دوالیزمی زەین-لەش
دوالیزم، لە فەلسەفەی زەیندا، بەو ڕوانگەیە دەوترێ کە لێیەوە دیاردە زەینییەکان «نافیزیکی» و «ناماددی» تەماشا دەکرێن،[١] یا زەین و لەش لێکجیاواز و شیاوی لێکدابڕاندن دەبینرێن.[٢]
سەرچاوەی دوالیزم لە فەلسەفەی نوێدا دەگەڕێتەوە بۆ بیروڕا و ئەندێشەکانی ڕێنێ دێکارت. ئەو زەینی بە جەوھەرێکی ناماددی دەزانی و، پێی وا بوو پێچەوانەی شتە فیزیکییەکان، زەین جێگا داگیر ناکا. دەیوت: مێشک ماددییە، وەکوو کورسییەک وایە بۆ دانیشتنی ژیری لەسەری.[٣] بەڵام، زەین ماددی نییە، عەینەن خۆئاگایی و وشیارییە. دێکارت یەکەم فەیلەسووفی ڕۆژاوایییە کە پرسی زەین-لەشی بەو شێوەیە کە ئەمڕۆ ھەیە داڕشتووە.[٤]
لە بەرامبەر دوالیزمەوە، شێوە جۆربەجۆرەکانی مۆنیزم -مان ھەیە. دوالیزمیش، خۆی دوو جۆرە: دوالیزمی جەوھەری و دوالیزمی عەرەزی. دوالیزمی جەوھەری دەڵێ زەین و ماددە ھەر لە بنەڕەتەوە فەرقیان ھەیە. دوالیزمی عەرەزی دەڵێ فەرقەکە وا لە نێوان تایبەتمەندییەکانی زەین و ماددە، نەک لە جەوھەریاندا.[١]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا Hart, W. D. 1996. "Dualism." pp. 265–267 in A Companion to the Philosophy of Mind, edited by S. Guttenplan. Oxford: Blackwell.
- ^ «Introduction». History of the Mind-Body Problem. 2001. pp. 1–2.
the assumption that mind and body are distinct (essentially, dualism)
- ^ Robinson، Howard (2023)، Zalta، Edward N. (ed.)، «Dualism»، The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2023 ed.)، Metaphysics Research Lab, Stanford University، لە 2024-04-26 ھێنراوە
- ^ Descartes, René. [1641] 1984. "Meditations on First Philosophy." pp. 1–62 in The Philosophical Writings of René Descartes 2, translated by J. Cottingham, R. Stoothoff, and D. Murdoch. Cambridge: Cambridge University Press.
