ھاوبەر (ئەندازە)

هاوبەر یان تەریب ، وشەیەکە کە لە ئەندازەدا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو ھێڵ یان دوو ڕووتەخت (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو بۆشاییی ئیقلیدسیدا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت ھاوبەر (بە ئینگلیزی: Parallel؛ بە عەرەبی: موازی) ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.

ھاوشانی
بابەتی لاوەکی	circle of latitude
ھێما	∥
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەر (تەریب).

هێما

دوو هێڵی هاوبەر لە بیرکاریدا بە $\parallel$ هێما دەکرێ. بۆ نموونە $AB\parallel CD$ واتە AB هاوبەرە لەگەڵ CD. لە سیستمی یوونیکۆددا، ھێمای «ھاوبەربوون» و «ھاوبەرنەبوون» بریتییە لە دوو کۆدی U+2225 (∥) و U+2226 (∦) .

هاوبەری ئیقلیدسی

دوو هێڵی هاوبەر کە ڕاستەهێڵێکی تر هەردووکیانی بڕیوە.

ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی هاوبەری a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدسیدا بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە:

1. هەموو خاڵەکانی ڕاستەهێڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە.
2. هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن.
3. ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهێڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە هاوشێوەی یەکترن.