بەڕێوەبەران و یاریدەدەرانی ناسا، بەرزترین بەرپرسی ناسا، دەزگای نیشتمانیی فڕینی بۆشاییی ئەمریکایە. بەڕێوەبەر و سەرۆکی بڕیاردەری ناسایە، بەرپرسیارە لە دابینکردنی ڕوونکردنەوە بۆ دیدگای دەزگاکە و خزمەتکردن وەک سەرچاوەیەکی سەرکردایەتیی نێوخۆیی لەناو ناسادا. ھەروەھا خاوەن نووسینگە شوێنێکی گرنگی ھەیە لە چوارچێوەی سیاسەتی فڕینی بۆشاییی ئەمریکادا، و لەلایەن جێگری بەڕێوەبەرێکەوە یارمەتی دەدرێت. بەڕێوەبەر لەلایەن سەرۆکی ئەمریکاوە، بە ئامۆژگاری و ڕەزامەندی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا، دەستنیشان دەکرێت و دواتر بە ئارەزووی سەرۆک خزمەت دەکات. بێڵ نێڵسن، ئەندامی پێشووی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا و ئاسمانی لە ٣ی ئایاری ٢٠٢١ەوە وەک بەڕێوەبەر دەستی بەکار کردووە.[١]

کارگێڕی بەڕێوەبەرایەتیی نیشتمانیی فڕۆکەوانیی و فڕینی بۆشایی
مۆری ناسا
بەشێکی پێکھێنەری ستانداردی بەڕێوەبەر
بێڵ نێڵسن
ئێستا
بێڵ نێڵسن

لە ٣ی ئایاری ٢٠٢١ (ە)وە
بەرپرسیارێتیسەرۆک
بارەگای ترواشینگتن دی سی
ناونەرسەرۆک بە ئامۆژگاری و ڕەزامەندی ئەنجومەنی پیران
ماوەی پایەبە ڕەزامەندی سەرۆک
بەڵگەنامەی دامەزراندن51 U.S.C. § 20111
خاوەن پایەی دەستپێکتی کیت گلێنان
مووچەساڵانە ٢٢١٬٩٠٠$
(خشتەی جێبەجێکردن)
ماڵپەڕBill Nelson, NASA

بەڕێوەبەرەکە وەک بەڕێوەبەری جێبەجێکاری ناسا کاردەکات، لێپرسینەوە لەگەڵ سەرۆککۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکان دەکات سەبارەت بەو سەرکردایەتییەی کە پێویستە بۆ گەیشتن بە ئەرکی دەزگاکە. ئەم سەرکردایەتییە پێویستی بە خستنەڕووی دیدگای دەزگاکە، دانانی ئەولەوییەت و سیاسەتە نێوخۆیییە بەرنامەیی و بوودجەیییەکانی و ھەڵسەنگاندنی دەدای دەزگاکە ھەیە.[٢]

یەکەم بەڕێوەبەری ناسا دکتۆر تی کیت گلێنان بوو، لە ماوەی سەرۆکایەتییەکەیدا پڕۆژە جیاوازەکانی لە توێژینەوەکانی پەرەپێدانی فڕینی بۆشایی لە ئەمریکا کۆکردەوە.[٣] دانیاڵ گۆڵدین بۆ درێژترین ماوەی (نزیکەی ١٠ ساڵ) ئەو پۆستەی بەدەستھێناوە، و زیاتر بە پێشەنگایەتیکردنی ڕێبازی «خێراتر، باشتر، ھەرزانتر» بۆ بەرنامەکانی فڕینی بۆشایی ناسراوە.[٤] تاکە کەسێک کە دووجار ئەو پۆستەی وەرگرتووە، بریتییە لە جەیمز سی فلێچەر کە دوای کارەساتی چاڵنجەر گەڕایەوە بۆ ناسا.[٥]

بەڕێوەبەری ئێستای ئەندامی پێشووی ئەنجومەنی پیران و ئاسمانی بێڵ نێڵسن، کە لە ١٩ی ئازاری ٢٠٢١ لەلایەن جۆ بایدنی سەرۆککۆمارەوە کاندیدکرا.[٦]

پێڕستی بەڕێوەبەرەکان دەستکاری

ژمارە وێنە ناو دەست بەکاربوون جێھێشتن ڕۆژانی خزمەتکردن سەرۆک
خزمەتکردن لەژێر
١   تی کیت گلێنان ١٩ی ئابی ١٩٥٨ ٢٠ی کانوونی دووەمی ١٩٦١ ٨٨٥ دوایت د. ئایزێنھاوەر
-   هیو درایدن ١١ی کانوونی دووەمی ١٩٦١ ١٤ی شوباتی ١٩٦١ ٢٤ جان ئێف. کێنیدی
٢   جەیمز ئی وێب ١٤ی شوباتی ١٩٦١ ٧ی تشرینی یەکەمی ١٩٦٨ ١٠٣٥
١٧٨١
(سەرجەم ٢٨١٦)
لیندۆن بی جۆنسۆن
٣   تۆماس ئۆ پەین ٨ی تشرینی یەکەمی ١٩٦٨ ٢١ی ئازاری ١٩٦٩ ١٠٤
٦٠ ڕیچارد نیکسۆن
٢١ی ئازاری ١٩٦٩ ١٥ی ئەیلوولی ١٩٧٠ ٥٤٣
(سەرجەم ٧٠٧)
-   جۆرج مایکل لۆ ١٦ی ئەیلوولی ١٩٧٠ ٢٦ی نیسانی ١٩٧١ ٢٢٢
٤   جەیمز سی فلێچەر ٢٧ی نیسانی ١٩٧١ ١ی ئایاری ١٩٧٧ ١٢٠٠
٨٩٥ گێرالد فۆرد
١٠١
(سەرجەم ٣٢٥٨)
جیمی کارتەر
-   ئالان ئێم ڵۆڤلێس ٢ی ئایاری ١٩٧٧ ٢٠ی حوزەیرانی ١٩٧٧ ٤٩
٥   ڕۆبێرت ئەی فرۆش ٢١ی حوزەیرانی ١٩٧٧ ٢٠ی کانوونی دووەمی ١٩٨١ ١٣٠٩
-   ئالان ئێم ڵۆڤلێس ٢١ی کانوونی دووەمی ١٩٨١ ١٠ی تەممووزی ١٩٨١ ١٧١
(سەرجەم ٢٢٠)
ڕۆناڵد ڕەیگن
٦   جەیمز ئێم بێگز ١٠ی تەممووزی ١٩٨١ ٤ی کانوونی دووەمی ١٩٨٥ ١٦٠٨
-   ویلیام ڕۆبێرت گراھام ٤ی کانوونی دووەمی ١٩٨٥ ١١ی ئایاری ١٩٨٦ ١٥٨
٧   جەیمز سی فلێچەر ١٢ ئایار ١٩٨٦ ٨ نیسان ١٩٨٩ ٩٨٤
٧٨
(سەرجەم ٣٢٥٨)
جۆرج ئێچ دەبلیوو بوش
-   دەیل دی مایرس ٨ی نیسانی ١٩٨٩ ١٣ی ئایاری ١٩٨٩ ٣٥
٨   ڕیچارد ئێچ ترولی ١٤ی ئایاری ١٩٨٩ ٣٠ی حوزەیرانی ١٩٨٩ ٤٧
١ی تەممووزی ١٩٨٩ ٣١ی ئازاری ١٩٩٢ ١٠٠٤
(سەرجەم ١٠٥٢)
٩   دانیاڵ گۆڵدین یەکەمی نیسانی ١٩٩٢ ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٠١ ٢٩٤
٢٩٢٢ بیڵ کڵینتن
٣٠١
(سەرجەم ٣٥١٧)
جۆرج دەبلیوو بوش
-   دانیاڵ مولڤیل ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٠١ ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠١ ٣٢
١٠   شۆن ئۆکیف ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠١ ١١ی شوباتی ٢٠٠٥ ١١٤٨
-   فرێدریک دی گرێگۆری ١١ی شوباتی ٢٠٠٥ ١٤ی نیسانی ٢٠٠٥ ٦٢
١١   مایکڵ دی گریفین ١٤ی نیسانی ٢٠٠٥ ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩ ١٣٧٧
-   کریستۆفەر سکۆلێس ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩ ١٧ی تەممووزی ٢٠٠٩ ١٧٨ باراک ئۆباما
١٢   چارڵز بۆڵدن ١٧ی تەممووزی ٢٠٠٩ ٢٠ی کانوونی دوەەمی ٢٠١٧ ٢٧٤٤
-   ڕۆبێرت لایتفووت ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ ٢٣ نیسان ٢٠١٨ ٤٥٨ دۆناڵد ترامپ
١٣   جیم برایدنستین ٢٣ی نیسانی ٢٠١٨ ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ١٠٠٣
-   ستیڤ یورچیک ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ٣ی ئایاری ٢٠٢١ ١٠٣ جۆ بایدن
١٤   بێڵ نێڵسن ٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئێستا ١٠١٧

ئەمانەش ببینە دەستکاری

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ NASA Strategic Management Handbook ١٠ی ئایاری ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  2. ^ "Chapter 2-Roles and Responsibilities". ٢٥ی نیسانی ٢٠٢٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ "T. Keith Glennan biography". NASA. August 4, 2006. Archived from the original on July 8, 2008. Retrieved July 5, 2008. ٧ی ئابی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  4. ^ "Daniel S. Goldin biography". NASA. March 12, 2004. Archived from the original on June 15, 2008. Retrieved July 5, 2008. ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  5. ^ "James C. Fletcher biography". NASA. Archived from the original on July 6, 2008. Retrieved July 5, 2008.
  6. ^ "List of Administrators and Deputy Administrators of NASA". NASA. Archived from the original on May 21, 2008. Retrieved July 4, 2008.

بەستەرە دەرەکییەکان دەستکاری