ناحیەی چوارقوڕنە
ناحیەی چوارقوڕنە یەکێکە لە چوار ناحیەی قەزای ڕانیە لە ئیدارەی ڕاپەڕین لە پارێزگای سلێمانی لە ھەرێمی کوردستان لە عێراق. ناوەندەکەی شارۆچکەی چوارقوڕنەیە.[٢] ژمارەی دانیشتووانی ناحیەی چوارقوڕنە لە ساڵی ٢٠٢٠دا (٦١٬١٢٠)کەسە.[٣]
ناحیەی چوارقوڕنە | |
|---|---|
| بە عەرەبی: ناحیة جوارقورنة بە ئینگلیزی: Chawarqurna Sub-District | |
  نەخشەی سەرەوە نەخشەی کارگێڕی ناحیەی چوارقوڕنە نەخشەی خوارەوە نەخشەی ناحیەی چوارقوڕنە لە قەزای ڕانیە (زەردی تۆخ) | |
 ناحیەی چوارقوڕنە | |
| پۆتانەکان: 36°12′33″N 44°49′36″E / 36.20919°N 44.82662°Eپۆتانەکان: 36°12′33″N 44°49′36″E / 36.20919°N 44.82662°E | |
| وڵات |  عێراق |
| ھەرێمی فێدراڵ |  کوردستان(ھەرێمی کوردستان) |
| پارێزگا | سلێمانی |
| ئیدارە | ئیدارەی ڕاپەڕین |
| قەزا | قەزای ڕانیە |
| مەڵبەند | چوارقوڕنە |
| ژمارەی گوندەکان | ١٥ |
| بوون بە ناحیە | ١٩٩٩ |
| دەسەڵات | |
| • بەڕێوەبەر | نەهرۆ سەردار |
| ڕووبەر | |
| • ناحیە | ٢٢٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٨٧ میلی چوارگۆشە) |
| بەرزایی | ٥٣٦ مەتر (١٬٧٥٩ پێ) |
| بەرزترین بەرزایی | ١٠٤٠ مەتر (٣٬٤١٠ پێ) |
| نزمترین بەرزایی | ٤٧٩ مەتر (١٬٥٧٢ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان (٢٠٢٠) | |
| • ناحیە | ٦١،١٢٠ |
| • چڕی | ٢٧٠٫٤ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (٧٠٠ کەس لە میلی چوارگۆشە) |
| • شاری | ٥١،٨٣٠ |
| • لادێیی | ٩،٢٩٠ |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی (سۆرانی) |
| • ئایین | ئیسلام(سوننە) |
| • ب پ م(٢٠١٧) | ٠٫٧٠٦[١] بەرز · ٢ەم بۆ ١٧ |
| ناوچەی کاتی | UTC+٣ (ناوچەی کاتی) |
| • ھاوین (DST) | UTC+٣ (ھاوین) |
| تەلەفۆن | ٩٦٤+ |
| وێبگە | http://www.slemani.gov.krd/ku/ |
ناو
دەستکاریناوی ناحیەی چوارقوڕنە وەک زۆرێک لە ناوی ناحیەیەکانی ھەرێمی کوردستان و عێراق لە ناوەندەکەیەوە ھاتووە کە ئەویش شارەدێی چوارقوڕنەیە.
چوارقوڕنە گوندێکی چوار ماڵ دەبن ھەریەکەیان لە سووچێکی گردۆڵکەدا خانوویان دروست کردبوو واتە ھەریەکەی لە قوڕنەیەک.
قوڕنەش بە واتە سووچ(گۆشە) دێت، وشەی قوڕنە لە وشەی زمانی ئینگلیزی(corner)ەوە وەرگیراوە وردە وردە گەشەی کردووە و ماڵی تری لێ گردبوونەوە و پتر بوون، ماڵی اسماعیل ئاغا و جمیل ئاغای غفوری یازدە و لێوژە لەو گوندە نیشتەجێ بوون، دوای دروستبوونی شارەدێی چوارقوڕنە ئاغاکان چونە شوێنی خۆیان و ئەو گوندە نەما و ئێستاش تەنیا شوێنەواری ماوە. ناوی "چوارقوڕنە-چوار-قوڕنە، چوار-سووچ، چوار-زاویە، چوار-گۆشە".[٤]
جوگرافیا
دەستکاریناحیەی چوارقوڕنە ھاوسنوورە لەگەڵ؛
- لە باکوورەوە ناحیەی ناوەندی قەزای حاجیاوا.
- لە باشوورەوە ناحیەی خدران.
- لە ڕۆژھەڵاتەوە ناحیەی ناوەندی قەزای ڕانیە.
- لە ڕۆژاواوە ناحیەی ناوەندی قەزای کۆیە.[٥]
ڕووبەر
دەستکاریڕووبەری ئەم ناحیەیە (٢٢٦کم٢)یە لە (١٫١٪) پارێزگای سلێمانی پێکدەھێنێت و (٢٩٫٦٪) قەزای ڕانیە پێکدەھێنێت.[٦]
- لە ڕووی ڕووبەرەوە لە ئاستی (دووەم)ە لە چوار ناحیەی قەزای ڕانیەدا.
دانیشتوان
دەستکاریتەواوی دانیشتوانی ئەم ناحیەیە کوردن، بە پێی پێشبینی دەستەی ئاماری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بۆ ساڵی ٢٠٢٠ دانیشتوانی ئەم ناحیەیە (٦١،١٢٠)کەسە.[٧]
- لە ڕووی دانیشتوانەوە لە سەر ئاستی (دووەم)ە لە چوار ناحیەی قەزای ڕانیە.
مێژوو
دەستکاریمێژووی ئەم ناحیەیە نوێیە لە ٢١\٦\١٩٩٩دا لە لایەن حکوومەتی ھەرێمی کوردستان(ئیدارەی سلێمانی) کرایە ناحیە. ناوەندەکەشی شارەدێی چوارقوڕنەیە.
ھێنانە کایەی ناحیەی ناوەندی قەزای ڕانیە لە سنووری قەزای ڕانیە، ناوەندەکەی گوندی چوارقوڕنە بوو بە پێی فەرمانی کۆماری ژمارە(٦٨٥) لە ١٧/١١/١٩٦٠دا.[٨]
لە کابینەی شەشەم لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران ژمارە (١٠٨٤) رۆژی (٢/٥/٢٠١١) بریاری دروستکردنی ئیدارەی سەربەخۆی راپەرین و ھەڵەبجە و سۆران و زاخۆ دەرچوو سەرۆکی ھەرێمی بە نوسراوی ژمارە (١٦٥٠) لە بەرواری( ٨/٢/٢٠١١) ڕەزامەندی لەسەر دەربری لە (١/٣/٢٠١٢) سەرۆکی ھەرێمی کوردستان بە فەرمانی ھەرێمی ژمارە (٥٧)سەرپەرشتیاری بۆ ئیدارەی راپەرین دەستنیشان کردو لە (٥/٣/٢٠١٢) لە رۆژی ساڵیادی راپەرینی پر شکۆی خەڵکی کوردستان لەبەردەمی کەس و کاری سەربەرزی شەھیدان و خەڵکی ڕانیە و دەڤەرەکە لەلایەن بەرێز پارێزگاری سلێمانیەوە فەرمانی دەست بەکاربوونی درایە.[٩]
کارگێڕی
دەستکاریئەم ناحیەیە پێکھاتووە لە ١٥ گوند:[١٠]
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab». hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ یەکە کارگێڕییەکانی ھەرێمی کوردستان. «دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ مەحموود عوسمان مەعروف. «بەڕێوبەرایەتی ئاماری سلێمانی» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ https://www.openstreetmap.org/relation/10846278
- ^ مەحموود عوسمان مەعروف. «بەڕێوبەرایەتی ئاماری سلێمانی» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ UNAMI. «DEMOGRAPHIC SURVEY Kurdistan Region of Iraq» (PDF) (بە ئینگلیزی). لە ١٥ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ http://librarycatalog.bau.edu.lb/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=95508 ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ http://raparin.gov.krd/ku/derbara
- ^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕیەکانی پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان 2009 لەسەر ئاستی پارێزگا و قەزا و ناحیە و ژینگە گەڕەک/گوند» (PDF) (بە کوردی). لە ١٥ی ئایاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
