ویکیپیدیا

دووەمین شەڕی ناگۆرنۆ-قەرەباغ

(لە شەڕی ناگۆرنۆ-قەرەباغ ٢٠٢٠ەوە ڕەوانە کراوە)

جەنگی ناگۆرنۆ-قەرەباغ (بە ئینگلیزی: Nagorno Karabakh War) لە ئەرمەنستان بە شەڕی ڕزگاری ئارتسەخ ناودەبرێت،[٦٨] ناکۆکییەکی نەژادی و خاک بوو کە لە کۆتایییەکانی ١٩٨٠، لە ناوچەی ناگۆرنۆ-قەرەباغ لە باشووری ڕۆژاوای ئازەربایجان، لە نێوان زۆرینەی ئەرمەنییە نەژادییەکانی ناگۆرنۆ-قەرەباغ کە ئەرمینیا پاڵپشتیان دەکات بەرامبەر ئازەرییە شیعەکان،[٦٩] ئەرمەنیا و ئازەربایجان ھەردووکیان لە یەکێتی سۆڤیەتی جاران بوون، دوای ئەوەی شەڕ و ئاڵۆزی زیاتر دەبوو ئاگر بەستێک بەنێوەندگیری ڕووسیا لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ جێبەجێکرا.[٧٠][٧١]

شەڕی ناگۆرنۆ-قەرەباغ ٢٠٢٠
بەشێک لە پێکدادانەکانی ناگۆرنۆ-قەرەباغ
ڕێکەوت٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ (2020-09-27) – ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ (2020-11-10) [٢٤]
شوێن
ناگۆرنۆ-قەرەباغ، قەرەباغ
ئەنجام

سەرکەوتنی ئازەربایجان[٢٥][٢٦]

  • ڕاگەیاندنی ئاگربەست ڕاگەیەندرا لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠.[٢٤]
  • Azerbaijan retains control over the territories that it recaptured during the war.
  • ھێزی پارێزەرانی ڕووسیا لەناوچەکە بڵاوەی پێدەکرێ.[٢٧]
  • ناڕەزاییەکانی ئەرمەنستان دەستیپێکرد.
  • یابووری لێکتێگەیشتن، ئیمزاکرا لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ بۆ پێکهێنانی ناوەندی هاوبەشی تورکیا-ڕوسیا .[٢٧]
گۆڕانکارییە
ناوچەیییەکان

لە کاتی شەڕدا:

  • ئازەربایجان کۆنترۆڵی ٥ شار، ٤ شارۆچکە، ٢٤٠ گوندی کرد،[٢٨]و تەواوی سنووری ئازەربایجان–ئێران
  • گەراندنەوەی ھەندێک بەش لە ناگۆرنۆ-قەرەباغ ھەروەھا تەواوی ئەو خاکانەی کە ئەرمینیا دەستیبەسەرداگرتن لەکاتی شەڕدا بۆ ئازەربایجان لە ١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠
شەڕکەرەکان

 ئازەربایجان

دابینکەرانی چەک:

 ئەرمەنستان
 کۆماری ئارتساخ

فەرماندە و سەرکردەکان
[٣٣]
یەکە تێوەگڵاوەکان

ھێزە چەکدارەکانی ئازەربایجان

Syrian mercenaries[٣٨][١٠]

ھێزی بەرگری ئەرتساخ
پەڕگە:Emblem of the Armed Forces of Armenia.svg ھێزی چەکداری ئەرمەنی
ھێز
  • Unknown regular military
  • 2,580 Syrian fighters[٣٩]
  • Unknown regular military
زەرەر و زیانە گیانییەکان

Per Azerbaijan:

Per SOHR:

  • 293 Syrian mercenaries killed[٣٩]
See Casualties for details

Per Armenia:

See Casualties for details
██ ھەوادارانی ئاشتی██ ئەرمەنیا██ پشتیوانی ئەرمەنیا██ ئازەربایجان██ پشتیوانی ئازەربایجان██ ئارتساخ/قەرەباغ (جێگەی شەڕەکان)██ بێ دژکردنەوە

سەرەتای دەستپێکردنی شەڕ لە ٢٠٢٠ دەستکاری

ئەوکاتەی یەکێتیی سۆڤیەت ھەڵوەشایەوە لە ساڵی ١٩٩٠دا، ڕووسیا ھەرێمی ناگۆرنۆ-قەرەباغی وەک ئازەربایجان ناساند، بەڵام ھەر زوو دژایەتی کرا لەلایەن ئەرمەنیا، چونکە ئەو ھەرێمە زۆرینەی ئەرمەنییە.

مێژوو دەستکاری

پاش شۆڕشی ١٩١٧ی ڕووسیا، قەرەباغ بووە بەشێک لە کۆماری فێدراتیڤی دیموکراتیکی ناوچەکانی قەوقازی باشوور، بەڵام ئەم کۆمارە دواتر بەسەر سێ کۆماری جیاوازدا دابەش بوو (ئەرمەنیا، ئازەربایجان و گورجستان)، لە ماوەی یەک ساڵ و نیوی دوای ئەم گۆڕانکارییە، جەنگ و پێکدادانی قورس لە نێوان ئەرمینیا و ئازەربایجاندا ڕووی دا، یەکێک لە ناوچە کێشە لەسەرەکانیش قەرەباغ بوو. لە تەممووزی ١٩١٨دا یەکەم ئەنجومەنی ناگۆرنۆ-قەرەباغ دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەری ڕاگەیاند و حکوومەت و ئەنجومەنێکی نیشتمانیی پێکھێنا. ھێندەی نەبرد سوپای عوسمانی دەستی بەسەر ئەم ناوچەیەدا گرت، دواتر ئەم سوپایە لە بەرامبەر سوپای بەریتانیادا شکستی خوارد، بەریتانییەکان کەسایەتییەکی ئازەرییان بەنێوی "خەسرۆ بەی سوڵتانۆڤ" وەکوو پارێزگاری قەرەباغ و زەنگەزوور دیاری کرد. ئەنجومەنی نیشتمانیی قەرەباغ بڕیارەکەی پەسەند کرد، بەڵام خەڵکی ناوچەکە بەم بڕیارە ڕازی نەبوون و لە دژی پارێزگارە ئازەربایجانییەکە دەستیان دایە چەک، شەڕ و پێکدادانی نێوان چەکدارە قەرەباغییەکان و ئازەرییەکان ھەتا نیسانی ١٩٢٠ بەردەوام بوو، لە ئابی ھەمان ساڵدا ئەرمینیا ڕێککەوتنێکی کاتی لەگەڵ بۆلشەڤیکەکان واژوو کرد بۆ ئەوەی قەرەباغ بەشێوەیەکی کاتی و ھەتا گەیشتن بە چارەسەرێکی یەکجاری لەژێر کۆنترۆڵی ڕووسەکاندا بێت. ساڵی ١٩٢١ ئەرمەنستان و جۆرجیاش کەوتنە ژێردەستی بۆلشەڤیکەکان. بۆ دەستخستنی پشتگیریی خەڵکی ناوچەکە، بەڵێنیان بە ئەرمەنەکان دا، قەرەباغ بە کۆماری ئەرمینیا بدەن، بەڵام بۆلشەڤیکەکان لە ھەمان کاتدا چاویان لەوە بوو سەرنجی تورکیا ڕابکێشن، بۆ ئەوەی ھیچ نەبێت ڕێگری بۆ پێشڕەوییەکانی ھێزە کۆمۆنیستەکان دروست نەکات. ھەر بۆیە بەمەبەستی ڕەواندنەوەی ترسی تورکیا، یەکێتی سۆڤیەت ڕازی بوو قەرەباغ و نەخچەڤان بخاتە سەر ئازەربایجان و تەنیا زەنگەزوور وەکوو بەشێک لە ئەرمینیا بمێنێتەوە. ھەر بۆیە ئەگەر بۆ ڕاگرتنی دڵی تورکیا نەبووایە، ڕەنگە ڕووسیا بە ئاسانی قەرەباغ و نەخچەوانی نەخستبایە سەر ئازەربایجان. ساڵی ١٩٢٣ یەکەی ئیداریی خودموختاری ناگۆرنۆ-قەرەباغ لە نێو خاکی کۆماری ئازەربایجان دامەزرا،

پاش ڕوخانی سۆڤیەت دەستکاری

لە قۆناغی دەسەڵاتی یەکێتیی سۆڤیەت، شەڕ و پێکدادان بۆ چەند دەیەیەک کپ بوو، بەڵام لەگەڵ ھەڵوەشانەوەی یەکێتیی سۆڤیەت، کێشەی ئەرمەنەکان و ئازەرییەکان لەسەر قەرەباغ جارێکی دیکە زیندوو بووەوە. ئەرمەنییەکانی قەرەباغ دەسەڵاتدارانی ئازەربایجانیان بەوە تۆمەتبار دەکرد کە خەریکی بە ئازەریکردنی ناوچەکەن. لە کۆتایی ھەشتاکاندا ئەرمەنەکانی قەرەباغ لە ھەڵمەتێکی واژووکۆکردنەوەدا داوایان لە مۆسکۆ کرد ئیدارەکەیان بخاتە سەر کۆماری ئەرمەنیا، تەنانەت ئەنجومەنی نوێنەرایەتی گەلی قەرەباغ بە ١١٠ ئەرێ لە بەرامبەر ١٧ نەخێر ھەمان داوایان ئاراستەی کرێملین کرد، بەڵام مۆسکۆ ڕەزامەندی لەسەر دەرنەبڕی. لە تشرینی دووەمی ١٩٩١دا ئازەربایجان خودموختاریی ئیداری لە قەرەباغ سەندەوە، لە کانوونی یەکەمی ھەمان ساڵدا گشتپرسی سەربەخۆیی لە قەرەباغ بەڕێوەچوو، لەدوای ڕوخانی یەکێتیی سۆڤیەت، لە ٢٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٩١دا، بەھۆی دروستبوونی بۆشایی ھێز، جارێکی دیکە شەڕ و پێکدادانی قورس لە نێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا لەسەر ناوچە کێشە لەسەرەکان، لەوانەش قەرەباغ، سەری ھەڵدایەوە کە تێیدا ڕووسەکان پشتگیرییان لە ئەرمەنەکان دەکرد و چەکدارە توندڕەوە ئەفغانی و چیچانییەکانیش لە بەرەکانی ئازەربایجاندا شەڕیان دەکرد. لە ئایاری ١٩٩٣دا ئەرمینیا زیاتر لە ١٤٪ی خاکی ئازەربایجانی گرتبوو، لەم قۆناغەدا باکۆ ڕازی بوو بەوەی قەرەباغییەکان وەکوو بەشێک لە کێشەکە ببینێت و بە ناوبژیوانیی ڕووسیا دانوستاندنیان لەگەڵ بکات. لە ئاکامیشدا ڕێککەوتنی ئاگربەستی نێوان ئازەرییەکان و قەرەباغ لە ١٢ی ئایاری ١٩٩٤ واژوو کرا،[٧٢]لەدوای شەڕ و ناکۆکی زیاتر، دووبارە شەڕ لەنێوان ئازەربایجان و ئەرمەنیادا سەریھەڵدایەوە، دوای نزیکەی مانگ و نیوێک لەشەڕ ئاگربەستێک جێبەجێکرا بەنێوەندگیری ڕووسیا.[٧٣]

تێبینییەکان دەستکاری

  1. ^ Denied by Azerbaijan[٥][٦] and Turkey.[٧]
  2. ^ Turkey and Azerbaijan deny direct involvement of Turkey.[٩][١٠][١١]
  3. ^ Alleged by Azerbaijan,[١٨] and reports that Russia supplied arms to Armenia via Iran[١٩][٢٠][٢١] It has been denied by Iran.[٢٢][٢٣]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Macron نەدراوە
  2. ^ "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". Reuters. Archived from the original on 8 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
    "Armenia–Azerbaijan conflict: Azerbaijan president vows to fight on". bbc.com. 30 September 2020. Archived from the original on 1 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  3. ^ Carley, Patricia (September 29, 2020). "Turkey recruiting Syrians to guard troops and facilities in Azerbaijan". Middle East Eye. Archived from the original on 2 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  4. ^ McKernan, Bethan; Safi, Michael (30 September 2020). "Nagorno-Karabakh: at least three Syrian fighters killed". The Guardian. Archived from the original on 8 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  5. ^ "Azerbaijan denies Turkey sent it fighters from Syria". 28 September 2020. Archived from the original on 7 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  6. ^ "Nagorno-Karabakh: Azerbaijan accuses Armenia of rocket attack". The Guardian. 5 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  7. ^ "Türkiye'nin Dağlık Karabağ'a paralı asker gönderdiği iddiası" (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). Deutsche Welle. 29 September 2020. Archived from the original on 2ی Octoberی 2020. Retrieved 11 October 2020. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |بەستەری شکاو= ignored (help)
  8. ^ "F-16s Reveal Turkey's Drive to Expand Its Role in the Southern Caucasus". Stratfor. 8 October 2020. Archived from the original on 10 October 2020. Retrieved 11 October 2020. The presence of the Turkish fighter aircraft … demonstrate[s] direct military involvement by Turkey that goes far beyond already-established support, such as its provision of Syrian fighters and military equipment to Azerbaijani forces.
  9. ^ Chausovsky, Eugene (7 October 2020). "Turkey Challenging Russia's Monopoly in the South Caucasus". Center for Global Policy. Archived from the original on 7 October 2020. ... it has been reported (though denied by Turkish and Azerbaijani officials) that Turkish soldiers and aircraft have been directly involved in the fighting. ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
  10. ^ ئ ا ب پ ت ج "Everything We Know About The Fighting That Has Erupted Between Armenia And Azerbaijan". The Drive. Retrieved 1 November 2020.
  11. ^ "Turkey supplies T-300 Kasirga rocket system to Azerbaijan". AzerNews. 21 September 2016.
  12. ^ Melman, Yossi (7 October 2020). "As Nagorno-Karabakh Conflict Expands, Israel-Azerbaijan Arms Trade Thrives". Haaretz. Archived from the original on 10 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  13. ^ "Israel sending weapons to Azerbaijan as fight with Armenia rages on sources". Al Arabiya. 30 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. ... a US intelligence source told Al Arabiya English that Israel was sending planes full of weapons to Azerbaijan.
  14. ^ Semerdjian, Maria; Francis, Ellen (1 November 2020). "Despite Lebanon's woes, Armenians spring to action for Nagorno-Karabakh". Reuters. Retrieved 1 November 2020.
  15. ^ Zargaryan, Robert (3 October 2020). "Ուղիղ չվերթով Երևան՝ առաջնագիծ գնալու պարտաստակամությամբ" [By direct flight to Yerevan, ready to go to the front line]. azatutyun.am (بە ئەرمەنی). RFE/RL. Archived from the original on 6 October 2020.
  16. ^ Cragg, Gulliver (7 October 2020). "Armenian volunteer returns from France to fight for Nagorno-Karabakh". France24. Archived from the original on 7 October 2020.
  17. ^ Harounyan, Stéphanie (11 October 2020). "De Marseille à Erevan, un militant marqué au front". Libération (بە فەڕەنسی).
  18. ^ "Prezident: "Ermənistanın təhlükəsizliyi, pulsuz silahlanması Rusiya tərəfindən təmin edilir"". apa.az (بە تورکیی ئازەربایجانی). 11 October 2020. Archived from the original on 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  19. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری bneIranArmeniaarmsshipment نەدراوە
  20. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری AzerbaijanclaimsIRARMarmstrade1 نەدراوە
  21. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری AzerbaijanclaimsIRARMarmstrade2 نەدراوە
  22. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Irandeniesarmstrade1 نەدراوە
  23. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Irandeniesarmstrade2 نەدراوە
  24. ^ ئ ا "Deal Struck to End Nagorno-Karabakh War". The Moscow Times. 10 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  25. ^ "Azerbaijan and Armenia agree full ceasefire in Nagorno-Karabakh". Financial Times. 10 November 2020. Agreement is seen as victory for Baku and will be monitored by Russian forces
  26. ^ "Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal". BBC. 10 November 2020. The BBC's Orla Guerin in Baku says that, overall, the deal should be read as a victory for Azerbaijan and a defeat for Armenia.
  27. ^ ئ ا "تورکیا بنکەیەکی سەنتەرێکی چاودێری دکاتەوە لە ڕووسیا peace". Hurriyet Daily News. 11 November 2020.
  28. ^ "Son dakika haberi: Azerbaycan Cumhurbaşkanı duyurdu: 49 yerleşim yeri daha kurtarıldı" (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). CNN Türk. 9 November 2020. Retrieved 9 November 2020.
  29. ^ "Major General Mayis Barkhudarov: "We will fight to destroy the enemy completely". Azerbaijani Ministry of Defence. September 28, 2020. Archived from the original on 8 October 2020.
  30. ^ "Release of the Press Service of the President". president.az. Official website of the President of Azerbaijan. 4 October 2020. Archived from the original on 9 October 2020. Retrieved 7 October 2020.
  31. ^ "President Ilham Aliyev congratulates 1st Army Corps Commander Hikmet Hasanov on liberation of Madagiz from occupation". apa.az. 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020. President Ilham Aliyev has congratulated 1st Army Corps Commander Hikmet Hasanov on liberation of Madagiz, APA reports.
  32. ^ "Release of the Press Service of the President". Azerbaijan State News Agency. 19 October 2020. Retrieved 20 October 2020. Commander-in-Chief of the Armed Forces of the Republic of Azerbaijan, President Ilham Aliyev congratulated Chief of the State Border Service (SBS), Colonel General Elchin Guliyev on raising the Azerbaijani flag over the Khudafarin bridge, liberating several residential settlements with the participation of the SBS, and instructed to convey his congratulations to all personnel. Colonel General Elchin Guliyev reported that the State Border Service personnel will continue to decently fulfill all the tasks set by the Commander-in-Chief.
  33. ^ ئ ا ھەڵەی بەکارھێنانی داڕێژە:بیرخستنەوەی وێب: پاڕامێترەکانی ناونیشان و سەردێڕ زۆرەکییە..
  34. ^ "Artsakh Defense Army deputy commander killed". 2 November 2020.
  35. ^ "Tiran Khachatryan – National Hero of the Republic of Armenia". armradio.am. Public Radio of Armenia. 2020-10-22.
  36. ^ ئ ا "Эксперт оценил потери Армении и Азербайджана в Нагорном Карабахе" (بە ڕووسی). Moskovsky Komsomolets. 7 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  37. ^ "Qarabağın qəlbi necə azad olundu: 300 spartalının əfsanəsi gerçək oldu Şuşada". Bizim Yol (بە تورکیی ئازەربایجانی). 9 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  38. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری SOHR1 نەدراوە
  39. ^ ئ ا "Turkish-backed mercenaries | Nearly 800 Syrian fighters killed in Libya and Nagorno-Karabakh". Syrian Observatory for Human Rights. 14 November 2020. Retrieved 14 November 2020.
  40. ^ ئ ا ب پ ت ج "What Open Source Evidence Tells Us About The Nagorno-Karabakh War". Forbes. Retrieved 12 November 2020.
  41. ^ Bensaid, Adam (29 September 2020). "A military breakdown of the Azerbaijan–Armenia conflict". TRTWorld. Archived from the original on 7 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  42. ^ Frantzman, Seth J. (1 October 2020). "Israeli drones in Azerbaijan raise questions on use in the battlefield". Jerusalem Post. Archived from the original on 9 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  43. ^ "Son dakika... Görüntü dünyayı çalkaladı! SİHA vurdu, bir başka drone..." (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). Milliyet. 1 October 2020. Archived from the original on 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  44. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری cnnturk نەدراوە
  45. ^ "Azerbaijani Military Retools Old Crop Duster Planes as Attack Drones". Hetq Online. 14 October 2020.
  46. ^ "Missiles, rockets and drones define Azerbaijan-Armenia conflict". The Jerusalem Post. Retrieved 18 October 2020.
  47. ^ ئ ا "Azerbaijan shoots down Armenian Su-25 fighter jet". TRT World. Retrieved 12 November 2020.
  48. ^ ئ ا "Cities under fire as Armenia-Azerbaijan fighting intensifies". RTL Today. Retrieved 12 November 2020.
  49. ^ "Armenia, Azerbaijan announce new attempt at cease-fire". AP News. Retrieved 19 October 2020.
  50. ^ "Село Тапкаракоюнлу, примерно в 60 километрах от города Гянджа. Военный показывает журналистам ракету "Смерч" перед разминированием" (بە ڕووسی). BBC Russian Service. 24 October 2020. Retrieved 24 October 2020.
  51. ^ "Azerbaijani used TB2 drone to destroy second S-300 SAM of Armenia". Global Defense Corp. Retrieved 1 November 2020.
  52. ^ "Artsakh reports more KIAs". Armenpress. 13 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  53. ^ "Villagers burn houses ahead of Azerbaijan takeover". Al Jazeera. 14 November 2020.
  54. ^ "СК Армении: "В Азербайджане находится 21 военнопленный-армянин"" (بە ڕووسی). Armenian Report. 6 November 2020. Retrieved 6 November 2020.
  55. ^ "There are several hundred missing soldiers on Armenian side – PM Pashinyan". 16 November 2020.
  56. ^ "Russia says discussing U.N. presence in Nagorno-Karabakh as its troops deploy". Retrieved 2020-11-13.
  57. ^ ئ ا Ayya Lmahamad (9 November 2020). "Civilian death toll in Armenian attacks reaches 93". azernews.az.
  58. ^ ئ ا "50 Armenian civilians killed by Azerbaijani armed forces so far". 4 November 2020. Retrieved 4 November 2020.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (link)
    Azerbaijani targeting of civilians has claimed lives of 31 in Artsakh
  59. ^ Welle (dw.com), Deutsche. "Nagorno-Karabakh: Russian helicopter shot down over Armenia". DW.
  60. ^ "Caucasus: 4 Journalists Injured in Nagorno-Karabakh Fighting". Voice of America. 1 October 2020. Retrieved 21 October 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  61. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری anarshushali نەدراوە
  62. ^ "Two French journalists seriously wounded after shelling in Nagorno-Karabakh". Reuters. 1 October 2020. Archived from the original on 1 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  63. ^ "МИД РФ: Российские журналисты в Карабахе получили средние и тяжелые ранения" (بە ڕووسی). Rossiyskaya Gazeta. 2020-10-08. Archived from the original on 11 October 2020. Retrieved 2020-10-08.
  64. ^ "Iran comes under attack as fighting between Armenia–Azerbaijan spreads across border". Almasdar News. 3 October 2020. Archived from the original on 9 October 2020. Retrieved 11 October 2020. ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  65. ^ "Nagorno-Karabakh conflict: Bachelet warns of possible war crimes as attacks continue in populated areas". Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 2 November 2020. Retrieved 2 November 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  66. ^ "Глава МИД Армении назвал число беженцев из-за ситуации в Карабахе" (بە ڕووسی). RIA Novosti. 23 October 2020. Retrieved 23 October 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  67. ^ "Nearly 90,000 people displaced, lost homes and property in Nagorno Karabakh". ArmenPress. 24 October 2020. Retrieved 24 October 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  68. ^ "Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News (بە ئینگلیزی). 2020-09-27. Retrieved 2020-11-17.
  69. ^ Staff, Reuters (2020-09-27). "Nagorno-Karabakh announces martial law and total mobilization". Reuters (بە ئینگلیزی). Retrieved 2020-11-17. ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  70. ^ https://www.radionawa.com/Ku/all-detail.aspx?jimare=40939
  71. ^ Gall, Carlotta (2020-10-01). "Turkey Jumps Into Another Foreign Conflict, This Time in the Caucasus". The New York Times (بە ئینگلیزی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2020-11-17.
  72. ^ www.rudaw.net https://www.rudaw.net/sorani/world/13042016-amp. Retrieved 2020-11-17. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  73. ^ "ئاگربەست لە قەرەباغ ڕاگەیەنرا". Esta Media Network. 2020-10-10. Retrieved 2020-11-17.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=دووەمین_شەڕی_ناگۆرنۆ-قەرەباغ&oldid=1195468»