زەین
زەین لە مانا بەربڵاوەکەیدا، بریتییە لە گشت دیاردەگەلی سەر بە ڕەوانناسی و ھێزی تێگەیشتن لە بوونەوەرێکی زیندوودا، واتە سەرجەم سیستمە ئاکاری و ھەستی و ئیدراکی و مەعریفەتییەکانی. بە زمانێکی تر، زەین تەڤاھییەکی ڕێکخراوە لە پرۆسە ڕەوانییەکان و ئەو پێکھێنە مەعریفەتی و کارکردی و پێکھاتەیییانەی پرۆسەکان پشتی پێ ئەبەستن. بەڵام، زاراوەکە مانایەکی بەرتەسکیشی ھەیە کە تەنیا چالاکیگەلی سەر بە مەعریفەت و ناسیاری وەکوو پێزانین و بیرکردنەوە و فێربوون و وەیادھێنانەوە و چارەسەریی پرس و زمان لە خۆ ئەگرێت.[١]
| ھزر | |
|---|---|
 | |
| لقی | شتی دەرھەست |
| Studied by | cognitive neuroscience |
| Opposite of | ڕه‌فتاری زگماكی |
توانایییە زەینییەکاندەستکاری
مەبەست لە توانایییە زەینییەکان (Mental faculties) کارکردە جۆراوجۆرەکانی زەینە، یا ئەو کارانەی زەین ئەتوانێ بیکا.
- تێفکرین یەکێ لە کارەکانی زەینە کە ڕێگە ئەدات ئینسان شتەکانی ناو ئەم دنیایە بۆ خۆی مەعنادار بکاتەوە و لیان تێ بگات و، بە جۆرێ لێکیان بداتەوە کە لەگەڵ پێداویستییەکان و داخوازەکان و ئامانجەکانیدا زۆرتر ڕێک بکەون.
- وەبیرسپاردن و وەبیرھێنانەوە یەکێکی تر لە توانایییەکانی زەینە کە بریتییە لە ھەڵگرتن و پاراستنی زانیارییەکان و ئەزموونەکانی بەرسەرداھاتوو و، دواتر بانگھێشت و ھێنانەوەیان لە کاتی پێویستدا.
- خەیاڵکردن بە مانای وەبەرھێنان یا دروستکردنی وێنە و ئایدیا و جێی نوێ و تازەیە لە ناو زەیندا.
- ھۆش واتە دەرککردنی پێوەندیی نێوان خۆ و دەوروبەر.
ناوەرۆکە زەینییەکاندەستکاری
ناوەرۆکە زەینییەکان (Mental contents) ئەو بابەتانەن کە بڕوا وایە لە «ناو» زەیندا بن و پرۆسە و لێھاتووییەکانی زەین شێوەیان پێ ببەخشن و دەساژۆیان بکەن و کایەیان لەگەڵا بکەن. ھزر، چەمک، بیرەوەری، باوەڕ و ھەروەھا کۆی ئەو شتانەی ھەستیان پێ ئەکرێ یا نیەتیان لێ ئەکرێ چەن نموونەیەکن لەو چەشنە بابەتانە.[٢][٣]
سەرچاوەکاندەستکاری
- ^ فەرھەنگی ڕەوانناسیی کۆمەڵەی ڕەوانناسانی ئەمریکایی (APA Dictionary of Psychology) ٢٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Causal Theories of Mental Content ٦ی ئابی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Stanford Encyclopedia of Philosophy
- ^ Mental Content ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., glossariumBITri
 | ئەم «فەلسەفە» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |