سووریا

سووریا
سووریا Syria; السُّورِيَّةُ
پایتەخت	دیمەشق
گەورەترین	پایتەخت
زمانە فەرمییەکان	عەرەبی
زمانە ناوچەییەکان	کوردی، سوریانی، ئەرمەنی، تورکمانی
دەوڵەت	سەرۆکایەتی
ژمارەی دانیشتوان
دراو	لیرەی سـووری
لای لێخوڕین	ڕاست

سووریا (بە عەرەبی: السُّورِيَّةُ)، بە فەرمی کۆماری عەرەبیی سووریا^[١]، وڵاتێکە لە ڕۆژئاوای ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست و شام. لە ڕۆژئاوا هاوسنوورە لەگەڵ دەریای ناوەڕاست و لە باکوورەوە تورکیا و لە ڕۆژهەڵات و باشووری ڕۆژهەڵاتەوە عێراق و لە باشوورەوە لەگەڵ ئوردن و لە باشووری ڕۆژئاوا لەگەڵ ئیسرائیل و لوبنان. کۆمارێکە لە ژێر دەسەڵاتی حکوومەتێکی ڕاگوزەری و لە ١٤ پارێزگا پێکدێت. دیمەشق پایتەختە و گەورەترین شاریشە. سووریا ژمارەی دانیشتووانی ٢٥ ملیۆن کەسە^[٢] لە ڕووبەرێکی ١٨٥١٨٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە (٧١٥٠٠ میل چوارگۆشە)، لە پلەی ٥٧هەمینە کە زۆرترین دانیشتووانی تێدایە و بە پلەی ٨٧هەمین گەورەترینە.

لە دوای بەهاری عەرەبی لە ساڵی ٢٠١١ەوە، سووریا بە تێوەگلانی چەند وڵاتێکەوە تێوەگلاوە لە شەڕێکی ناوخۆی فرەلایەنە، ئەمەش بووەتە هۆی قەیرانی پەنابەران کە زیاتر لە ٦ ملیۆن پەنابەر لەو وڵاتە ئاوارە بوون. لە بەرامبەر دەستکەوتە خێراکانی خاکی دەوڵەتی ئیسلامی کە لە کاتی شەڕی ناوخۆدا لە ساڵانی ٢٠١٤ و ٢٠١٥ بەدەستی هێنا، چەند وڵاتێک بە ناوی لایەنە جیاوازەکانی دژایەتییەوە دەستوەردانیان کرد، ئەمەش بووە هۆی شکستی خاکی لە ساڵی ٢٠١٧ لە هەردوو ناوچەی ناوەڕاست و ڕۆژهەڵاتی سووریا. دواتر سێ قەوارەی سیاسی – حکوومەتی کاتیی سووریا، حکوومەتی ڕزگاری سووریا و ئیدارەی خۆسەری دیموکراتی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە خاکی سووریا سەریان هەڵدا بۆ تەحەدای دەسەڵاتی ئەسەد. لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٤ زنجیرەیەک هێرشی هاوپەیمانی هێزەکانی ئۆپۆزسیۆن بووە هۆی گرتنی دیمەشق و ڕووخانی ڕژێمی ئەسەد.

وڵاتێکە لە دەشتە بەپیتەکان و شاخەکانی بەرز و بیابانەکان، سووریا شوێنی نەتەوە و ئایینی جۆراوجۆرە. عەرەب گەورەترین نەتەوەن، موسڵمانانی سوننەش گەورەترین گروپی ئایینین.

دانیشتووان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی سووریا ٢١٬٩٨٦٬٦١٥ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٣٠ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٢٫٦ ساڵە. ھەروەھا ٥٧ لە سەتی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.^[٣]

ئایین

ئایینەکان لە سووریا ^[٤] ^[٥]
ئایینەکان			ڕێژە
سوننە			٧٩.١٩٪
شیعە			١٤٫١٠٪
مەسیحی			٢.٥٪
ئەوانیدی			١.٩٩٪

سەرچاوەکان

^ رئاسة مجلس الوزراء في الجمهورية العربية السورية. «Your Website Title». pministry.gov.sy. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی شوباتی ٢٠٢٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٥ ھێنراوە.
^ «Syria Population (2025) - Worldometer». www.worldometers.info (بە ئینگلیزی). لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٥ ھێنراوە.
^ «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
^ داڕێژە:Https://theconversation.com/why-syrias-reconstruction-may-depend-on-the-fate-of-its-minorities-245913
^ داڕێژە:Https://www.thearda.com/world-religion/national-profiles?u=217c

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] رئاسة مجلس الوزراء في الجمهورية العربية السورية. «Your Website Title». pministry.gov.sy. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی شوباتی ٢٠٢٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٥ ھێنراوە.

[2] «Syria Population (2025) - Worldometer». www.worldometers.info (بە ئینگلیزی). لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٥ ھێنراوە.

[3] «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[4] داڕێژە:Https://theconversation.com/why-syrias-reconstruction-may-depend-on-the-fate-of-its-minorities-245913

[5] داڕێژە:Https://www.thearda.com/world-religion/national-profiles?u=217c

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]