تیپی مۆسیقای سلێمانی
تیپی مۆسیقای سلێمانی گرووپێکی مۆسیقیی کوردی بوو. لە ساڵی ١٩٦٧ لەلایەن دەستەیەک لە ھونەرمەندانی شاری سلێمانی دامەزرا.[١][٢] بە فەرمی ناساندن و وەرگرتنی مۆڵەتی کارکردنی دواکەوت بۆ ساڵی ١٩٧٣.[٣]
ئەندامەکان پێشتر بە شێوەی جیاجیا لە ھەندێک لە گرووپە مۆسیقاکانی تر وەکوو (ھیوا) و (خۆشی و بەختیاری) چالاک بوون[٤] و لە ڕادیۆ بەغدا بەرھەمیان تۆمار کردبوو کە دواتر ھەڵکەوتی پێشکەش کردنی چەند گۆرانی لە ھۆڵی سانەوی سلێمانی دەبێتە ھەوێنی دروست بوونی ئەم تیپە. ساڵی ١٩٦٩ لەگەڵ ھونەرمەندانی شانۆ تێکەڵ دەبن و تیپی (نواندن و مۆسیقای سلێمانی) دەست بەکار دەکا و ساڵێک بەردەوام دەبێت.
وێڕای دژواری لە کارکردنی ھونەریی لەساڵانی تازە دامەزراندنیدا، بەڵام تیپی مۆسیقای سلێمانی ڕۆڵی ھەبووە لە پاراستن و بەردەوامیدان بەشوناس و مۆسیقای کوردی.[٥]
کەسایەتییەکان
دەستکاریدامەزرێنەران
دەستکاریدەستەی دامەزرێنەرانی تیپی مۆسیقای سلێمانی ھەریەکە لە[٦]
ئەندامە سەرەتایییەکان:
گۆرانیبێژەکان
دەستکاریبەشێک لە گۆرانیبێژەکان:
- عەلی مەردان
- تایەر تۆفیق
- ڕەشۆل
- حەسەن زیرەک
- محەممەد ماملێ
- ڕەسووڵ گەردی
- کەریم کابان
- قادر کابان
- جەماڵ کابان
- عوسمان عەلی خەیات
- محەممەد ڕەزا[٩]
- حەمەساڵح دیلان
- حوسێن عەلی
- باکووری
- خەسرەو تۆفیق
- ھۆمەر دزەیی
- شەماڵ سائیب
- فوئاد ئەحمەد
- تەحسین تەھا
- حەمەجەزا عەلی
- ناسر ڕەزازی
- ئیبراھیم خەیات
- تۆفیق عەلی
- ئەسعەد قەرەداغی
- عەدنان کەریم
- سەمیرە نادر
- کەریم خەمزەیی
- محەممەد ئیبراھمیم عەبدول (حەمە قوتو)
- ئەسعەد قەرەداغی
- حەسەن گەرمیانی[١٠]
- عەباس محەممەد
- عەبدولقادر حەسەن
- کامەران عەبدولمەجید
- مستەفا ڕەئووف
- نەوڕۆز عەلی
- ئاوات فایق چالاک
بەرھەمەکان
دەستکاریھەندێک لە بەرھەمەکانی تیپی مۆسیقای سلێمانی
قادر کابان:
- لە درزی پەچەوە
- بە جارێ ماڵی وێرانم
- ڕوومەتی وەک گوڵی بێگەرد
کەریم کابان:
- یار جوانە
- لێ لێ لۆ لۆ
- یاران وەسیەتم
- قەت نەدەی ئازاری گیانی
- گیانە لە پرخەی خەوی خاومدا
ئیبراھیم خەیات:
- سیاچەمانە
- ھەر من ناشادم
- لەژێر ئاسمانی شینا
- بۆ ڕەنجەڕۆت کردم
- ئامان لەو قژە زەردە
- گیانەکەم بۆ وات لێکردم
ناسر ڕەزازی:
- ھەڕزاڵێ
- نازت بێ
- دە مەگری مەگری
کەریم خەمزەیی:
- ئاوەدان مەھاباد
محەممەد ئیبراھیم عەبدول (حەمە قوتو)
- سەوزەی کاڵەبەی
عوسمان عەلی خەیات:
- شیرینێ و مریمێ
- کۆرپەی دڵەکەی من
- غەزاڵێ
- دە بێنە بێنە
- کەسەکەم بۆ من نازانم
- کەی گوڵ وێنەی تۆ ناسک و جوانە
ئەسعەد قەرەداغی:
- خانم خانمێ
- لە یادم ناچێ
- سەوزەڵێ واھاتم
- تەنکە مەڕۆ لە دواتم
- ناسکۆڵەگیان
- ھەی بێنن
- کەمەرەشل
- کۆمەڵە شاخێک سەخت و گەردەن کەش
- کاروانچی
تۆفیق عەلی:
- خانباجی
- خانمێ وادێ
- سوێلە باڵابەرز
- یار وەرەوە
- تەنکەتەنکەی باران
عەدنان کەریم:
- شەوی تاریک و بێدەنگی
- دەسماڵێ دەسماڵێ
حەسەن گەرمیانی:
- لەرزان
- لێم یاخییە
- مەیلەنگێنە
- کەژاڵێ
- لانک
- سەوزەڵێ و خانم
عەباس محەممەد:
- خەوە خەیاڵە
- وەی وەی
- ھەی دەنوێ
- بۆ یەک شەو
عەبدولقادر حەسەن:
- بەھارە
- ھۆ کچێ
- خانمی مەزەدار
- بەیانی بوو
- تەیری بێ دان
کامەران عەبدولمەجید:
- لاوە لاوە
سەمیرە نادر:
- چاوێ ھەڵبێنە
مستەفا ڕەئووف:
- دەریا
نەورۆز عەلی:
- بەھاران خۆشە
ئاوات فایق چالاک:
- پەلە مەکە
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ولیەم یوحەننا ژیان و کاری هونەریی (کتێب)، شنە عبدوڵڵا محەممەد، لاپەڕە ٤١.
- ^ سلێمانی شارە گەشاوەکەم، بەرگی سێیەم لاپەڕە ١٦٠.
- ^ تیپی مۆسیقای سلێمانی یادی 50 ساڵەی دامەزراندنی دەکاتەوە، ماڵپەری کوردستان ٢٤، ٦ی تەممووزی ٢٠١٧ بڵاوکراوەتەوە.
- ^ تیپی مۆسیقای سلێمانی.. گەوھەرێک لە ھونەری کوردیدا، ماڵپەڕی خاک، ٢٣ی ئایاری ٢٠١٧ بڵاوکراوەتەوە.
- ^ ھونەرمەند سەلاح رەئوف: ھەرکاتێ ھونەر گەیشتە ئەوئاقارەی کە خاوەنی پەیامە ڕاستەقینەکەی خۆی بێت، ئەوا پێویستی بە پێشنیاری من نابێت، ماڵپەڕی چرا تیڤی، دیمانەکار: سۆران مارف کریم، ١ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ ووتاری تیپی مۆسیقای سلێمانی لەمەراسیمی یاد و بەخشینی خەڵاتی ماملێ بۆ ئەوتیپە ٣ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.، ماڵپەری ماملێ، ٣ی ڕێبەندانی ٢٠١٦ بڵاوکراوەتەوە.
- ^ ئەگەرلاسایی تورک وعەرەب بکەینەوە ون دەبین ٥ی تەممووزی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.، دیمانەیەک لەگەڵ ئەنوەر قەرەداغی لە ماڵپەڕی ڕێگای کوردستان، ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٥ بڵاوکراوەتەوە.
- ^ فەرھەنگ و کلتوری وڵاتانی دراوسێ کاریگەرییان بەسەر میوزیک و ئاوازی کوردییەوە ھەبووە، ھەولێر، ژمارە ٦٤، موحسین یاسین، ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١١ بڵاو کراوەتەوە.
- ^ ھونەرمەندێکی لەبیرکراوی شاری کەرکووک ، بەھەشتی ماموەستا { محمد رەزا } ١٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.، کوردستان پۆست، ١٧ی ئازاری ٢٠١٨ بڵاو کراوەتەوە.
- ^ حەسەن گەرمیانی، کوردیپێدیا