سیاھچەشمە
سیاھچەشمە یا چاڤشارە یا قەرەئەینی، (بە ئینگلیزی Siah Cheshmeh، بە ئازەری Siyahçeşmə، بە فارسی سیەچشمە)[٢]،[٣] یەکێکە لە شارۆچکەکانی پارێزگای ورمێ لە ئێرانە. شارۆچکەی سیاھچەشمە ناوەندی شارستانی چاڵدێرانە کە لە باکووری ڕۆژاوای ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ئێراندا ھەڵکەوتووە.
سیاھچەشمە
سەرچاڤە، قەرەئەینی | |
|---|---|
| Siah Cheshmeh - سیەچشمە - Siyahçeşmə | |
 شوێنی سەنگەرەکانی چاڵدێران | |
 | |
| وڵات |  ئێران ڕۆژھەڵاتی کوردستان |
| پارێزگا | ورمێ |
| شارستان | چاڵدێران |
| ناوچە | ناوچەی ناوەندی |
| بوون بە شارۆچکە | ١٩٦٠ |
| دەسەڵات | |
| • ڕاژۆر | ئەحمەد حەسەن نەژاد |
| بەرزایی | ١٨٣٢ مەتر (٦٬٠١٠ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦) | |
| • سەرجەم | ١٧،٨٠٤[١] |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی (کرمانجی و ئازەری |
| • ئایین | ئیسلام(سوننە و شیعە) و یارسان |
| کۆدی تەلەفۆن | ٠٤٤ |
| وێبگە | سیاھچەشمە |
ئەم شارۆچکەیە دەکەوێتە ناوچەی ناوەندی شارستانی چاڵدێران و ناوەندی سیاسی و ئیداری شارستانی چاڵدێرانە.[٤]
ناو
دەستکاری- ئەم شارۆچکەیە ناوی قەرەعینی بوو. بەپێی نەریتێک "قەرەعەین" لە ناوی باوک و کوڕێکەوە وەرگیراوە کە ناویان "قارە" و "عەین" بووە و یەکەم دانیشتووی ئەم ناوچەیە بوون. ئەم ناوە تا سەردەمی بنەماڵەی پەھلەوی بۆ ئەم شارۆچکەیە ماوەتەوە، کاتێک لەسەر بنەمای سیاسەتەکانی ئەو سەردەمە ناوەکەی گۆڕدرا بۆ سیاھچەشمە.
- بەپێی نەریتێکی دیکە ناوی سیاھچەشمە لە ناوچەیەکی نیمچە تاڵاو و چیمەنتۆ وەرگیراوە کە پێی دەوترێت قەرەبەلاگ. زۆری نەخایاند ناوی سیاھچەشمە گۆڕدرا، لەم گۆڕانکارییەدا ناوی چاڵدێران بۆ ئەم شارۆچکەیە ھەڵبژێردرا. چاڵدێران ناوی دەشتێکی نێوان قەرەئەینی و سنووری باکووری کوردستانە،شەڕی چاڵدێران، شەڕێک بوو لە نێوان ھێزەکانی سوڵتان سەلیمی یەکەمی عوسمانی و شا ئیسماعیلی یەکەمی سەفەوی کە لە ٢٣ی ئابی ١٥١٤ ڕوویدا.[٥]
مێژوو
دەستکاریشارەوانی سیاھچەشمە لە ساڵی ١٩٦٠ لە ھەمان کاتدا لەگەڵ شارەوانی قەرەزیائەددین دامەزراوە و بەردەوام بووە لە چالاکییەکانی بۆ پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری بە ھاوڵاتیانی ئازیز و بە لەبەرچاوگرتنی زانیاری دانیشتوانی ھەر شارێک، تێکڕای داھات و پێگەی شارەکە لە ڕووی دابەشکردنی وڵاتەوە بۆ... پلەی ھەر شارەوانییەک بگۆڕێت، بەپێی رێنماییەکانی وەزیری وڵات دوای تێپەڕاندنی بە پۆلەکانی یەکەم تا پێنج لە ساڵی ٢٠٠٩ەوە بەرزکرایەوە بۆ پۆلی شەش و لە ئێستادا کار لەگەڵ ئەم پۆلە دەکات.[٦]
پێکھاتەی شاری سیاھچەشمە
دەستکاریدانیشتوانی شاری سیاھچەشمە کوردن.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ https://web.archive.org/web/20190327172500/https://azgharbi.mporg.ir/FileSystem/View/File.aspx?FileId=5667c51a-59d4-482f-a804-bfe650b98de0
- ^ statement Wikimedia FoundationPowered by MediaWiki Siah Cheshmeh can be found at GEOnet Names Server, at this link, by opening the Advanced Search box, entering "-3083562" in the "Unique Feature Id" form, and clicking on "Search Database
- ^ statement Wikimedia FoundationPowered by MediaWiki Qarah Zia od Din can be found at GEOnet Names Server, at this link, by opening the Advanced Search box, entering "-3079800" in the "Unique Feature Id" form, and clicking on "Search Database".
- ^ https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1385/results/all/04.xls
- ^ http://chaldrancity.ir/دربارھ-شھر/پیشینھ-تاریخی/[بەستەری مردوو]
- ^ http://chaldrancity.ir/دربارھ-شھرداری/دربارھ-شھرداری-سیھ-چشمھ/[بەستەری مردوو]
