دەروازە:ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
 پێشەکی
ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا (بەئینگلیزی: United States of America، یونایتد ستەتیس ئۆف ئەمریکا) کۆمارێکی دەستووریی فیدراڵییە کە لە پەنجا ویلایەت و یەک ھەرێمی فیدراڵ پێک ھاتووە. زۆربەی خاکی ئەم وڵاتە لە ناوەندی ئەمریکای باکووردایە. ئەم وڵاتە بریتییە لە ٤٨ ویلایەتی پێکلکاو و ھەرێمی پایتەخت و دەکەوێتە نێوان ئۆقیانووس ئارام و ئۆقیانووسی ئاتلانتیک و لە باکوورەوە لەگەڵ کەنەدا و لە باشوورەوە لەگەڵ مەکسیکدا ھاوسنوورە. ویلایەتی ئالاسکا دەکەوێتە باکووری ڕۆژاوای کیشوەری ئەمریکای باکوور و ھەروەھا ویلایەتی ھاوایی کۆمەڵە دوورگەیەکە لە پاسیفیکی ناویندا. وتاری ھەڵبژێردراو سینەمای ئەمریکی ناسراو بە ھۆلیوود (بە ئینگلیزی: Hollywood) لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە کاریگەری زۆری لەسەر پیشەسازی فیلم ھەبووە. لە ڕاستیدا سینەمای ئەمریکی بە خێرایی بوو بە ھێزێکی باڵادەست لەم پیشەسازییە سەرھەڵداوەدا. دوای ئەوە سینەمای ئەمریکی لە ساڵی ١٩١٣ تا ١٩٦٩ زۆر گەشەی کرد. لە ئێستادا ھۆلیوود بە سینەمایەکی فرانتەیشناڵ دادەنرێت. سینەمای ئەمریکی یەکێکە لە پیشەسازییە گرنگەکانی فیلم لە جیھاندا. ئەم سینەمایە نەک تەنھا لە ڕووی توانای پیشەسازی و تەکنیکییەوە، بەڵکو لە ڕووی جۆراوجۆری ژانر و ستایل و ڕەوتەوە بە یەکێک لە دەوڵەمەندترین سینەما نەتەوەیییەکانی جیھان دادەنرێت. ژیاننامەی ھەڵبژێردراو ڕۆزا لویس پارکس (بە ئینگلیزی: Rosa Louise Parks) کە بە ناوی ڕۆزا لویس ماکولی (بە ئینگلیزی: Rosa Louise McCouley) لەدایک بووە. لە ٤ی شوباتی ساڵی ١٩١٣ ژیاوە ھەتا ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٥ کە بە ڕەچەڵەک ئەفریقی ئەمریکییە، داواکاری مافی ھاوڵاتیانی ئەمریکی ئەفریقی بووە. لە ڕێکەوتی ١ی کانوونی یەکەمی ١٩٥٥دا لە مۆنتۆگمرمی سەر بە ویلایەتی ئەلەباما پارکس داوای شۆفێری پاسێکی (جەیمس بلیک) ی ڕەت کردەوە بە دەست ھەڵگرتن لە کورسی دانیشتنەکەی لە "بەشی ڕەش پێستەکان" دا بۆ کەسێکی سپی پێست بەھۆی پڕ بوونی بەشی سپی پێستەکان. پارکس یەکەم کەس نەبوو بۆ بەگژداچوونەوەی ڕەگەزپەرستی بەڵام ئەوە بوو دوای ئەم بەگژداچوونەوە و بەرھەڵستی کردنەی یاساکانی جیاکردنەوەی ویلایەتی ئەلەباما بووە ھۆی گرنگی پێدانێکی زۆر بە پارکس لەسەر ئاستی نەتەوەیی و نێودەوڵەتی. شوێنی ھەڵبژێردراو نیویۆرک سیتی (بە ئینگلیزی: New York) گەورەترین شاری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکایە لە ڕووی دانیشتوانەوە، وە گەورەترین شاری ویلایەتی نیویۆرکە، دانیشتوانی شارەکە زۆرترە لە ھەشت میلیۆن و دوسەد و چل و چوار ھەزار کەس، پەیکەری ئازادی کە یەکێکە لە ناوبانگترین پەیکەری جیھانی لە شارەکە ھەیە و سەردانیکەران یان گەشتیارانی شارەکە ھەمیشە سەردانی پەیکەرەکە دەکەن وە بەپێێ سەرژمێریەوە ساڵانە ٥٠ میلیۆن کەس سەردانی شارەکە دەکەن، لە مێژووشدا شارەکە پایتەختی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بووە لەنێوان ساڵانی ١٧٨٥ تاوەکوو ١٧٩٠. وێنەی ھەڵبژێردراو وتەی ھەڵبژێردراو
ئایا زانیوتە؟ ...کە باراک ئۆباما یەکەم سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بوو کە ڕەش پێست بوو. پانۆڕامای ھەڵبژێردراوپۆلەکاندەروازە پەیوەندیدارەکانپڕۆژەکانی تری ویکیمیدیاویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:
دەروازەکان |
||||||||||
.svg)
.svg){kind=small}
