جەی. ڕۆبێرت ئۆپنھایمەر
جوولیەس ڕۆبێرت ئۆپنھایمەر (بە ئینگلیزی: Julius Robert Oppenheimer؛ ٢٢ی نیسانی ١٩٠٤ – ١٨ی شوباتی ١٩٦٧) فیزیازانێکی تیۆریکی ئەمریکی بوو. بەڕێوەبەری تاقیگەی لۆس ئالامۆس بوو لە کاتی جەنگی جیھانیی دووەمدا، و زۆرینەی کات بە "باوکی بۆمبی ئەتۆمی" ناودەبرێت بەھۆی ڕۆڵی لە پڕۆژەی مانھاتندا، کە ئەو لێکۆڵینەوە و پەرەسەندنانە بوو کە یەکەم چەکە ناوکییەکانی دروستکرد.
| جەی. ڕۆبێرت ئۆپنھایمەر | |
|---|---|
 ئۆپنھایمەر، نز. ١٩٤٤ | |
| لەدایکبوون | جوولیەس ڕۆبێرت ئۆپنھایمەر ٢٢ی نیسانی ١٩٠٤ نیویۆرک سیتی،ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
| مردن | ١٨ی شوباتی ١٩٦٧ (٦٢ ساڵ ژیاوە) پرینستن، نیو جێرزی، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
| بوارەکان | فیزیکی تیۆریک |
| دامەزراوەکان | |
| پەروەردە | |
| تێزەکان | Zur Quantentheorie kontinuierlicher Spektren[١] (١٩٢٧) |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | ماکس بۆڕن |
| قوتابییەکانی دکتۆرا | |
| ناسراوە بەھۆی | |
| خەڵاتە دیارەکان |
|
| ھاوسەر | کاترین "کیتی" پیونینگ (ھاوسەرگیری ١٩٤٠) |
| منداڵەکان | ٢ |
واژوو  | |
ئۆپنھایمەر لە زانکۆی ھارڤارد خوێندوویەتی و لە ساڵی ١٩٢٥ بەکالۆریۆسی لە کیمیا بەدەستھێناوە. لە زانکۆی کامبریج و زانکۆی گۆتینگێن لە بەشی فیزیادا خوێندوویەتی و لە ساڵی ١٩٢٧ دکتۆرای وەرگرتووە. پۆستی ئەکادیمیی ھەبووە لە زانکۆی کالیفۆرنیا، بێرکڵی و دامەزراوەی تەکنەلۆژیای کالیفۆرنیا و کۆمەکێکی بەرچاوی لە فیزیای تیۆریدا کردووە، لەوانەش لە مێکانیکی کوانتۆم و فیزیکی ناوکی. لە جەنگی جیھانیی دووەمدا بۆ کارکردن لەسەر پڕۆژەی مانھاتن وەرگیرا، و لە ساڵی ١٩٤٣ وەک بەڕێوەبەری تاقیگەی لۆس ئالامۆس لە نیو مەکسیکۆ دامەزرا، کە ئەرکی پەرەپێدانی چەک بوو. سەرکردایەتیی ئۆپنھایمەر و شارەزاییی زانستی ئامرازی سەرەکی بوون لە سەرکەوتنی پڕۆژەکە. ئەو لەنێو ئەو کەسانەدا بوو کە لە ١٦ی تەممووزی ١٩٤٥دا چاودێریی تاقیکردنەوەی ترینیتییان کرد، کە تێیدا یەکەم بۆمبی ئەتۆمی بە سەرکەوتوویی تەقێندرایەوە. دواتر ئاماژەی بەوە دا کە تەقینەوەکە چەند وشەیەکی کتێبی پیرۆزی ھیندۆسیی بەگاڤاد گیتای ھێنایەوە یاد: "ئێستا من بوومەتە مەرگ، لەناوبەری جیھانەکان".[٢] لە مانگی ئابی ساڵی ١٩٤٥دا، بۆمبە ئەتۆمییەکان لەسەر شارەکانی ھێرۆشیما و ناگاساکیی ژاپۆنی بەکارھێندران، کە تاکە بەکارھێنانی چەکی ئەتۆمییە لە شەڕدا.
سەرچاوەکان
دەستکاریبەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە جەی. ڕۆبێرت ئۆپنھایمەر تێدایە. |
دەروازەی ژیاننامە
دەروازەی فیزیک
دەروازەی شەڕ
دەروازەی سیاسەت
دەروازەی جەنگی جیھانیی دووەم
دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
 | ئەم ژیاننامە وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |