە وردەکارییە ناباوەرەکانی و ئامرازە بەھێزەکانی گەڕان و گەشتکردن. بەکارھێنەران دەتوانن زووم بکەن بۆ بینینی ماڵەکانی خۆیان لە بۆشایی ئاسمانەوە یان بە وردییەکی سەرسووڕھێنەرەوە بە ئایکۆنیترین شوێنەوارەکانی جیھاندا بگەڕێن. گووگڵ ئێرت بە خێرایی بوو بە ئامرازێکی دڵخواز بۆ ھەمووان لە گەشتیاران و ئارەزوومەندانەوە تا زانا و پەروەردەکاران. بەدرێژایی ساڵان گووگڵ بەردەوام بوو لە زیادکردنی تایبەتمەندی و کارایی نوێ بۆ گووگڵ ئێرت، لەوانە دیمەنی ئاستی شەقامەکان، ئامرازەکانی مۆدێلکردنی سێ ڕەھەندی، وێنەی مێژوویی و تەنانەت پشتگیری خەیاڵی-ڕاستەقینە. ئەمڕۆ گووگڵ ئێرت یەکێکە لە بەناوبانگترین ئامرازەکانی نەخشەسازی دیجیتاڵی لە جیھاندا، ملیۆنان کەس بەکاریدەھێنن بۆ ھەموو شتێک لە گەڕان بەناو گەڕەکەکانی خۆیانەوە تا پلاندانان بۆ گەشتە نێودەوڵەتییەکان.^[٦]

سەرەتا گووگڵ ئێرت وەک بەرنامەیەکی سەربەخۆ بۆ کۆمپیوتەرەکانی سەر مێز لە ساڵی ٢٠٠٥ دەستیپێکرد، ئەو نەرمەکاڵایە ئەوەندە بەناوبانگ بوو کە وای کرد گووگڵ لە ھەمان ساڵدا بە بڕی ٣٥ ملیۆن دۆلار کیھۆڵ و تەکنەلۆژیاکەی بکڕێت. دوای کڕینی کۆمپانیای گووگڵ بەردەوام بوو لە باشترکردن و فراوانکردنی کارایییەکانی گووگڵ ئێرت، تایبەتمەندی نوێی وەک توانای بینینی زەوی و شەقامەکانی زیادکرد، ھەروەھا توانای گۆڕینی نێوان وێنەی مانگی دەستکردی سەرەوە و وێنەی ئاستی شەقام و مۆدێلی سێ ڕەھەندی.^[٧]

ھەروەھا گووگڵ ئێرت وەک بەرنامەیەکی مۆبایل بۆ ئامێرەکانی ئای ئۆ ئێس و ئەندرۆید بەردەستە. ئەپی مۆبایلەکە زۆرێک لە تایبەتمەندییەکانی وەشانی سەر مێزەکەی پاراستووە، کە بەکارھێنەران دەتوانن بە جیھاندا بگەڕێن و زانیاری و وێنەی شوێنەکان لە شوێنی دەستیدا ببینن. جگە لە تایبەتمەندییە زۆرەکانی بۆ بەکارھێنەرانی گشتی، گووگڵ ئێرت بووەتە ئامرازێکی بەنرخ بۆ زانایان و توێژەران و پەروەردەکاران.^[٨] بۆ لێکۆڵینەوە لە ھەموو شتێک لە گۆڕانی کەشوھەوا تا شێوازی بەکارھێنانی زەوی بەکارھاتووە، مامۆستایانیش بەکاریان ھێناوە بۆ دروستکردنی وانە کارلێککارەکان و گەشتی مەیدانی خەیاڵیی بۆ خوێندکاران. بە گشتی گووگڵ ئێرت شۆڕشێکی گەورەی لە شێوازی تێڕوانین و کارلێککردنمان لەگەڵ ھەسارەکەماندا کردووە، ئامرازێکی بەھێزی بۆ گەڕان و پەروەردە و لێکۆڵینەوە دابین کردووە.

وێنەگرتن

ئەو وڵاتانەی کە ڕوماڵی سێ ڕەھەندییان ھەیە (٥٠ وڵات، لەنێویاندا ھۆنگ کۆنگ و ماکاو)

وێنەی سێ ڕەھەندی لە وەشانی ئای ئۆ ئێسی گووگڵ ئێرت، لێرە ویسکۆنسێن دێڵزی ویلایەتی ویسکۆنسێن دەبینرێت

ئەو وێنەیەی لە گووگڵ ئێرت بەکاردێت لە چەندین سەرچاوەی جیاوازەوە وەرگیراوە، لەوانە وێنەی مانگی دەستکرد و وێنەگرتنی ئاسمانی. وێنەکانی مانگی دەستکرد لەلایەن چەند کۆمپانیای جیاوازەوە دابینکراوە کە وێنەی مانگی دەستکرد بە ڕوونی بەرزی تەواوی ھەسارەکە پێشکەش دەکەن. ئەم وێنەیە زۆرجار نوێ دەکرێتەوە بۆ ئەوەی نەخشەکان بە وردی و نوێ دەمێننەوە.^[٩]

جگە لە وێنەی مانگی دەستکرد، گووگڵ ئێرت وێنەگرتنی ئاسمانی کوالیتی بەرز و دیمەنی ئاستی شەقامەکانی شار و شوێنە گرینگەکانیش پێشکەش دەکات. ئەم وێنەیە لەلایەن فڕۆکە تایبەتمەندەکانەوە گیراوە کە بەسەر شارەکان و ناوچە دانیشتووەکانی تردا دەفڕن بۆ گرتنی وێنەی وردی بەرزی زەوی ژێرەوە. پاشان ئەم وێنانە ڕێکدەخرێن و بەیەکەوە دەلکێنرێن بۆ دروستکردنی مۆدێلێکی سێ ڕەھەندی ناوچەکە.^[١٠]

ئەو مۆدێلە سێ ڕەھەندیانەی لە گووگڵ ئێرت بەکاردێن لە ڕێگەی تێکەڵەیەک لە وێنەی مانگی دەستکرد و وێنەگرتنی ئاسمانی دروست دەکرێن. ئەوان بە بەکارھێنانی تایبەتمەندییەکانی کۆمپیوتەر دروست دەکرێن کە چەندین وێنە دەگرن و شێوازێکی سێ ڕەھەندی دروست دەکەن بە دەستنیشانکردنی تایبەتمەندییە ھاوبەشەکان و ھاوتاکردنیان لە نێوان وێنەکاندا.^[١١]

یەکێک لە تایبەتمەندییە ناوازە و سەرنجڕاکێشەکانی گووگڵ ئێرت وێنە مێژوویییەکەیە. بەکارھێنەران دەتوانن شوێنی جیاواز بگەڕێن و وێنەی قۆناغە جیاوازەکانی ڕابردوو ببینن، ئەمەش ڕێگەیان پێدەدات بزانن شوێنێک بە تێپەڕبوونی کات چۆن گۆڕاوە.^[١٢] تایبەتمەندی وێنەی مێژوویی تێکەڵەیەک لە وێنەی مانگی دەستکردی ئەرشیڤکراو و وێنەی ئاسمانی کە لە چەند دەیەی ڕابردوودا گیراوە بەکاردەھێنێت. بە گشتی ئەو وێنەیەی لە گووگڵ ئێرت بەکاردێت کوالیتی بەرزە و دیمەنێکی ناوازە و وردی ھەسارەکە پێشکەش دەکات. بەردەوام نوێ دەکرێتەوە و باشتر دەکرێت بۆ ئەوەی دڵنیا بن لەوەی بەکارھێنەران وردترین و نوێترین دیمەنیان ھەیە بۆ ھەر شوێنێک کە لێی دەگەڕێن.^[١٣]

بۆشایی ئاسمان

وێنە و دیمەنێکی ھەسارەی مەریخ

ھەروەھا گووگڵ ئێرت تایبەتمەندییەک بە ناوی «سکای» پێشکەش دەکات، کە بەکارھێنەران دەتوانن لە کۆمپیوتەر یان مۆبایلەکانیانەوە گەردوون بگەڕێن. بە سکای بەکارھێنەران دەتوانن وێنەی ئەستێرەکان و گەلەستێرەکان و تەنەکانی تری بۆشاییی دەرەکی ببینن کە لەلایەن تەلەسکۆپەکانەوە لە ھەموو جیھانەوە وەرگیراون.^[١٤] تایبەتمەندی سکای گووگڵ ئێرت لەسەر بنەمای داتای چەندین لێکۆڵینەوەی فەلەکییە، لەوانە تەلیسکۆپی بۆشاییی ھەبڵ و ڕووپێوی ئاسمانی دیجیتاڵی سلۆن.^[١٥] بەکارھێنەران دەتوانن بە ھەردوو ڕووناکی بینراو و چەندین درێژی شەپۆلی دیکە، وەک ژێرسوور و سەروو بنەوشەیی، ئاسمانی شەو بگەڕێن.^[١٦]

بە سکای بەکارھێنەران دەتوانن بەدوای شتگەلێکی تایبەتدا بگەڕێن یان بە سادەیی ناوچە جیاوازەکانی ئاسمان بگەڕێن. ھەروەھا دەتوانن زووم بکەن لەسەر تاکە تەنەکان بۆ ئەوەی زیاتر دەربارەیان بزانن، وەک دوورییان لە زەوی و تایبەتمەندییەکانیان. ھەروەھا تایبەتمەندییەکە چینەکانی تێدایە کە ئەستێرە و ئەستێرەکانی تر پیشان دەدەن کە لە ناوچە جیاوازەکانی جیھانەوە دەبینرێن.^[١٧]

جگە لە سکای، گووگڵ ئێرت تایبەتمەندییەکیش پێشکەش دەکات بە ناوی «مەریخ» کە ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات بە وردی بەدوای ھەسارەی سووردا بگەڕێن. لەگەڵ مەریخدا بەکارھێنەران دەتوانن وێنەی ڕوونی بەرزی دیمەنی ھەسارەی مەریخ ببینن و تەنانەت بە شێوەی سێ ڕەھەندی بەسەر ڕووی مەریخدا بفڕن. تایبەتمەندی مەریخ لەسەر بنەمای داتای ئەرکەکانی ناسا لە مەریخ دروست کراوە و دیمەنێکی ناوازە و وردی ھەسارەی دراوسێمان پێشکەش دەکات.^[١٨] بە گشتی خستنەڕووی تایبەتمەندییەکانی گەڕان بەدوای بۆشایی ئاسمان لە گووگڵ ئێرت ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات نەک تەنھا ھەسارەکەمان بەڵکو گەردوونی فراوانتریش بگەڕێن. ڕێگەیەکی ناوازە و دەستڕاگەیشتن پێشکەش بە بەکارھێنەران دەکات بۆ فێربوون دەربارەی بۆشایی و گەڕان بەدوای نھێنییەکانی گەردووندا.^[١٩]

وەشانەکان

نەرمامێری گووگڵ ئێرت لەسەر سیستمی ئەندرۆید

چەند وەشانێکی گووگڵ ئێرت بەردەستە، بەپێی پێویستی و ئارەزووەکانت، ھەر وەشانێکی گووگڵ ئێرت تایبەتمەندی و توانای ناوازەی ھەیە، بۆیە گرنگە ئەو وەشانە ھەڵبژێریت کە بە باشترین شێوە پێداویستییەکانتان دابین بکات،^[٢٠] وەشانەکان بریتیین لە:

گووگڵ ئێرت فری: ئەمە وەشانی بنەڕەتی گووگڵ ئێرتە کە بەردەستە بۆ داگرتن بەخۆڕایی. دەستڕاگەیشتن بە وێنەی مانگی دەستکرد و نەخشە و زەوییە کارلێککارەکان دابین دەکات.^[٢١]
گووگڵ ئێرت پرۆ: ئەم وەشانە تایبەتمەندی پێشکەوتووی وەک چاپی وردی بەرز و پێوانی مەودا و ھاوردەکردنی داتاکانی GIS لەخۆدەگرێت.^[٢٢]^[٢٣]
گووگڵ ئێرت ئینتەرپرایز: ئەم وەشانەی بۆ ئەو بازرگان و ڕێکخراوانە داڕێژراوە کە پێویستیان بە دروستکردن و ھاوبەشکردنی نەخشە و داتا ھەیە لە سەرانسەری تۆڕێکدا.^[٢٤]^[٢٥]^[٢٦]
گووگڵ ئێرت ڤی ئاڕ: ئەم وەشانە بۆ ئامێرەکانی خەیاڵی-ڕاستی دروست کراوە، ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات بە تەکنۆلۆژیای ڤی ئاڕ بە شێوەی سێ ڕەھەندی جیھان بگەڕێن.^[٢٧]^[٢٨]
گووگڵ ئێرت مۆبایل: ئەم وەشانە بۆ بەکارھێنان لەسەر مۆبایلە زیرەکەکان و تابلێتەکان دیزاین کراوە، کە دەستڕاگەیشتن بە نەخشە و وێنەی مانگی دەستکرد لەکاتی ڕۆشتندا.^[٢٩]
گووگڵ ئێرت وێب: ئەم وەشانە لە ڕێگەی وێبگەڕێکەوە دەستت پێدەگات و زۆرێک لە تایبەتمەندییەکانی وەشانی سەر مێزەکەی گووگڵ ئێرت دابین دەکات.

بزوێنەری گووگڵ ئێرت

یەکپارچەیی دیمەنی دارستانەکان، کە لە بزوێنەری گووگڵ ئێرت دروست کراوە

پلاتفۆرمێکی ھەورییە کە وێنەی مانگی دەستکرد و داتای GeoSpaceی تر بەکاردەھێنێت بۆ یارمەتیدانی توێژەران و زانایان و کەسانی تر بۆ بەدەستھێنانی تێگەیشتن لە گۆڕانکارییە ژینگەیییەکان و ھەڵسەنگاندنی تەندروستی ژینگەڕێکخستە و کۆمەڵگاکان و تێگەیشتن لە پرۆسەکانی ژینگەی جیھانی.^[٣٠]

بە بزوێنەری گووگڵ ئێرت بەکارھێنەران دەتوانن دەستیان بگات بە ئەرشیفێکی فراوانی وێنەی مانگی دەستکرد و داتا جیۆ-بۆشایییەکانی تر، لەگەڵ کۆمەڵێک ئامراز بۆ شیکردنەوە و بینین و ڕێکخستنی ئەم داتایانە.^[٣١]^[٣٢] کەتەلۆگی داتاکانی پلاتفۆرمەکە پێتابایت داتاکانی مانگە دەستکردەکانی وەک لاندسات، سێنتینێل و مۆدیس لەخۆدەگرێت، ھەروەھا داتاکانی سەرچاوەی دیکەی وەک مۆدێلی کەشوھەوا و وێستگەکانی کەشوھەواش. ھەندێک لە تایبەتمەندی و سوودەکانی بزوێنەری گووگڵ ئێرت بریتین لە:

دەستڕاگەیشتن بە بڕێکی زۆر لە داتاکانی مانگی دەستکرد، لەگەڵ زیادکردنی داتای نوێ کە بەردەوام زیاد دەکرێت.
کۆمەڵێک ئامراز بۆ شیکردنەوە و ڕێکخستن و بینینی داتاکان، لەوانەش تایبەتمەندییەکانی فێربوونی ئامێر و ئامرازەکان بۆ دەرھێنانی داتاکانی زنجیرە کاتییەکان.
توانای ھاوبەشکردنی داتا و شیکاری لەگەڵ توێژەران و لایەنە پەیوەندیدارەکانی تر.
پلاتفۆرمێکە لەسەر بنەمای ھەور کارەکان، کە پێویستی بە دابەزاندن و بەڕێوەبردنی کۆمەڵە داتا گەورەکان لەسەر کۆمپیوتەرەکانی خۆیان نامێنێت.
پلاتفۆرمێکە کە پشتگیری لە توێژینەوە و شیکاری ھاوبەش دەکات لە سەرانسەری تیمە جیھانییەکان.

بزوێنەری گووگڵ ئێرت لەلایەن کۆمەڵێک ڕێکخراو و کەسی بەرفراوان بەکاردەھێنرێت، لەوانە زانایان، دەزگاکانی حکوومەت، گرووپەکانی پاراستن و ڕۆژنامەنووسان. بۆ چاودێریکردنی دارستانبڕین و بەدواداچوونی گۆڕانکارییەکانی بەکارھێنانی زەوی و تێگەیشتن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشی و ئاگادارکردنەوەی بڕیارەکانی سیاسەت بەکارھاتووە.^[٣٣]

سەرچاوەکان

^ «Google reveals just how much of the world it's mapped with Street View and Earth». www.theverge.com (بە ئینگلیزی). ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩. لە ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «US general claims Google Earth is a risk to security». IT PRO (بە ئینگلیزی). ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠٠٧. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
^ Bill Kilday (2018). Never Lost Again: The Google Mapping Revolution That Sparked New Industries and Augmented Our Reality. HarperBusiness. ISBN 978-0-06-267304-6.
^ Kevin Manney (March 21, 2003). «Tiny tech company awes viewers». USA Today. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
^ «Meet The CIA's Venture Capitalist». Bloomberg Businessweek. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی حوزەیرانی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە. {{cite magazine}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)
^ «Google Acquires Keyhole». Wall Street Journal. October 27, 2004. لە December 3, 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
^ Staff (٢٠ی تەممووزی ٢٠٢١). «New layers set in Google Earth Pro!». Google Earth Help. لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ «County boundaries and other information missing from new Borders and Labels layer». Google Earth Help. ٤ی ئەیلوولی ٢٠٢١. لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ «How images are collected». لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «SLC-off Products: Background». United States Geological Survey. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی ئابی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «Only clear skies on Google Maps and Earth». ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٣. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «Google Earth and Maps get sharper satellite imagery with new update». Tech Crunch. ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٦. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «Google Earth and Maps get sharper satellite imagery with new update». Tech Crunch. ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٦. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «Google Sky». لە ٣٠ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
^ «Explore the sky with Google Earth». ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
^ «Explore the sky with Google Earth». ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
^ «Celestial add-on points Google Earth at the stars – tech – August 22, 2007 – New Scientist Tech». Technology.newscientist.com. لە ٢٥ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە.
^ «Explore Astronomy – gSky Browser». HubbleSite. لە ٣٠ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
^ «Astronomers eager to add to Sky in Google Earth». University of California Berkeley. ٦ی ئەیلوولی ٢٠٠٧. لە ٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ FSF.org August 10, 2007 لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.: High Priority Free Software Projects
^ «Google Earth now available for Android». google-latlong.blogspot.com.
^ Kate Knibbs (٢ی شوباتی ٢٠١٥). «Google Earth Pro Is Now Available for Free».
^ «Good News Everyone! Google Earth Pro Now Free!». Mapshole. ١١ی شوباتی ٢٠١٥. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی شوباتی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ «Google Earth Enterprise – Google Earth and Maps Enterprise». لە ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
^ «(Deprecated) Google Earth Enterprise Help». لە ١٢ی تەممووزی ٢٠١٦ ھێنراوە.
^ «Open-Sourcing Google Earth Enterprise». لە ڕەسەنەکە لە ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ «Google Earth VR». لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
^ «Google Earth VR Bringing the Whole Wide World to Virtual Reality». ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
^ «Google Earth VR App Gets Support for Street View». TechCrunch. September 14, 2017. لە January 3, 2018 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
^ Gardner، Timothy (December 2, 2010). «Google unveils satellite platform to aid forest efforts». reuters. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
^ «FAQ – Google Earth Engine». earthengine.google.com.
^ Dunbar, Brian (n.d.). «New Public Application of Landsat Images Released». NASA. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی ئازاری ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی ئازاری ٢٠١٤ ھێنراوە.
^ «Google Earth Engine». EGU General Assembly Conference Abstracts. 15: EGU2013–11997. April 2013. Bibcode:2013EGUGA..1511997G.

بەستەرە دەرەکییەکان

[1] «Google reveals just how much of the world it's mapped with Street View and Earth». www.theverge.com (بە ئینگلیزی). ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩. لە ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[2] «US general claims Google Earth is a risk to security». IT PRO (بە ئینگلیزی). ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠٠٧. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.

[kilday-3] Bill Kilday (2018). Never Lost Again: The Google Mapping Revolution That Sparked New Industries and Augmented Our Reality. HarperBusiness. ISBN 978-0-06-267304-6.

[awes-4] Kevin Manney (March 21, 2003). «Tiny tech company awes viewers». USA Today. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[5] «Meet The CIA's Venture Capitalist». Bloomberg Businessweek. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی حوزەیرانی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە. {{cite magazine}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)

[6] «Google Acquires Keyhole». Wall Street Journal. October 27, 2004. لە December 3, 2017 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)

[7] Staff (٢٠ی تەممووزی ٢٠٢١). «New layers set in Google Earth Pro!». Google Earth Help. لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[8] «County boundaries and other information missing from new Borders and Labels layer». Google Earth Help. ٤ی ئەیلوولی ٢٠٢١. لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[9] «How images are collected». لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[10] «SLC-off Products: Background». United States Geological Survey. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی ئابی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[11] «Only clear skies on Google Maps and Earth». ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٣. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[12] «Google Earth and Maps get sharper satellite imagery with new update». Tech Crunch. ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٦. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[13] «Google Earth and Maps get sharper satellite imagery with new update». Tech Crunch. ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٦. لە ٦ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[14] «Google Sky». لە ٣٠ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.

[15] «Explore the sky with Google Earth». ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧ ھێنراوە.

[16] «Explore the sky with Google Earth». ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٧ ھێنراوە.

[17] «Celestial add-on points Google Earth at the stars – tech – August 22, 2007 – New Scientist Tech». Technology.newscientist.com. لە ٢٥ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە.

[18] «Explore Astronomy – gSky Browser». HubbleSite. لە ٣٠ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.

[19] «Astronomers eager to add to Sky in Google Earth». University of California Berkeley. ٦ی ئەیلوولی ٢٠٠٧. لە ٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[20] FSF.org August 10, 2007 لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.: High Priority Free Software Projects

[21] «Google Earth now available for Android». google-latlong.blogspot.com.

[22] Kate Knibbs (٢ی شوباتی ٢٠١٥). «Google Earth Pro Is Now Available for Free».

[23] «Good News Everyone! Google Earth Pro Now Free!». Mapshole. ١١ی شوباتی ٢٠١٥. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی شوباتی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[24] «Google Earth Enterprise – Google Earth and Maps Enterprise». لە ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.

[25] «(Deprecated) Google Earth Enterprise Help». لە ١٢ی تەممووزی ٢٠١٦ ھێنراوە.

[26] «Open-Sourcing Google Earth Enterprise». لە ڕەسەنەکە لە ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[27] «Google Earth VR». لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.

[28] «Google Earth VR Bringing the Whole Wide World to Virtual Reality». ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.

[29] «Google Earth VR App Gets Support for Street View». TechCrunch. September 14, 2017. لە January 3, 2018 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)

[Timothy_Gardner-30] Gardner، Timothy (December 2, 2010). «Google unveils satellite platform to aid forest efforts». reuters. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[googleearthengine-31] «FAQ – Google Earth Engine». earthengine.google.com.

[32] Dunbar, Brian (n.d.). «New Public Application of Landsat Images Released». NASA. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی ئازاری ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی ئازاری ٢٠١٤ ھێنراوە.

[33] «Google Earth Engine». EGU General Assembly Conference Abstracts. 15: EGU2013–11997. April 2013. Bibcode:2013EGUGA..1511997G.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]

[١٤]

[١٥]

[١٦]

[١٧]

[١٨]

[١٩]

[٢٠]

[٢١]

[٢٢]

[٢٣]

[٢٤]

[٢٥]

[٢٦]

[٢٧]

[٢٨]

[٢٩]

[٣٠]

[٣١]

[٣٢]

[٣٣]