مەریوان ھەڵەبجەیی
مەریوان ھەڵەبجەیی (لەدایکبووی ۹ی حوزەیرانی ١٩٦٣) نووسەرێکی کوردە، تا ئێستا خاوەنی ١٦ کتێبە.[١] نووسەری کتێبی سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا کەبەناوبانگترین کتێبی ئەوەو لە کۆتایی ساڵی ٢٠٠٥ یەکەم چاپی بڵاوکرایەوەو تا ساڵی ٢٠١٥، ١١ جار چاپکراوەتەوە.[٢][٣] ئەم کتێبەی بە شێوەیەکی گشتی باس لە تێڕوانینەکانی شەریعەت و ئاکارو بۆچوونەکانی ئاینی ئیسلام دژ بە ژنان دەکات و مەریوان ویستوویەتی لەڕێی ئەم کتێبەوە بیسەلمێنێت کە چۆن ئایینی ئیسلام دژی مافی ژنانە،[٤] لە کتێبەکەیدا ئەوەی ڕوونکردوەتەوە کە قورئان و سەرگوزشتە سەحیحەکان و ژیاننامەی محەممەدی پەیامەبەری ئیسلام لە سەرچاوە سەرەکییەکانی لێکۆڵینەوەکەی ئەون.[٥]
| مەریوان ھەڵەبجەیی | |
|---|---|
 مەریوان ھەڵەبجەیی لە چاوپێکەوتنێکدا | |
| لەدایکبوون | ٩ی حوزەیرانی ١٩٦٣ ھەڵەبجە،  کوردستان |
| پیشە | نووسەر رەخنەگری ئایینی |
| زمان | کوردی، عەرەبی[ژێدەر پێویستە] |
| نەتەوە | کورد |
| ڕەگەز | نێر |
| ڕەگەزنامە | عێراقی |
| کارە دیارەکان | کتێبی سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا |
| چالاکی ساڵانی | ١٩٨٢-ئێستا |
| منداڵەکان | ٤ |
مەریوان و یەکەم فەتوای لە عێراق
دەستکاریمەریوان ھەڵەبجەیی زۆری لێکرا کە بڕواتە دەرەوەی کوردستان بۆ نۆرویژ لەبەرئەوەی ڕابیتەی ئیسلامیی کورد فەتوایەکی بە مەرجی ڕاگەیاند کە مەریوان دەبێت بکوژرێت ئەگەر دەستی لەو کارە ھەڵنەگرێت و داوای لێبوردن نەکات بۆ نوسینی کتێبەکە.[٦] مەریوان ڕایگەیاند: "مەلاکان و بانگخوازەکان پێیان وتم ئەگەر بڕۆم و داوای لێبوردن بکەم ٨٠ جەڵدم لێدەدەن و دواتر لەگەڵ ئەو کەسانە دەدوێن کە فەتواکەیان لەسەرم داناوە بۆ ئەوەی بڕیار بدەن کە سەرم ببڕن یاخود نا. لەوانەیە بمبورن و لەوانەشە نا. “[٧]
مەریوان لەڕێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بێزارکراو لەڕێی پەیوەندی تەلەفۆنییەوە ھەڕەشەی کوشتنی لێکرا.[٨] جارێکیتر، مەریوان ڕایگەیاند کە «ئیسلامییەکان لەڕێگەی ڕادیۆوە جارێکیان پێیان وتم ئەگەر بزانن من لەکوێم و بمدۆزنەوە خۆیانم پێدا دەتەقێننەوە.»[٩] بەدوایدا «بەو کتێبە ویستم پارێزگاری لە ژنان بکەم بەڵام یەکەم کار کە کردم ئازاردانی خێزانەکەم بوو.»[١٠] لە ئەنجامدا، مەریوان ناچاربوو خۆی لە سێبەرەکاندا بھێڵێتەوە لەگەڵ خێزانە دووگیانەکەی و سێ منداڵەکەی تری.[١١]
مەریوان ناچاربوو کوردستان بەجێبھێڵێت دوای ئەوەی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ڕەتی کردەوە پارێزگاری لێبکات و بەدوای ئەو کەسانەدا بگەڕێت کە ھەڕەشەیان لە ژیانی کردووە و دەزگیریان بکات. «بەرپرسان ھیچ پارێرگارییەکیان لێ نەکردووم لە دژی ھەڕەشەو فەتواکان. لەم کاتەدا پێشبینی گولەیەک یاخود ڕومانەیەک دەکەم کە ھەڵبدرێتە ماڵەکەمەوە.»[١٢]
لە وەڵامدا بۆ مەریوان ھەڵەبجەیی، دکتۆر محەممەد گازنەیی، بە خۆپیشاندەرانی ڕاگەیاند کە سووکایەتی پێکردن بە کەسە ئاینییەکان تاوانەو سزاکەشی قورسە.[١٣] ”ئێمە سزای کوشتن بەو کەسانە دەدەین کە سووکایەتی بە پێغەمبەرەکەمان دەکات بۆ ئەوەی ببن بە وانەیەک بۆ ئەوانی تر. “ گازنەیی ڕایگەیاند.[١٤][note ١]مەریوان فەرمانی دەستگیرکردنی لەسەر درابوو لەو کاتەی کە کوردستانی بەجێھێشت.[١٥]
لە ئابی ساڵی ٢٠٠٦دا مەریوان مافی پەنابەرێتی پێدرا لە نۆرویژ.[١٦]
تاوانبارکردنی بە سووکایەتی
دەستکاریلە کانوونی یەکەمی ساڵی ٢٠٠٧، مەریوان بە تاوانبار لەقەڵەم درا بۆ «سووکایەتی» (blasphemy).[١٧] دادگایەک لە ھەڵەبجە سزای دەستگیرکردنی بە مەریوان بەخشی لەبەر چەند نوسینێک کە لە کتێبەکەیدا ھاتبوون وەک: پێغەمبەر محمد ١٩ ژنی ھەبووە، پەیوەندی خۆشەویستی بەستووە لەگەڵ ٩ ساڵانێک کە تەمەنی ٥٤ ساڵ بووە، و دەستدرێژی سێکسی کردووە و بکوژ بووە.[١٨] لەکاتێکدا کە مەریوان لەدەرەوەی کوردستان بوو، دادگاکە ڕونی کردەوە کە لەگەڵ سەردان کردنەوەی دەستگیر دەکرێت.[١٩]
دووەم فەتوا لە نەرویژ
دەستکاریلە ئەیلوولی ٢٠٠٨دا، مەلا کرێکار بە توندڕەوانە ھەڕەشەی کوشتنی لە مەریوان ھەڵەبجەیی کرد لە تۆمارکراوێکی دەنگیدا کە لەسەر ماڵپەڕی کوردی Renesans.nu بڵاوکرابووەوە. کرێکار لە تۆمارە دەنگییەکەیدا ڕایگەیاند ”سوێند بە خوا ئێمە ناژین ئەگەر تۆ بژیت. یان تۆ پێش ئێمە دەڕۆیت، یان ئێمە پێش تۆ. “[٢٠] کرێکار ئەندام و بەڕێوەبەری فەرمی پێشووی گرووپی تێرۆریستی ئیسلامی ئەنسارولئیسلام بووە. کرێکار ھەڵەبجەیی بەراورد کرد بە سەلمان ڕوشدی و ئایان ھیرسی عەلی.[٢١]کرێکار وەک ھەڵەبجەیی، دانیشتووی نەرویژە وەک ئاوارەیەک. لە کانوونی دووەمی ٢٠٠٣وە کرێکار دوژمنایەتییەکی توندی ھەبووە دژی ھەڵەبجەیی و داوای کردووە کە مافی پەنابەرێتی لە بسەندرێتەوە. داواکە ڕەتکراوەتەوە. دوای ھەموو شتێک، میریی کوردستان دڵنیا دەکاتەوە کە کرێکار ڕووبەڕوی دادگا ناکرێتەوە.[٢٢]
لە کانوونی دووەمی ٢٠١٢دا کرێکار ھەواڵی دا کە فەتوایەکی ١٢ پەڕەیی لەسەر مەریوان ھەڵەبجەیی تۆمار کردووە لە دادگای ئۆسلۆ دیستریکت.[٢٣] فەتواکە نێردرابوو بۆ چەند بانگخوازێکی ئیسلامی لە جیھاندا.[٢٤] لەکاتێکدا کە کرێکار پێیوابوو دەتوانێت سەلامەتی ھەڵەبجەیی دڵنیابکاتەوە، ئەوەشی ڕونکردەوە کە بەپێی فەتواکە کوشتنی مەریوان ھەڵەبجەیی ڕێگەپێدراوە، جا ئەمە لە ئۆسلۆ بێت یاخود ھەرشوێنێکی تری جیھان. کرێکار دووبارە وەک ھەڕەشە کردنێک ھەڵەبجەیی بەراورد کرد بە تیۆ ڤان گۆخ، دەرھێنەرێکی فیلم کە لە ٢٠٠٤دا لە ھۆڵەندا کوژرا لەسەر دەستی ئیسلامییەکان.[٢٥]
لە ٢٦ی ئازاری ٢٠١٢دا کرێکار سزای ٥ ساڵ لە دەستگیرکردنی پێدرا بەھۆی ھەڕەشەی کوشتنەکانییەوە بەڵام دواتر ئازاد کرا،[٢٦] دواتر مەلا کرێکار دووبارە دەستگیر کرایەوە لەبەرئەوەی ھەڕەشەی لە دوو کورد و ئێرنا سۆلبێرگ کرد.[٢٧]
لە ٦ی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠١٢دا، دادگای کۆرت ئۆف ئەپیڵ کرێکاری تۆمەتبارکرد بە کردەوەی تیرۆریستیانە و بۆیان دەرکەوت کە کرێکار بەرپرسیار بووە لە ٤ ڕوداوی تێرۆرستی و بانخواز کردنی تێرۆرستی.[٢٨] دادگاکە داوای ١٣٠٫٠٠٠ کرۆنەر لە پارەی کرد لە کرێکار بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو زەرەرانەی کە گەیاندوێتی لەکاتی ھەڕەشەکردنی دژی ھەردوو کوردەکان، ھەروەھا بۆماوەی ٢ ساڵ و ١٠ مانگ دەستگیر بکرێت. کرێکار بۆ ماوەی کەمتر لە ٢٥٥ ڕۆژ دەستگیرکرا پێش ئەوەی کەیسەکەی دابخرێت.[٢٩]
بەرھەمەکان
دەستکاریمەریوان ھەڵەبجەیی لە ساڵی ١٩٨٢دا یەکەم بەرھەمی خۆی بڵاو کردووەتەوە و تا ساڵی ٢٠٠٩ خاوەنی ١٤ کتێبە وەکوو:
- ھێزە نامۆکان - کتێب، لێکۆڵینەوەی پاراسایکۆلۆژی.
- بووزا لەنێوان ئایین و فەلسەفەدا - کتێب، زانستی ئایینەکان
- حەرامەکان، قەسیدە.
- دەروازەکانی ئایین - کتێب، زانستی ئایینەکان.
- ئەشکەنجە - کتێب، سایکۆلۆژی.
- پڕوپاگەندەو ڕاگەیاندن - نامیلکە، نوسین.
- خورافە لەکۆمەڵگادا - کتێب، لێکۆڵینەوە.
- دەرمان - دەق، شانۆیی.
- سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا - کتێب، لێکۆڵینەوە.
- خوێندنەوەیەکی ڕەخنەگرانە بۆ ئیسلام، وەرگێڕان
- خوێننامە، کە بە ناوی خواستراوە (زەردەشتی) بڵاوی کردووەتەوە.
ئەگەرچی چەندین جار بەوە تۆمەتبار کراوە کە سەرچاوەی ناڕاستی بەکارھێناوە لە بابەتەکانیدا بەڵام ھیچ لێکۆڵینەوەیەک ئەم تۆمەتانەی نەسەلماندووە.
تێبینییەکان
دەستکاری- ^ Dr. Mohammad Gaznayi is the same KRG Minister of Religious Issues who said, "I consider that those who turn to Christianity pose a threat to society." See Kathleen Ridolfo (٣ی تەممووزی ٢٠٠٥). «Iraq: Christians Face Threats From All Sides». Radio Free Europe / Radio Liberty. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.; Ayyub Kareem (١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٥). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.. Dr. Gaznayi also said people who turn to Christianity are “renegades” in the eyes of Islam. See Ayyub Kareem (١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٥). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە..
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «کتێبخانەی خوداکان». لە ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «Sex, Sharia and Women in the History of Islam» (PDF). لە ٢٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ Halabjaee, Mariwan. «Sex, Sharia and Women in the History of Islam». لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Mark Thomas (٢٧ی شوباتی ٢٠٠٦). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. ٢٩ی ئازاری ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Mark Thomas (٢٧ی شوباتی ٢٠٠٦). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. ٢٩ی ئازاری ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Mark Thomas (٢٧ی شوباتی ٢٠٠٦). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Mark Thomas (٢٧ی شوباتی ٢٠٠٦). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. ٢٩ی ئازاری ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. ٢٩ی ئازاری ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. ٢٩ی ئازاری ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Njord V. Svendsen (١٩ی ئازاری ٢٠٠٧). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.. - ^ Bjarte Ystebø (١٩ی ئازاری ٢٠٠٧). «Lever i skjul etter islam-kritikk». IDAG. لە ڕەسەنەکە لە ١ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Njord V. Svendsen (١٩ی ئازاری ٢٠٠٧). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Renesans.nu – Mariwan Halabjaee Threatened by Mullah Krekar لە یووتیووب
*Kristian Aale (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Kristian Aale (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Kristian Aale (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٠٨. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Harald S. Klungtveit (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٣ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Kjell Persen (٢٨ی شوباتی ٢٠١٢). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٥ی شوباتی ٢٠١٢). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Anders Brekke (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە - ^ Harald S. Klungtveit (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٣ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Kjell Persen (٢٨ی شوباتی ٢٠١٢). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٥ی شوباتی ٢٠١٢). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Anders Brekke (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە - ^ Harald S. Klungtveit (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٣ی شوباتی ٢٠١٢). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Kjell Persen (٢٨ی شوباتی ٢٠١٢). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Eivind Fondenes (٢٥ی شوباتی ٢٠١٢). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Anders Brekke (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (١٧ی شوباتی ٢٠١٢). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە - ^ The Associated Press (٢٧ی ئازاری ٢٠١٢). «Norway: Cleric Sentenced for Threats». The New York Times. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
*Gunnar Hult Green (٢٧ی ئازاری ٢٠١٢). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە. - ^ Gunnar Hult Green (٢٧ی ئازاری ٢٠١٢). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
