دەروازە:کەنەدا
 چوارشەممە، ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ پێشەکی .svg) کەنەدا (بە ئینگلیزی و فەڕەنسی: Canada)، فەرمیانە یەکێتی کەنەدا، وڵاتێکە لە ئەمەریکای باکوور لە سێزدە ھەرێم پێکھاتووە ناوی ھەرێمەکان بریتیە لە کیوبیک و ئەنتاریۆ و مانیتۆبا و ساسکاچوان و ئەلبێرتا و بریتیش کۆڵۆمبیا و یووکان و نونوڤوت و باکوری خۆڕئاوا و نۆڤاسکۆشیا و نیوفاندلەند و لابرادۆر و نیوبرانسویک و دوورگەی پرینس ئێدوارد. ئەم ھەرێمانە ھەر یەکەو پایتەختێکی ھەیە بەڵام یەک پایتەخت ھی ھەموو کەنەدایە ئەویش ئۆتاوایە. کەنەدا دەکەوێتە بەشی سەرەوەی کیشوەری ئەمەریکای باکور و دەڕوانێتە زەریای ئەتڵەسی لەبەشی خۆرھەڵاتی وە دەڕوانێتە زەریای ھێمن لەبەری خۆرئاوای، ھەروەھا زەریای بەستەڵەکی باکوور لە بەشی باکوریێتی، کەنەدا دووەم گەورەترین وڵاتی جیھانە لەڕووی ڕووبەرەوە، ھەروەھا سنوری باشوری کە ھاوسنورە لەگەڵ وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بە درێژترین سنووری ڕامیاری دادەنرێت لەجیھان دا.
وتاری ھەڵبژێردراوگەلە ڕەسەنەکانی کەنەدا (بە ئینگلیزی: Indigenous peoples in Canada) بەتایبەت ئەو ھۆزانەی کەوتوونەتە سنووری ڕامیاری کەنەدای ئێستا وەک (مێتیس) و (ئینوت)، تا ئێستا نازناوی ھیندی و ئەسکیمۆیان ھەڵگرتووە لە بەڵگەنامە فەرمیەکان. کە ئەمە بۆتە مایەی ھەڕاسانیان. خاوەنی کەلتوری تایبەت بە خۆیانن، ھەربۆیە کۆمەڵگەی تایبەت بە خۆیان درووست کردووەو پێکەوە دەژین و پێکرا یادی بۆنە کەلتوری و ئاینیەکانیان دەکەنەوە. ھەر چەندە بەشێکی زۆریان تێکەڵ بە کۆمەڵگەی ئەوروپی بوون لە ڕێگای ژن و ژنخوازیەوە. بۆیە لە کۆمەڵگە شارنشینەکانیش دەبینرێن، وە بەشداری کارایان ھەیە لە کایە دەوڵەتیەکاندا ھەر بۆیە بەپێی یاسا خاوەنی ماف و تایبەتمەندی خۆیانن لە خزمەت کردنیان لە دامودەزگاکانی کەنەدا. ژیاننامەی ھەڵبژێردراوجۆرج ووودکاک ساڵی ١٩١٢ لە شاری وینیپەگی کەنەدا لە دایک بوو و ٢٨ی جەنیوەری ساڵی١٩٩٥ کۆچی دوایی کرد. بە زارۆکی بنەماڵەکەی دەچنە بەریتانیا و ساڵی ١٩٤٩ دەگەڕێنەوە بۆ کەنەدا و نیشتەجێی ئەم وڵاتە دەبنەوە. ئەو سەرەتا وەک شاعیر هاتە مەیدانەوە و دەیەی١٩٣٠ کۆمەڵە کۆڤارێکی بچووکی بڵاو کردەوە. ئاشتیخوازی ووودکاک ئەوی بەرەو ئەنارکیزم هان دا(چونکە دژایەتی کردنی توندوتیژی، گەرەنتی دژایەتی زۆرکارەتی و چەوساندنەوەش هەیە). لەم نێوانەدا هەڤاڵەتیی لەگەڵ ماریە لویز بەرنەری، ڕۆڵێکی گرنگی لە هاندانی ئەو بۆ چالاکی ئەنارکیستی لە ساڵانی ١٩٤٠ تا ١٩٤٩دا هەبوو. ئەو مامۆستای زمانی ئینگلیسی زانکۆی واشنگتۆن و هەروەها مامۆستای زمانی ئینگلیسی و توێژینەوەی ئاسیایی لە زانکۆی بریتیش کۆڵۆمبیا بوو، بەڵام ساڵی١٩٦٣ لە وانەگوتنەوەی زانکۆ دەستی هەڵگرت و هەموو کاتی خۆی بۆ نووسین تەرخان کرد. ووودکاک یەکێک لە سەرنووسەرانی بڵاڤۆکەکانی لێدوانی(شرۆڤە) جەنگ و ئازادی و هەروەها سەرنووسەر و بنیاتنەری بڵاڤۆکێکی وێژەیی بە ناوی ناو(ئێستا) بوو. هەروەها سەرنووسەری بڵاڤۆکی ئدەبیاتی کەنەدا بوو. ئایا زانیوتە؟
دەڤەر و شارەکانی کەنەدا کوێستان و باغی نیشتمانی کلوێن (بە ئینگلیزی: Kluane National Park and Reserve) کوێستانەکانی باکوری خۆڕئاوای کەنەدایە، کەوتۆتە ھەرێمی یووکان، تێکەڵ بە سنوورەکانی ئەلاسکا، لە ١٩٧٢ دامەزراوە، ڕووبەرەکەی ٢٢،٠١٣ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. کوێستانەکە بڵندترین لوتکە چیای کەنەدای تێدایە کە بەرزیەکەی ٥،٩٥٩ مەتر بەرزە لەئاستی ڕووی دەریاوە بەناوی لوتکەی مۆگان، ھەروەھا لوتکە چیاکانی سەینت ئیلیاس و گلەیشەرس کەوتونەتە ئەم کوێستانەوە، دارستان و کەژ و دۆڵ و تاڤگە و ڕووبای زۆڕی تێدایە ناوچەیەکی سروشتی دڵڕفێنە. زیاتر... وێنەی ھەڵبژێردراو پۆلەکاندەستەواژە کەنەدیەکان
کلیک: (Click) بەدووری هەر کیلۆمەترێک دەوترێت پتر شوفێران بەکاری دێنن. عـ پانۆڕامای ھەڵبژێردراو ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت
 دەروازە پەیوەندیدارەکانپڕۆژەکانی تری ویکیمیدیاخانەخوێی ویکیپیدیا دامەزراوەی ویکیمیدیایە کە چەند پرۆژەی تریش بەڕێوە دەبات:
دەروازەکان |
.jpg){kind=small}
