سەبیحە گۆکچەن
سەبیحە گۆکچەن (لەدایکبووی ٢٢ی ئازاری ١٩١٣–مردووی ٢٢ی ئازاری ٢٠٠١)[٢] فڕۆکەوانێکی ژنی تورک بوو، ھەروەھا یەکەم فڕۆکەوانی جەنگی ژن بووە لە جیھان.[٣][٤] لە تەمەنی ٢٣ ساڵیدا بوو بە فڕۆکەوان.[٥] سەبیحە ھەتیو بووە و یەکێکە لەو سێزدە منداڵەی کە لەلایەن مستەفا کەمال ئەتاتورک، یەکەم سەرۆککۆماری تورکیا ھەڵگیراونەتەوە. سەبیحە ڕۆڵی ھەبوو لە بۆمبارکردنی دەرسیم لەکاتی ڕەشەکوژیی دەرسیم لەلایەن دەسەڵاتی ئەتاتورکەوە.[٦]
سەبیحە گۆکچەن | |
|---|---|
 وێنەیەکی سەبیحە لە سییەکان | |
| لەدایکبوون | ٢٢ی ئازاری ١٩١٣ |
| مەرگ | ٢٢ی ئازاری ٢٠٠١ (٨٨ ساڵ ژیاوە) |
| شوێنی حەوانەوە | ئەنقەرە |
| نەتەوە | تورک |
| خوێندنگە | ئەکادیمیای ئوسکوندەر |
| پیشە | فڕۆکەوام، نووسەر و وتەبێژ |
| ناسراوە بە | یەکەم ژنەفڕۆکەوانی جەنگ[١] |
| ھاوسەر | کەمال ئسینەر (١٩٤٠–١٩٤٣) |
| باوان(ەکان) | مستەفا عیزەت بەی وە خەیرە خانم |
| خەڵاتەکان | FAI Gold Air Medal |
سەبیحە ناوی تۆمارکراوە لە کتێبی گینس وەک یەکەم ژنە فڕۆکەوانی جەنگ. سەبیحە وەک فڕۆکەوانێکی ژنی لە پۆستەری «٢٠ مەزنترین فڕۆکەوانی مێژوو» ھەڵبژێردرا لەلایەن ھێزی ئاسمانیی ئەمریکا لە ساڵی ١٩٩٦.[٧] فڕۆکەخانەی نێونەتەوەیی سەبیحە گۆکچەن لە ئەستەنبۆڵ بەناوی ئەو کراوە.[٨]
ژیانی کارکردن
دەستکاریبەشداربوون لە ڕەشەکوژی دەرسیم
دەستکاریلە ساڵی ١٩٣٧ لە ڕەشەکوژیی کوردانی دەرسیم، سەبیحە وەک یەکەم ژنی فڕۆکەوانی جەنگی بەشداریکرد. سەبیحە بە فڕۆکە برگە ١٩ەکەی بۆمبارانی دەرسیمی کردووە، بەپێی ڕاپۆرتی ستافی ژەنەڕاڵەکانی تورکیا ئەوا بۆمبە ٥٠ کیلۆیییەکەی سەبیحە زەبرێکی گەورەی لە کوردە یاخییەکان داوە.[٩] بەھۆی ڕۆڵ و چالاکییەکانی لەم ڕەشەکوژییە، لەلایەن حکوومەتەوە سوپاسنامەیەکی پێدرا ھەروەھا لەلایەن دامەزراوەی فڕۆکەوانی تورکیا خەڵاتی مێدالیای موراسای پێدرا.[١٠]
پێشانگا
دەستکاری-
پەیکەری سەبیحە لە مۆزەخانەی فڕۆکەوانی ئیستەمبوڵ. -
ئەتاتورک، عەلی چەتینکایا لەگەڵ سەبیحە گۆکچەن لە ئامەد. -
سەبیحە لەگەڵ چەند ئەفسەرێک. -
وەستانی سەبیحە لەگەڵ فڕۆکەکەی (Breguet 19). -
سەبیحە پشکنین و دڵنایی لە فڕۆکەکەی دەکات.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «First Female Combat Pilot». Guinness World Records Official Web Site. لە ١٥ی ئایاری ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ «Sabiha Gökçen Google ana sayfasında». ٢٢ی ئازاری ٢٠٠٩. لە ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ Mango، Andrew (2000). Atatürk: The Biography of the Founder of Modern Turkey. Overlook Press.
- ^ «Eagle Biography - Sabiha Gökçen». GoE Foundation (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی نیسانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی نیسانی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ Naughton، Russell (2014). «Sabiha Gokcen (1913-2001), Pioneer Aviatrix». Hargrave Pioneers of Aviation. لە ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
- ^ Atatürk Sents Sabiha Gökçen to Dersim، ماڵپەڕی bianet بە زمانی تورکی، ١٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠ بڵاوکراوەتەوە.
- ^ TRT documentary on Sabiha Gökçen لە یووتیووب. See 9m30s in for 1996 USAF poster claim.
- ^ Munson، Peter J. (2013). War, Welfare & Democracy: Rethinking America's Quest for the End of History (بە ئینگلیزی). Potomac Books, Inc. ISBN 978-1-61234-540-6.
- ^ Reşat Hallı, Türkiye Cumhuriyetinde Ayaklanmalar (1924–1938), T. C. Genelkurmay Baskanlığı Harp Tarihi Dairesi, 1972, p. 382.
- ^ «Dünyanın İlk Kadın Savaş Pilotu: Sabiha Gökçen» [The world's first female combat pilot: Sabiha Gökçen]. Türk Hava Kuvvetleri (بە تورکی). 2014. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤ ھێنراوە. ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سەبیحە گۆکچەن تێدایە. |