مەریوان ھەڵەبجەیی

**مەریوان ھەڵەبجەیی**
مەریوان ھەڵەبجەیی
	مەریوان ھەڵەبجەیی لە چاوپێکەوتنێکدا
لەدایکبوون	٩ی حوزەیرانی ١٩٦٣ (تەمەن ٦١ ساڵ); ھەڵەبجە، کوردستان
پیشە	نووسەر; رەخنەگری ئایینی
زمان	کوردی، عەرەبی[ژێدەر پێویستە]
نەتەوە	کورد
ڕەگەز	نێر
ڕەگەزنامە	عێراقی
کارە دیارەکان	کتێبی سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا
چالاکی ساڵانی	١٩٨٢-ئێستا
منداڵەکان	٤

مەریوان ھەڵەبجەیی (لەدایکبووی ۹ی حوزەیرانی ١٩٦٣) نووسەرێکی کوردە، تا ئێستا خاوەنی ١٦ کتێبە.^[١] نووسەری کتێبی سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا کەبەناوبانگترین کتێبی ئەوەو لە کۆتایی ساڵی ٢٠٠٥ یەکەم چاپی بڵاوکرایەوەو تا ساڵی ٢٠١٥، ١١ جار چاپکراوەتەوە.^[٢]^[٣] ئەم کتێبەی بە شێوەیەکی گشتی باس لە تێڕوانینەکانی شەریعەت و ئاکارو بۆچوونەکانی ئاینی ئیسلام دژ بە ژنان دەکات و مەریوان ویستوویەتی لەڕێی ئەم کتێبەوە بیسەلمێنێت کە چۆن ئایینی ئیسلام دژی مافی ژنانە،^[٤] لە کتێبەکەیدا ئەوەی ڕوونکردوەتەوە کە قورئان و سەرگوزشتە سەحیحەکان و ژیاننامەی محەممەدی پەیامەبەری ئیسلام لە سەرچاوە سەرەکییەکانی لێکۆڵینەوەکەی ئەون.^[٥]

مەریوان و یەکەم فەتوای لە عێراق

مەریوان ھەڵەبجەیی زۆری لێکرا کە بڕواتە دەرەوەی کوردستان بۆ نۆرویژ لەبەرئەوەی ڕابیتەی ئیسلامیی کورد فەتوایەکی بە مەرجی ڕاگەیاند کە مەریوان دەبێت بکوژرێت ئەگەر دەستی لەو کارە ھەڵنەگرێت و داوای لێبوردن نەکات بۆ نوسینی کتێبەکە.^[٦] مەریوان ڕایگەیاند: "مەلاکان و بانگخوازەکان پێیان وتم ئەگەر بڕۆم و داوای لێبوردن بکەم ٨٠ جەڵدم لێدەدەن و دواتر لەگەڵ ئەو کەسانە دەدوێن کە فەتواکەیان لەسەرم داناوە بۆ ئەوەی بڕیار بدەن کە سەرم ببڕن یاخود نا. لەوانەیە بمبورن و لەوانەشە نا. “^[٧]

مەریوان لەڕێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بێزارکراو لەڕێی پەیوەندی تەلەفۆنییەوە ھەڕەشەی کوشتنی لێکرا.^[٨] جارێکیتر، مەریوان ڕایگەیاند کە «ئیسلامییەکان لەڕێگەی ڕادیۆوە جارێکیان پێیان وتم ئەگەر بزانن من لەکوێم و بمدۆزنەوە خۆیانم پێدا دەتەقێننەوە.»^[٩] بەدوایدا «بەو کتێبە ویستم پارێزگاری لە ژنان بکەم بەڵام یەکەم کار کە کردم ئازاردانی خێزانەکەم بوو.»^[١٠] لە ئەنجامدا، مەریوان ناچاربوو خۆی لە سێبەرەکاندا بھێڵێتەوە لەگەڵ خێزانە دووگیانەکەی و سێ منداڵەکەی تری.^[١١]

مەریوان ناچاربوو کوردستان بەجێبھێڵێت دوای ئەوەی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ڕەتی کردەوە پارێزگاری لێبکات و بەدوای ئەو کەسانەدا بگەڕێت کە ھەڕەشەیان لە ژیانی کردووە و دەزگیریان بکات. «بەرپرسان ھیچ پارێرگارییەکیان لێ نەکردووم لە دژی ھەڕەشەو فەتواکان. لەم کاتەدا پێشبینی گولەیەک یاخود ڕومانەیەک دەکەم کە ھەڵبدرێتە ماڵەکەمەوە.»^[١٢]

لە وەڵامدا بۆ مەریوان ھەڵەبجەیی، دکتۆر محەممەد گازنەیی، بە خۆپیشاندەرانی ڕاگەیاند کە سووکایەتی پێکردن بە کەسە ئاینییەکان تاوانەو سزاکەشی قورسە.^[١٣] ”ئێمە سزای کوشتن بەو کەسانە دەدەین کە سووکایەتی بە پێغەمبەرەکەمان دەکات بۆ ئەوەی ببن بە وانەیەک بۆ ئەوانی تر. “ گازنەیی ڕایگەیاند.^[١٤]^{[note ١]}مەریوان فەرمانی دەستگیرکردنی لەسەر درابوو لەو کاتەی کە کوردستانی بەجێھێشت.^[١٥]

لە ئابی ساڵی ٢٠٠٦دا مەریوان مافی پەنابەرێتی پێدرا لە نۆرویژ.^[١٦]

تاوانبارکردنی بە سووکایەتی

لە کانوونی یەکەمی ساڵی ٢٠٠٧، مەریوان بە تاوانبار لەقەڵەم درا بۆ «سووکایەتی» (blasphemy).^[١٧] دادگایەک لە ھەڵەبجە سزای دەستگیرکردنی بە مەریوان بەخشی لەبەر چەند نوسینێک کە لە کتێبەکەیدا ھاتبوون وەک: پێغەمبەر محمد ١٩ ژنی ھەبووە، پەیوەندی خۆشەویستی بەستووە لەگەڵ ٩ ساڵانێک کە تەمەنی ٥٤ ساڵ بووە، و دەستدرێژی سێکسی کردووە و بکوژ بووە.^[١٨] لەکاتێکدا کە مەریوان لەدەرەوەی کوردستان بوو، دادگاکە ڕونی کردەوە کە لەگەڵ سەردان کردنەوەی دەستگیر دەکرێت.^[١٩]

دووەم فەتوا لە نۆروێژ

لە ئەیلوولی ٢٠٠٨دا، مەلا کرێکار بە توندڕەوانە ھەڕەشەی کوشتنی لە مەریوان ھەڵەبجەیی کرد لە تۆمارکراوێکی دەنگیدا کە لەسەر ماڵپەڕی کوردی Renesans.nu بڵاوکرابۆوە. کرێکار لە تۆمارە دەنگییەکەیدا ڕایگەیاند ”سوێند بە خوا ئێمە ناژین ئەگەر تۆ بژیت. یان تۆ پێش ئێمە دەڕۆیت، یان ئێمە پێش تۆ. “^[٢٠] کرێکار ئەندام و بەڕێوەبەری فەرمی پێشووی گرووپی تێرۆریستی ئیسلامی ئەنسارولئیسلام بووە. کرێکار ھەڵەبجەیی بەراورد کرد بە سەلمان ڕوشدی و ئایان ھیرسی عەلی.^[٢١]کرێکار وەک ھەڵەبجەیی، دانیشتووی نۆروێژە وەک ئاوارەیەک. لە کانوونی دووەمی ٢٠٠٣وە کرێکار دوژمنایەتییەکی توندی ھەبووە دژی ھەڵەبجەیی و داوای کردووە کە مافی پەنابەرێتی لە بسەندرێتەوە. داواکە ڕەتکراوەتەوە. دوای ھەموو شتێک، حکوومەتی کوردستان دڵنیا دەکاتەوە کە کرێکار ڕووبەڕوی دادگا ناکرێتەوە.^[٢٢]

لە کانوونی دووەمی ٢٠١٢دا کرێکار ھەواڵی دا کە فەتوایەکی ١٢ پەڕەیی لەسەر مەریوان ھەڵەبجەیی تۆمار کردووە لە دادگای ئۆسلۆ دیستریکت.^[٢٣] فەتواکە نێردرابوو بۆ چەند بانگخوازێکی ئیسلامی لە جیھاندا.^[٢٤] لەکاتێکدا کە کرێکار پێیوابوو دەتوانێت سەلامەتی ھەڵەبجەیی دڵنیابکاتەوە، ئەوەشی ڕونکردەوە کە بەپێی فەتواکە کوشتنی مەریوان ھەڵەبجەیی ڕێگەپێدراوە، جا ئەمە لە ئۆسلۆ بێت یاخود ھەرشوێنێکی تری جیھان. کرێکار دووبارە وەک ھەڕەشە کردنێک ھەڵەبجەیی بەراورد کرد بە تیۆ ڤان گۆخ، دەرھێنەرێکی فیلم کە لە ٢٠٠٤دا لە ھۆڵەندا کوژرا لەسەر دەستی ئیسلامییەکان.^[٢٥]

لە ٢٦ی ئازاری ٢٠١٢دا کرێکار سزای ٥ ساڵ لە دەستگیرکردنی پێدرا بەھۆی ھەڕەشەی کوشتنەکانییەوە بەڵام دواتر ئازاد کرا،^[٢٦] دواتر مەلا کرێکار دووبارە دەستگیر کرایەوە لەبەرئەوەی ھەڕەشەی لە دوو کورد و ئێرنا سۆلبێرگ کرد.^[٢٧]

لە ٦ی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠١٢دا، دادگای کۆرت ئۆف ئەپیڵ کرێکاری تۆمەتبارکرد بە کردەوەی تیرۆریستیانە و بۆیان دەرکەوت کە کرێکار بەرپرسیار بووە لە ٤ ڕوداوی تێرۆرستی و بانخواز کردنی تێرۆرستی.^[٢٨] دادگاکە داوای ١٣٠٫٠٠٠ کرۆنەر لە پارەی کرد لە کرێکار بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو زەرەرانەی کە گەیاندوێتی لەکاتی ھەڕەشەکردنی دژی ھەردوو کوردەکان، ھەروەھا بۆماوەی ٢ ساڵ و ١٠ مانگ دەستگیر بکرێت. کرێکار بۆ ماوەی کەمتر لە ٢٥٥ ڕۆژ دەستگیرکرا پێش ئەوەی کەیسەکەی دابخرێت.^[٢٩]

بەرھەمەکان

مەریوان ھەڵەبجەیی لە ساڵی ١٩٨٢دا یەکەم بەرھەمی خۆی بڵاو کردووەتەوە و تا ساڵی ٢٠٠٩ خاوەنی ١٤ کتێبە وەکوو:

ھێزە نامۆکان - کتێب، لێکۆڵینەوەی پاراسایکۆلۆژی.
بووزا لەنێوان ئایین و فەلسەفەدا - کتێب، زانستی ئایینەکان
حەرامەکان، قەسیدە.
دەروازەکانی ئایین - کتێب، زانستی ئایینەکان.
ئەشکەنجە - کتێب، سایکۆلۆژی.
پڕوپاگەندەو ڕاگەیاندن - نامیلکە، نوسین.
خورافە لەکۆمەڵگادا - کتێب، لێکۆڵینەوە.
دەرمان - دەق، شانۆیی.
سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا - کتێب، لێکۆڵینەوە.
خوێندنەوەیەکی ڕەخنەگرانە بۆ ئیسلام، وەرگێڕان
خوێننامە، کە بە ناوی خواستراوە (زەردەشتی) بڵاوی کردووەتەوە.

ئەگەرچی چەندین جار بەوە تۆمەتبار کراوە کە سەرچاوەی ناڕاستی بەکارھێناوە لە بابەتەکانیدا بەڵام ھیچ لێکۆڵینەوەیەک ئەم تۆمەتانەی نەسەلماندووە.

تێبینییەکان

^ Dr. Mohammad Gaznayi is the same KRG Minister of Religious Issues who said, "I consider that those who turn to Christianity pose a threat to society." See Kathleen Ridolfo (July 3, 2005). «Iraq: Christians Face Threats From All Sides». Radio Free Europe / Radio Liberty. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); Ayyub Kareem (November 17, 2005). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 10 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٧ی نیسانی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Dr. Gaznayi also said people who turn to Christianity are “renegades” in the eyes of Islam. See Ayyub Kareem (November 17, 2005). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 12 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٧ی نیسانی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە..

سەرچاوەکان

^ «کتێبخانەی خوداکان». لە 2019-11-20 ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ «Sex, Sharia and Women in the History of Islam» (PDF). لە 2019-10-25 ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ Halabjaee, Mariwan. «Sex, Sharia and Women in the History of Islam». لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
^ Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. March 29, 2006. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. March 29, 2006. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*Njord V. Svendsen (March 19, 2007). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە..
^ Bjarte Ystebø (March 19, 2007). «Lever i skjul etter islam-kritikk». IDAG. لە ڕەسەنەکە لە ١ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ١ی تەممووزی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*Njord V. Svendsen (March 19, 2007). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Renesans.nu – Mariwan Halabjaee Threatened by Mullah Krekar لە یووتیووب
*Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
^ Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
^ Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
^ The Associated Press (27 March 2012). «Norway: Cleric Sentenced for Threats». The New York Times. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Gunnar Hult Green (27 March 2012). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Gunnar Hult Green (27 March 2012). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (6 December 2012). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە 9 December 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
^ Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (6 December 2012). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە 9 December 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

بەستەرە دەرەکییەکان

مەریوان ھەڵەبجەیی لە فەیسبووک

[15] Dr. Mohammad Gaznayi is the same KRG Minister of Religious Issues who said, "I consider that those who turn to Christianity pose a threat to society." See Kathleen Ridolfo (July 3, 2005). «Iraq: Christians Face Threats From All Sides». Radio Free Europe / Radio Liberty. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); Ayyub Kareem (November 17, 2005). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 10 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٧ی نیسانی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Dr. Gaznayi also said people who turn to Christianity are “renegades” in the eyes of Islam. See Ayyub Kareem (November 17, 2005). «Kurdish Christians Complain of Discrimination». Institute for War & Peace Reporting. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 12 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٧ی نیسانی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە..

[1] «کتێبخانەی خوداکان». لە 2019-11-20 ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[2] «Sex, Sharia and Women in the History of Islam» (PDF). لە 2019-10-25 ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[3] Halabjaee, Mariwan. «Sex, Sharia and Women in the History of Islam». لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)

[4] Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[5] «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[6] «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[7] Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[8] «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[9] Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[10] «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[11] «"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[12] Mark Thomas (27 February 2006). «Mark Thomas flushes out a fatwa». New Statesman. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«"The Salman Rushdie of Iraqi Kurdistan" sentenced to jail for blasphemy». Kurd Net. January 9, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[13] «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. March 29, 2006. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[14] «The `Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan` forced to flee to Sweden». Kurdish Media. 29 March 2006. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[16] «The "Salman Rushdie of Iraqi-Kurdistan" forced to flee to Sweden». Kurd Net. March 29, 2006. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*Njord V. Svendsen (March 19, 2007). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە..

[17] Bjarte Ystebø (March 19, 2007). «Lever i skjul etter islam-kritikk». IDAG. لە ڕەسەنەکە لە ١ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |بەستەری شکاو= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) ١ی تەممووزی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*Njord V. Svendsen (March 19, 2007). «Fryktar for livet i Noreg». BT.NO. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی) ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[18] «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[19] «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[20] «Author sentenced to jail for blasphemy». UPI. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Forfatter bosatt i Norge dømt for blasfemi». Aftenposten. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*«Dømt forfatter får støtte». Bt.No. January 25, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)^{[بەستەری مردوو]}
*«Norskiraner dømt for blasfemi i Irak». Human Rights Service. January 8, 2008. لە 22 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[21] Renesans.nu – Mariwan Halabjaee Threatened by Mullah Krekar لە یووتیووب
*Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[22] Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[23] Kristian Aale (27 Sep 2008). «Mener forfatter fortjener dødsstraff». Aftenposten. لە ڕەسەنەکە لە 2 February 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
*Martine Aurdal, Tore Gjerstad (27 September 2008). «Krekar drapstruet meg». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 14 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar hardt ut mot forfatter». Namdalsavisa.no. 27 September 2008. لە ڕەسەنەکە لە 13 January 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
*«Krekar mener forfatter fortjener dødsstraff – Vi forbyr oss selv livet dersom du lever». VG.no. 27 September 2008. لە 23 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[24] Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە

[25] Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە

[26] Harald S. Klungtveit (17 February 2012). «Jeg frykter hele tida at noen skal komme bakfra og drepe meg». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (23 February 2012). «Jeg kommer til å halshugge deg, uansett hvor du er». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Kjell Persen (28 February 2012). «Vil ha fem års fengsel for Krekar». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Eivind Fondenes (25 February 2012). «Denne koranbrenningen fikk Krekar til å utstede fatwa mot to kurdere». TV2.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Anders Brekke (17 February 2012). «Avsa dødsdom mot forfatter». NRK.no. لە ڕەسەنەکە لە 11 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ١١ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
*Lilla Puddel (17 February 2012). «Krekar utsteder dødsdommer». Dagbladet.no. لە ڕەسەنەکە لە 7 July 2012 ئەرشیڤ کراوە. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی) ٧ی تەممووزی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە

[27] The Associated Press (27 March 2012). «Norway: Cleric Sentenced for Threats». The New York Times. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
*Gunnar Hult Green (27 March 2012). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[28] Gunnar Hult Green (27 March 2012). «PST ønsker å ha ham sittende bak lås og slå til lagmannsrettssaken». Dagbladet.no. لە 25 April 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[29] Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (6 December 2012). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە 9 December 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[30] Svend Ole Kvilesjø , Lene Li Dragland (6 December 2012). «Mullah Krekar fikk redusert straff i lagmannsretten». Aftenposten. لە 9 December 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]

[١٤]

[note ١]

[١٥]

[١٦]

[١٧]

[١٨]

[١٩]

[٢٠]

[٢١]

[٢٢]

[٢٣]

[٢٤]

[٢٥]

[٢٦]

[٢٧]

[٢٨]

[٢٩]

مەریوان ھەڵەبجەیی
مەریوان ھەڵەبجەیی لە چاوپێکەوتنێکدا
لەدایکبوون	(١٩٦٣-٠٦-٠٩) ٩ی حوزەیرانی ١٩٦٣ (تەمەن ٦١ ساڵ) ھەڵەبجە، کوردستان
پیشە	نووسەر رەخنەگری ئایینی
زمان	کوردی، عەرەبی^{[ژێدەر پێویستە]}
نەتەوە	کورد
ڕەگەز	نێر
ڕەگەزنامە	عێراقی
کارە دیارەکان	کتێبی سێکس و شەرع و ژن لە مێژووی ئیسلامدا
چالاکی ساڵانی	١٩٨٢-ئێستا
منداڵەکان	٤