گرووپی ڤاگنەر (بە ڕووسی: Группа Вагнера)یان سوپای تایبەتی ڤاگنەر گرووپێکی میلیشیای یان کۆمپانیایەکی سەربازی تایبەتە کە ناڕاستەوخۆ پشت بە سوپای ڕووسیا دەبەستێت کە بەشداری لە شەڕەکانی بە وەکالەت دەکات بە دامەزراندنی خۆبەخش. بەشداریکردن لە شەڕی ناوخۆی سووریا و شەڕی دۆنباس و ھێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆکڕاینا لە چالاکییەکانی ئەم گرووپەن.

گرووپی ڤاگنەر
لقیRussian irregular forces during the Russian invasion of Ukraine
دامەزران١ی ئایاری ٢٠١٤
ناو بە زمانی فەرمیЧВК «Вагнер»، Группа Вагнера
ناونراوە لەدوایدیمیتری ئوتکین
دامەزرێنەریەڤگێنی پریگۆژین، دیمیتری ئوتکین
پۆستی سەرۆکی ئەم ڕێکخراوەLeader of the Wagner Group
ڕێبەردیمیتری ئوتکین، Andrey Troshev، یەڤگێنی پریگۆژین، Pavel Prigozhin
دروشمКровь, честь, родина, отвага، דם, כבוד, מולדת, אומץ، Blood, honor, homeland, courage
وڵاتڕووسیا
لایەنگیریی سیاسیڕاستڕەوی توندڕەو
شوێنی بارەگاکانسەنت پیتەرزبورگ، Molkin
گۆڕدراوە لەلایەنRedut، African Corps
ڕووداوە بەرچاوەکانmurder of Yevgeny Nuzhin، Wagnergate، یاخیبوونی گرووپی ڤاگنەر
کۆتاییھاتن١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣
بە فەرماندەییدیمیتری ئوتکین، یەڤگێنی پریگۆژین

یڤگنی پریگۆژین بەڕێوەبەر و یەکێکە لە خاوەن پشکە سەرەکییەکانی کۆمپانیای ئاسایشی ڤاگنەر و ھاوکارێکی نزیکی ڤلادیمێر پوتین سەرۆکی ڕووسیایە. ھەروەھا تۆمەتبارە بەوەی ھاوکاری سوپای کوکلێس کلانی کردووە.

ئەم گرووپە لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٧ەوە لە لیستی سزاکانی ئەمریکادایە.[١] یەکێتی ئەورووپا بە بڵاوکردنەوەی بەیاننامەیەک لە ڕۆژی دووشەممە ٢٢ی ئازەر ١٤٠٠، گرووپی ڤاگنەری لەگەڵ پێنج کەس و سێ دامەزراوەی پەیوەندیدار بەو گرووپە سزادا.[٢]

دوابەدوای ناکۆکییەکانی ئەم دوایییەی سەرۆکی گرووپەکە لەگەڵ دەسەڵاتدارانی سەربازی ڕووسیا، دوای ئەوەی کرێملین یڤگنی پریگۆژین سەرۆکی گرووپی بەکرێگیراوانی سەربازی ڤاگنەری بە یاخیبوونی چەکداری تۆمەتبار کرد و فەرمانی دەستگیرکردنی دەرکرد، سەرۆکی ڤاگنەر وەڵامی دایەوە و وتی: «ھێزەکانی ئەم گروپە میلیشیایییەی ئەوان لە ڕووسیاوە چوونەتە ناو ڕووسیا». ئوکراینا. ئەم ھەواڵە قسە و باسەکانی سەبارەت بە ئەگەری کودەتای سەربازی لە ڕووسیا بەھێزتر کرد. وەزارەتی بەرگری ڕووسیا بە بڵاوکردنەوەی بەیاننامەیەک ئەو ھەواڵانەی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاوکراونەتەوە سەبارەت بە ھێرشی گوماناوی لە ھێڵی دواوەی سوپای ڕووسیا بۆ سەر گرووپی ڤاگنەر بە کردەوەی یاخیبوونی بێ بنەما و ساختە و دادپەروەرانەی ڕاگەیاندن ناوبرد. بەیاننامەیەکی نوێ کە دەگەڕێتەوە بۆ گرووپەکەی ڤاگنەر لەڕێگەی ئۆنلاینەوە ئەو خولانە دەکات، کە تێیدا بەڕواڵەت داوای لە خەڵکی ڕووسیا کردووە بڕژێنە سەر شەقامەکان. ھەروەھا بانگەشەی ئەوە دەکرێت کە یڤگنی پریگۆگین وتوویەتی کە شۆیگو لە گۆڕەپانی سووردا ھەڵدەواسرێت و لە تەنیشت لینین دەنێژرێت. میدیاکانی نزیک لە حکوومەت لە ڕووسیا دووپاتیان کردەوە کە دوای ھەڕەشەکانی فەرماندەی گرووپەکە ڤاگنەر، شاری مۆسکۆ خراوەتە حاڵەتی ئامادەباشی و ڕێوشوێنە ئەمنییەکان لە دەوروبەری شوێنە گرنگەکانی ئەم شارە زیاد کراوە. ھاککردنی تەلەڤیزیۆنی ڕووسی کەناڵی تەلەڤیزیۆنی ڕووسی دۆم کینۆ ھاک کرا و پەیامی داواکاری فەرماندە ڤاگنەر بۆ یارمەتی لە خەڵک پەخشکرا. ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕووسیا لە میانی وتارێکی ناوخۆییدا ڕای گەیاند، ئەوەی ئەمڕۆ ڕووبەڕووی دەبینەوە، خیانەتی ناوخۆیە. چەقۆیان لە پشتمان دا و ئەمەش شایەنی سزایە”.[٣][٤]



سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «США ввели санкции против ЧВК "Вагнер"» (بە ڕووسی). РИА Новости. ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠١٧.
  2. ^ «اتحادیه اروپا گروه نظامی ڕوسی «واگنر» ڕا تحریم کرد» (بە فارسی). رادیو فردا. {{cite web}}: دەقی «20211213» چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی); دەقی «تاریخ» چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)
  3. ^ «پوتین: شاهد خیانت داخلی در روسیه هستیم+فیلم». خبرگزاری فارس. ٢٤ی حوزەیرانی ٢٠٢٣.
  4. ^ «مسکو دستور بازداشت پریگوژین ڕا صادر کرد/ پوتین: چیزی که ما با آن ڕوبرو هستیم خیانت است/ ورود نیروهای امنیتی روسیه به مقر واگنر در سن‌پترزبورگ/ روسیه برای واگنر پرونده جنایی باز کرد/ طرح قلعه در مسکو اجرا شد +عکس و فیلم» (بە فارسی). مشرق نیوز. ٢٣ی حوزەیرانی ٢٠٢٣.