قەزای باتیفا (بە عەرەبی: قضاء باطوفا، بە ئینگلیزی: Batifa District) یەکێکە لە قەزاکانی پارێزگای دھۆک، ھەرێمی کوردستان لە عێراق. ناوەندەکەی شارۆچکەی باتیفایە.[٢][٣][٤][٥][٦] لە ساڵی ٢٠٢١دا، ژمارەی دانیشتووانی ئەم قەزایە ٢٨٬٠٠٠ کەس بووە. قەزاکە لە دوو ناحیە پێکھاتووە:

قەزای باتیفا
نەخشەی قەزای باتیفا لە پارێزگای دھۆکدا ڕەنگی(پەمەیی)
Map
قەزای باتیفا
وڵات کوردستان
 عێراق
ھەرێمھەرێمی کوردستان
پارێزگاپارێزگای دھۆک
مەڵبەندباتیفا
بوون بە قەزا٢٠٢١
دەسەڵات
 • قایمقامفەرھاد مەحمود
ڕووبەر
 • سەرجەم٢٠٨ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٨٠ میلی چوارگۆشە)
بەرزایی
٨٥٠ مەتر (٢٬٧٩٠ پێ)
ژمارەی دانیشتووان
 • سەرجەم٢٨٬٠٠٠
 • چڕی١٣٤ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (٣٥٠ کەس لە میلی چوارگۆشە)
سەرناوی دانیشتووباتیفایی
زمان و ئایین
 • زمانکوردی (کورمانجی) و سوریانی
 • ئایینئیسلام (سوننە) و مەسیحی
 • ب پ م(٢٠١٧)٠،٧٥٨[١]
بەرز · ٢٦مین
ناوچەی کاتیUTC+3:30 (ناوچەی کاتی)
 • ھاوین (DST)UTC+4:30 (ھاوین)
تەلەفۆن٠٠٩٦٤

ناوی ئەم قەزایە لە ناوەندەکەیەوە وەرگیراوە، کە شارۆچکەی باتیفایە.

  • وشەی باتیفا وشەیەکی لێکدراوە لە دوو وشەی (با + تیفا) درووست بووە:
  • با.
  • تیف: بە واتای باران دێت.

بەسەریەکەوە دەبێتە باوباران، ئەویش لە بەرئەوەیە شوێنی جوگرافیای باتیفا سەختە و پڕ بارانە.

  • بۆچوونێک ھەیە گوایە وشەی تیفان یان توفا لە وشەی زمانی عەرەبی (طوفان)ەوە ھاتووە کە ھەر بە واتای باوبۆران دێت.[٧]

جوگرافیا

دەستکاری

قەزای باتیفا ھاوسنووری لەگەڵ:

  • قەزای باتیفا لە (٢-١٠-٢٠٢١)دا بە بڕیاری وەزارەتی ناوخۆ ژمارە()، ئەم قەزایە ھاتەکایەوە، لەگەڵ ھێنانەکایەی ناحیەی بێگۆڤا لە ئیدارەی زاخۆ لە پارێزگای دھۆک.[٩]
  • ئەم ناحیەیە ٧٣ گوند لەخۆدەگرێت، کە سەرجەمیان لە کاتی ھێرشەکانی ئەنفالدا زیانیان بەرکەوتووە و ئەمڕۆش تا ڕادەیەک دانیشتووانیان دووبارە گەڕاونەتەوە. لەم ناحیەیەدا نزیکەی (١٥) شوێنەواری مێژوویی ھەیە، لەوانە (قەڵای شەبانی، قەڵای کاشانی، قەڵای بیجۆڤانی و پردی نازدوری، کە لەسەردەمی میرنشینی بادینان لەسەر ڕووباری خابور دروستکراوە.
  • ڕۆژی ٢٤ی ئۆکتۆبەری ساڵی ٢٠٠٦، دوای تۆپبارانی ناوچە سنوورییەکانی پارێزگای دھۆک لەلایەن تۆپخانەکانی تورکیاوە، نزیکەی ٢٠ گوللە ھاوەن ناوچەکانی نزیک گوندی "نازدۆر" لە قەزای باتیفا کەوتە خوارەوە، کە ھیچ زیانێکی گیانی لێنەکەوتەوە بەڵام ترس و ترس و دڵەڕاوکێی لەنێوان دانیشتوانی ئەم گوندە دروستبوو.

ئەمانەش ببینە

دەستکاری

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab». hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  2. ^ د.عەبدوڵڵا غەفوور. «جوگرافیای کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  3. ^ ناوەندی زانیارییە مرۆییە ھاوبەشەکان. «نەخشەی ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  4. ^ دەستەی ئاماری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕیەکانی پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان، لەسەر ئاستی پارێزگا و قەزا و ناحیە و ژینگە گەڕەک/گوند» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  5. ^ IOM. «رووپێوی دیمۆگرافی لە ھەرێمی کوردستان 2017» (PDF) (بە ئینگلیزی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  6. ^ د.عەبدوڵڵا غەفوور. «پێکھاتەی نەتەوەیی دانیشتوان لە باشووری کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  7. ^ ڤەژین. «فەرھەنگی ڤەژین» (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  8. ^ openstreetmap. «قەزای باتیفا» (بە کوردی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  9. ^ وەقایعی کوردستان. «قەزای باتیفا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)