حکوومەتی ھەرێمی کوردستان
حکوومەتێکی خۆبەڕێوەبەرییە لە باشووری کوردستان ناوه‌ندی
(لە حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە ڕەوانە کراوە)
پێویستە ئەم وتارە نوێبکرێتەوە. |
حکوومەتی ھەرێمی کوردستان (بە کوردیی باکووری: Hikûmeta Herêma Kurdistanê) ناوەندەکەی لە ھەولێرە لە باشووری کوردستان. پاش شەڕی ڕزگاریی عێراق لە ساڵی ٢٠٠٣دا ھەر دوو ئیدارەی ھەولێر کە سەر بە پارتی دیموکراتی کوردستان بوو و ئیدارەی سلێمانی کە سەر بە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بوو یەکیان گرتەوە و حکوومەتی ھەرێمی کوردستان پێکھێنرا، حکوومەتێکی یەکگرتووی فێدراڵە کە ئێستا لەلایەن مەسروور بارزانییەوە سەرۆکایەتی دەکرێت. ھەموو لێکۆڵەرەوان لەسەر ئەوە یەکدەنگن کە بەرزایییەکانی حەمرین سنووری باشووری کوردستان پێک دێنێت. سنووری ھەرێم لە ناوقەدی عێراقەوە لە باشووری ڕۆژھەڵاتی شارۆچکەی بەدرە لە پارێزگای واست دەست پێ دەکات بەرەو باکوور تا پردی نەوت لە ڕۆژاوای شارۆچکەی مەندەلی ھەڵدەکشێت. لە تەنیشت بەرزایییەکانی حەمرین تا فەتحە دەڕوات شان بە شانی ڕووباری دیجلە سەردەکەوێ و لە باکووری شاری مووسڵ بەرەو باشووری ڕۆژاوا با دەداتەوە بە ئاڕاستەی شارۆچکەی حەزەر، پاشان بەرەو ڕۆژاوا بە ئاڕاستەی سنووری عێراق_سووریا لە باکووری شارۆچکەی بەعاج.
| حکوومەتی ھەرێمی کوردستان Hikûmeta Herêma Kurdistanê |
||||
|---|---|---|---|---|
|
||||
| دەوڵەت | دیموکراسیی پەرلەمانی | |||
| - | سەرۆک | نێچیرڤان بارزانی | ||
| - | جێگری سەرۆک | شێخ جەعفەر شێخ مستەفا و مستەفا سەید قادر | ||
| - | سەرۆک وەزیران | مەسروور بارزانی | ||
| - | جێگری سەرۆک وەزیران | قوباد تاڵەبانی | ||
| - | سەرۆک پەرلەمان | ڕێواز فایەق | ||
| پێکھاتەی ھەرێمی ئۆتۆنۆمی | ||||
| - | واژووی ڕێکەوتننامەی ئۆتۆنۆمی | ١١ی ئازاری ١٩٧٠ | ||
| - | کەوتنی ڕێکەوتننامەی ئۆتۆنۆمی | ئازاری ١٩٧٤ | ||
| - | بەدەستھێنانی سەربەخۆیی دی فاکتۆ | تشرینی یەکەمی ١٩٩١ | ||
| - | یدمگ دان بە بەحکوومەتی ھەرێمدا دەنێت وەک ھەرێمێکی ئۆتۆنۆمی تەواو سەروەر | ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٥ | ||
جوگرافیا
دەستکاریڕووبەری ھەرێم ٧٨٧٣٦ کم٢ (ئێستا ٤١ ھەزارە) کە دەکاتە زیاتر لە ١٨٪ سەرجەمی ڕووپێوی عێراق، کە ئەم ناوچانە دەگرێتەوە:
کابینەی چوارەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان (١٩٩٩–٢٠٠٦)
دەستکاریئەندامانی کابینەی چوارەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان[١]
| پلە | ئەندامی کابینە |
|---|---|
| سەرۆک وەزیر | نێچیرڤان ئیدریس بارزانی |
| جێگری سەرۆک وەزیر | سەرکیس ئاغاجان مامەندۆ |
| وەزیری ناوخۆ | کەریم سنجاری |
| وەزیری کاروباری پێشمەرگە | حەمید ئەفەندی (حەمید حوسێن مەلا) |
| وەزیری پەروەردە | عبدولعەزیز گەیب ئەحمەد |
| وەزیری دارایی و ئابوری | سەرکیس ئاغاجان مامەندۆ |
| وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئیسلامی | عەدنان نەقشەبەندی |
| وەزیری داد | ھادی عەلی عەبدولکەریم |
| وەزیری رۆشنبیری | سامی شۆرش |
| وەزیری کشتوکاڵ و ئاودێری | ئازاد عزەددین مەلافندی |
| وەزیری شارەوانی و گەشت و گوزار | بارزان موحسین دزەیی |
| وەزیری پێشەسازی و وزە | یۆنان مرقس حەننا |
| وەزیری ھاوکاری و کاروباری مرۆڤایەتی | شەفیق قەزاز |
| وەزیری تەندروستی و کاروباری کۆمەڵایەتی | جەمال عبدولحەمید |
| وەزیری ئەشغال و نیشتەجێکردن | نازەنین محەممەد وسو |
| وەزیری گواستنەوە و گەیاندن | حەیدەر فەیلی |
| وەزیری مافی مرۆڤ | محەممەد ئیحسان سلێڤانی |
| وەزیری ھەرێم | یوسف حەننا یوسف |
| وەزیری ھەرێم | مەحموود کاوە حەفید |
| وەزیری ھەرێم | نەمر کەچۆ حەسەن |
| وەزیری ھەرێم | جەودەت جەرجیس نەجار |
| وەزیری ھەرێم | فەلەکەددین کاکەیی |
| وەزیری ھەرێم | فەلاح مستەفا بەکر |
| وەزیری ھەرێم | عەبد کەریم موراد |
| وەزیری ھەرێم | عبدولموھەیمەن بارزانی |
کابینەی پێنجەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان
دەستکاریئەندامانی کابینەی پێنجەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان[٢]
| ئەندامی کابینە | پلە |
|---|---|
| نێچیرڤان ئیدریس بارزانی | سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران |
| عیماد ئەحمەد سەیفور | جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران |
| عەبدولکەریم سوڵتان شەنگاری | وەزیری ناوخۆ |
| سەرکیس ئاغاجان | وەزیری دارایی و ئابووری |
| بایز سەعید محەممەد تاڵەبانی | وەزیری ھەرێم بۆ کاروباری دارایی |
| فاروق جەمیل سادق | وەزیری داد |
| ئازاد عزەددین مەلا ئەفەندی | وەزیری ھەرێم |
| جەعفەر مستەفا عەلی | وەزیری کاروباری پێشمەرگە |
| بورھان سەعید سۆفی | وەزیری گواستنەوە |
| دڵشاد عەبدولڕەحمان محەممەد | وەزیری پەروەردە |
| عەبدولڕەحمان عوسمان یونس | وەزیری تەندرستی |
| عەدنان محەممەد قادر | وەزیری کاروباری کۆمەڵایەتی |
| محەممەد ئەحمەد سەعید شاکەلی | وەزیری ئەوقاف |
| تەحسین قادر عەلی | وەزیری دەرامەتە ئاوییەکان |
| عیماد ئەحمەد سەیفور | وەزیری ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێ کردن |
| عوسمان ئیسماعیل حوسێن | وەزیری پلان دانان |
| یوسف محەممەد عەزیز | وەزیری مافی مرۆڤ |
| ئیدریس ھادی ساڵح | وەزیری خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی |
| عەبدولعەزیز تەیب | وەزیری کشتوکاڵ |
| چنار سەعد عەبدوڵڵا | وەزیری کاروباری شەھیدان و ئەنفال کراوەکان |
| فەلەکەددین کاکەیی | وەزیری ڕۆشنبیری |
| وشیار عەبدولڕەحمان سیوەیلی | وەزیری کارەبا |
| دکتۆر ئاشتی ھەورامی | وەزیری سامانە سروشتییەکان |
| نازەنین محەممەد وسو | وەزیری شارەوانی |
| تەھا عەبدولڕەحمان عەلی | وەزیری وەرزش و لاوان |
| محەممەد ئیحسان | وەزیری کاروباری ناوچەکانی دەرەوەی ھەرێم |
| محەممەد ڕەئوف محەممەد | وەزیری بازرگانی |
| وداد خورشید عوسمان | وەزیری پیشەسازی |
| دارا محەممەد ئەمین سەعید | وەزیری ژینگە |
| نەمرود بەیتۆ | وەزیری گەشتوگوزار |
| حەیدەر شێخ عەلی | وەزیری گەیاندن |
| ئەبووبەکر عەلی | وەزیری ھەرێم |
| جنان قاسم | وەزیری ھەرێم |
| جۆرج یوسف مەنسوور | وەزیری ھەرێم |
| دەخیل سەعید خچر | وەزیری ھەرێم |
| محەممەد حاجی مەحموود | وەزیری ھەرێم |
| مەحمود عیدۆ | وەزیری ھەرێم |
| مەدحەت مەندەلاوی | وەزیری ھەرێم |
| سەعید خالید محەممەد ئەمین | وەزیری ھەرێم |
گەورە بەرپرسانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بە پلەی وەزیر
| ئەندامی کابینە | پلە |
|---|---|
| نوری عوسمان محمود عەبدولڕەحمان | سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران بە پلەی وەزیر |
| محەممەد قەرەداغی | سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران بە پلەی وەزیر |
| فەلاح مستەفا بەکر | بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوە بە پلەی وەزیر |
| ھێرش محرم | سەرۆکی دەزگای وەبەرھێنان بە پلەی وەزیر |
کابینەی حەوتەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان(٥ی نیسانی ٢٠١٢-)
دەستکاریئەندامانی کابینەی حەوتەمی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان[٣]
| ئەندامی کابینە | پلە |
|---|---|
| نێچیرڤان ئیدریس بارزانی | سەرۆکی حکوومەت |
| عیماد ئەحمەد | جێگری سەرۆکی حکوومەت |
| عەبدولکەریم سوڵتان عەبدوڵڵا (کەریم سنجاری) | وەزیری ناوخۆ |
| جەعفەر شێخ مستەفا | وەزیری کاروباری پێشمەرگە |
| بایز سعید محمد تاڵەبانی | وەزیری دارایی و ئابووری |
| ئاشتی ھەورامی | وەزیری سامانە سروشتییەکان |
| عەلی سندی | وەزیری پلاندانان |
| شێروان ناسیح عبداللە حەیدەری | وەزیری داد |
| رێکەوت حەمە ڕەشید | وەزیری تەندروستی |
| عیسمەت محەممەد خالید | وەزیری پەروەردە |
| کامەران ئەحمەد عبداللە | وەزیری ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن |
| دڵشاد شەھاب | وەزیری شارەوانی و گەشت و گوزار |
| عەلی سەعید | وەزیری خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی |
| ئاسۆس نەجیب | وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی |
| کاوە مەحموود شاکر | وەزیری ڕۆشنبیری و لاوان |
| سەباح ئەحمەد (مامۆستا ئارام) | وەزیری کاروباری شەھیدان و ئەنفالکراوان |
| سیروان محمد جیھاد بابان | وەزیری کشتوکاڵ و ئاودێری |
| سینان عبدالخالق احمد چەلەبی | وەزیری پیشەسازی و بازرگانی |
| جونسون سیاوش | وەزیری گواستنەوە و گەیاندن |
| کامیل عەلی عەزیز | وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئایینی |
| یاسین ئەبوبەکر | وەزیری کارەبا |
گەورە بەرپرسانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بە پلەی وەزیر
| ئەندامی کابینە | پلە |
|---|---|
| فەوزی فڕانسوا تۆما ھەریری | سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران |
| محمد قەرەداغی | سکرتێری ئەنجومەن |
| فلاح مێگفی بکر | بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی حکوومەت |
| ھێرش موحەڕەم | سەرۆکی دەستەی وەبەرھێنان |
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
گرێدەری دەرەکی
دەستکاری- ماڵپەڕی فەرمیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ٦ی ئایاری ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە حکوومەتی ھەرێمی کوردستان تێدایە. |
