کیلیان مێرفی

ئەکتەری ئێرلەندی


کیلیان مێرفی (بە ئینگلیزی: Cillian Murphy) ئەکتەرێکی ئێرلەندییە. یەکەم دەرکەوتنی پیشەگەرانەی خۆی لە شانۆنامەی «دیسکۆ پیگز» لە ساڵی ١٩٩٦ی «ئەندا والش» ئەنجامدا، ھەروەھا لە فیلمی وەرگێڕانی شاشەی ٢٠٠١ بە ھەمان ناو بەشداربوو. فیلمە سەرەتایییە دیارەکانی بریتین لە: فیلمی ترسناکی دوای ٢٨ ڕۆژ (٢٠٠٢)، کۆمیدیای ڕەشی ئینتەرمیسیۆن (٢٠٠٣)، ھەستبزوێنی چاوی سوور (٢٠٠٥)، درامای جەنگی ئێرلەندی «ئەو بایەی کە جۆ دەھەژێنێت» (٢٠٠٦) و فیلمی ھەستبزوێنی تیشکی خۆر (٢٠٠٧). لە فیلمی کۆمیدی-درامی نانی بەیانی لەسەر پلۆتۆ (٢٠٠٥)، ڕۆڵی ژنێکی ڕەگەزگۆڕاوی ئێرلەندی بینیووە؛ کە بووە ھۆی ئەوەی پاڵێوراو بێت بۆ خەڵاتی گۆڵدن گڵۆب.

کیلیان مێرفی
کیلیان مێرفی لە ٢٠٢٤
لەدایکبوون (١٩٧٦-٠٥-٢٥) ٢٥ی ئایاری ١٩٧٦ (تەمەن ٤٧ ساڵ)
کۆرک، ئیرلەند
پیشەئەکتەر
چالاکبوون١٩٩٦-ئێستا
ھاوسەریۆنی ماکگینز (٢٠٠٤)
مناڵ(ەکان)٢

ھەروەھا مێرفی بە ھاوکارییەکانی لەگەڵ دەرھێنەر کریستۆفەر نۆلان ناسراوە، کە ڕۆڵێکی ترسێنەری لە سوارچاکی تاریکی (٢٠٠٥–٢٠١٢)، و دەستپێک (٢٠١٠)، و دەنکیرک (٢٠١٧) بینیووە. زیاتر ناوبانگی بەدەستھێنا بەھۆی ڕۆڵی تۆمی شێڵبی لە زنجیرە درامای سەردەمی بی بی سی پیکی بڵایندەرز (٢٠١٣–٢٠٢٢) و ڕۆڵی سەرەکی لە بەدواداچوونی ترسناکی «شوێنێکی بێدەنگ: بەشی دوو» (٢٠٢٠). لە ساڵی ٢٠١١دا، مێرفی خەڵاتی شانۆی ئیرلەندی تایمزی بۆ باشترین ئەکتەر و خەڵاتی دێسک درامی بۆ نمایشی تاکەکەسی نایابی بەدەستھێنا بۆ شانۆنامەی تاک -تەسی مستەرمان. لە ساڵی ٢٠٢٠ ڕۆژنامەی ئیرلەندی تایمز بە یەکێک لە گەورەترین ئەکتەرە سینەمایییەکانی ئێرلەندا ناوی برد.[١]

ژیانی سەرەتایی دەستکاری

 
مورفی (سێیەم لە لای چەپەوە) لەگەڵ تیم سمیت و ئیۆین ئۆسلیڤان و ماریا تێرێزا گراندفیڵد لە ساڵی ١٩٩٢

مێرفی لە ٢٥ی ئایاری ١٩٧٦ لە گەڕەکی دۆگلاس لە شاری کۆرکی لەدایکبووە.[٢] دایکی وانەی بە زمانی فەرەنسی دەگوتەوە لەکاتێکدا باوکی بەناوی برێندان، لە وەزارەتی پەروەردە کاری دەکرد.[٣] ھەروەھا باپیر و خاڵۆزا و مامی مامۆستا بوون. لە شاری بالینتەمپڵ لە ویلایەتی کۆرکی لەگەڵ برا بچووکەکەی پایدی و دوو خوشکە بچووکەکەی سیلێ و ئۆرلا گەورە بووە.[٤][٥] لە تەمەنی ١٠ ساڵییەوە دەستی بە نووسین و پێشکەشکردنی گۆرانی کردووە.[٦] ئەو بە کاتۆلیکی پەروەردە بووە و لە کۆلێژی «برازەرس پرێزنتەیشن» لە قوتابخانەی ناوەندی کاتۆلیک خوێندوویەتی کە ھەمیشە پارەی دەدا، کە لە ڕووی ئەکادیمییەوە ئاستێکی باشی بەدەستھێنا بەڵام زۆرجار تووشی کێشە دەبوو، ھەندێک جار سزا دەدرا، لە ساڵی چوارەمدا بڕیاریدا کە خراپ ڕەفتار نەکات لەسەر ئەو کێشانەی کە بەسەری دادێت.[٧]

حەزی لە وەرزش نەبوو کە بەشێکی سەرەکی بوو لە پرۆگرامی خوێندنی قوتابخانەکەدا، بۆی دەرکەوت کە کاری ھونەری لە قوتابخانەکەدا پشتگوێ خراوە. مورفی یەکەم ڕۆڵی نمایشکردنی لە قۆناغی ناوەندیدا بەدەستھێنا، کاتێک بەشداری لە کورتەیەک درامادا کرد کە لەلایەن دەرھێنەری کۆمپانیای «شانۆی کۆرکادۆرکا پات کیرنانەوە» پێشکەشکرا. دواتر ئەو ئەزموونەی بە «بەرزییەکی گەورە» و ھەستێکی «تەواو زیندوو» وەسف کرد. ڕۆماننووس ویلیام وۆڵ کە مامۆستای زمانی ئینگلیزی بوو، ھانی دا بۆ ئەوەی کاری نواندن بکات بەڵام ئەو بڕیار بوو کە ببێتە ئەستێرەی ڕۆک.[٨]

لە کۆتایییەکانی تەمەنی ھەرزەکاری و سەرەتای بیستەکانی تەمەنیدا، شانبەشانی براکەی پایدی لە چەندین تیپدا گۆرانی وت و گیتاری دەژەند و ئەو دووانە ھەمیشە پێکەوە بوون، ناوی تیپە سەرکەوتووەکەیان کردە «کوڕەکانی مستەر گرین جینز» کە لە ئەلبومی تیپێکی تر ناوەکەیان وەرگرتبوو. دواتر وتی گرووپەکە «تایبەتمەند بووە لە تێکستی گەمژانە و گیتاری تاکەکەسی». گرێبەستێکی پێنج ئەلبوومیان لەلایەن کۆمپانیای ئەسید جاز ڕیکۆردزەوە پێشکەش کرا، ئەوان ڕەتیانکردەوە چونکە پایدی ھێشتا لە قوتابخانە بوو و ئەو دووانە لەگەڵ ئەو بڕە پارە کەمەدا ھاوڕا نەبوون کە بەدەستیان دەھێنا بۆ پێدانی مافی ئاوازەکانی مێرفی بە کۆمپانیایەکی تۆمارکردن.[٧][٩] دواتر مێرفی دان بەوەدا دەنێت وتی: «زۆر دڵخۆشم کە ئەو گرێبەستەمان واژۆنەکرد، چونکە وەک ئەوە وایە ژیان و تێکڕای بەرهەمەکانت بدەیتە ئەو کۆمپانیایە».[١٠]

مورفی لە ساڵی ١٩٩٦ لە زانکۆی کۆلێژی کۆرکی (UCC) دەستی بە خوێندنی یاسا کردووە، بەڵام لە تاقیکردنەوەکانی ساڵی یەکەمدا دەرنەچوو، چونکە «ھیچ حەزی بە ئەنجامدانی نەدەکرد». نەک ھەر سەرقاڵی گرووپەکەی بوو، بەڵکو لە چەند ڕۆژێک دوای دەستپێکردنی لە زانکۆکەدا دەیزانی کە یاسا ئەوە بەشە نییە کە دەیویست بیکات.[١١] دوای بینینی بەرھەمی شانۆیی کۆرکادۆرکای (A Clockwork Orange) کە لە دەرھێنانی کیرنان بوو، مێرفی بڕیاریدا تیشك بخاتە سەر نواندن پەرە بەو لایەنەی بدات. دوا بەدوای ئەم ڕۆڵە کورتانە، ڕۆڵی تری لە فیلم و دراما ئیرلەندییەکان دەبینی. مێرفی دواتر دانی بەوە دانا کە لەو کاتە حەزی سەرەکیی نواندن نەبوو، بەڵکو ڕۆیشتن بۆ ئاهەنگ و ناسینی ئافرەت بوو.[١٢]

ژیانی تایبەتی دەستکاری

لە ناوەڕاستی ساڵی ٢٠٠٤ مێرفی ھاوسەرگیری لەگەڵ خۆشەویستە کۆنەکەی بەناوی «ئیڤۆن ماکگینس» کرد کە لە یەکێک لە نمایشەکانی گرووپی ڕۆکەکەی لە ساڵی ١٩٩٦ ناسیبووی.[١٣] لە ساڵی ٢٠٠١ تا ٢٠١٥ لە لەندەن ژیاون، پێش ئەوەی ڕوو لە دەبڵین بکەن. خاوەنی دوو کوڕن کە بە ڕێککەوت لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٠٥ و تەممووزی ٢٠٠٧ لەدایکبوون.[١٤][١٥] مێرفی خۆشەویستێکی گەورەی بۆ مۆسیقا ھەیە، لە ساڵی ٢٠٠٤دا ڕای گەیاندووە، «تاکە شتێک کە ویستبێتم لە ژیانمدا ئەنجامی بدەم، ڕۆیشتنم بووە بۆ شوێنی مۆسیقا و کۆنسێرتەکان».

ناوبراو چیتر لە گرووپی ڕۆکدا کار ناکات، بەڵکو بەردەوام لەگەڵ ھاوڕێکانی و لەسەر خۆی مۆسیقا دەژەنێت، و ھێشتاش گۆرانی دەنووسێت. مێرفی ھیچ پلانێکی نییە بۆ دەستپێکردنی گرووپێکی دیکە و دەڵێت «ھەرچەندە باش بووم، بەڵام چەمکی ئەکتەر بوون و تیپێکی ڕۆک لە لایەنەکەدا بەو مانایە بوو کە ھەرگیز بە جددی وەریان نەگرم». مورفی لە ساڵی ٢٠١٣ەوە چەندین بەرنامەی لە ڕادیۆی دیجیتاڵی بەریتانی «بی بی سی ڕادیۆ ٦ میوزیک» پێشکەش کردووە. لەوانەش زنجیرەی چاپی سنوورداری کیلیان مورفی کە تێیدا مۆسیقا دڵخوازەکەی ھاوبەشی پێ دەکات و باسی دەکات.[١٦] لە ساڵی ٢٠٠٥ ناوی ھاوڕێ ئەکتەرە ئێرلەندییەکانی کۆڵین فارێل، جۆناسان ڕیس مێیرز و لیام نیسن وەک ھاوڕێ ناوبرد، بەڵام نیسۆنی بەتایبەت بە «باوکی فیلم-جێگرەوە» ناوبرد.[١٧]

ھەروەھا مورفی دەڵێت: نزیکترین ھاوڕێیەتی ئەو ھاوڕێیەتیانەیە کە پێش ئەوەی بەناوبانگ بێت، دروستی کردووە.[١٨] مورفی بە ڕۆمانی کاتۆلیک گەورە بووە و نزیک بووە لە نەزانینخوازی، تا ئەو کاتەی لێکۆڵینەوەی لە ڕۆڵی خۆی وەک فیزیازان و کەشتیوانێک لە فیلمی تیشکی خۆر لە ساڵی ٢٠٠٧دا کردووە، کە تێیدا باوەڕی بێخواییەکەی پشتڕاستکردەوە.[١٩][٢٠] نزیکەی ١٥ ساڵ ڕوەکخۆر بووە، کە بە وتەی خۆی دەڵێت، ئەمەم ئەنجامداوە چونکە «نیگەرانی نەخۆشی مانگای شێت بوومە، نەک لەبەر کارێکی ڕەوشتداریم بووبێت».[٢١] ھەروەھا لە ڕێکخستنە ناتەندروستەکانی بازرگانی کشتوکاڵی دا دوودڵی ھەبووە. جارێکی تر دەستی کردەوە بە خواردنی گۆشت بۆ ئەوەی ڕۆڵی خۆی لە فیلمی پێکی بڵایندەرز بەرجەستەبکات.[٢٢] لە چاوپێکەوتنێکی ٢٠٢٢، مێرفی ڕایگەیاند کە دووبارە بووەتە ڕوەکخۆر.[٢٣]

پیشە دەستکاری

 
مورفی لە فێستیڤاڵی فیلمی نیویۆرک لە ساڵی ٢٠٠٥
 
مورفی لە یەکەم نمایشی زنجیرەی تەلەڤیزیۆنی پێکی بڵایندەرز، لە بێرمینگام (٢٠١٤)

کیلیان مورفی کاری نواندنی لەسەر شانۆ دەستپێکرد و دواتر بە ڕۆڵی پێشکەوتووی لە فیلمی ئیرلەندی "دیسکۆ پیگز" لە ساڵی ٢٠٠١دا گواسترایەوە بۆ سەر شاشەی گەورە. مورفی ناوبانگێکی نێودەوڵەتی بەدەستھێنا بەھۆی ڕۆڵی دکتۆر جۆناتان کرین/کەسایەتی ترسێنەر لە فیلمی "باتمان دەست پێدەکات" (٢٠٠٥)ی کریستۆفەر نۆلان، ئەمەش بووە ھۆی ئەوەی لە چەندین بەرھەمی گەورەدا بەشداری بکات لەوانە "چاوی سوور" (٢٠٠٥)، "نانی بەیانی لەسەر پلۆتۆ" (٢٠٠٥) و "خۆر" (٢٠٠٧).[٢٤] ھەروەھا لە تەلەڤیزیۆن کاری کردووە، دیارترینیان لە زنجیرە بەناوبانگەکەی بەریتانی «پێکی بڵایندەرز» (٢٠١٣–٢٠١٩)، کە تێیدا ڕۆڵی سەرەکی تۆماس شێڵبی بینیوە.[٢٥]

مورفی بە درێژایی ژیانی ھونەری ستایشی ڕەخنەگرانی بەدەستھێناوە بەھۆی ڕۆڵەکانییەوە، خەڵاتەکانیش بریتین لە پاڵێوراوی گۆڵدن گڵۆب بەھۆی ڕۆڵی لە فیلمی «با کە جۆ دەھەژێنێت» (٢٠٠٦) و خەڵاتی فیلم و تەلەڤیزیۆنی ئێرلەندی بەھۆی کارەکانی لە فیلمی «چاوی سوور».[٢٦] بۆیە کیلیان مورفی خۆی وەک یەکێک لە ھەمەلایەنەترین و بەتواناترین ئەکتەرەکانی نەوەی خۆی جێگیر کردووە، بە جەستەیەکی سەرنجڕاکێشی کار کە بەردەوامە لە بەدەستھێنانی ستایشی بینەران و ڕەخنەگران بە ھەمان شێوە. لە ساڵی ٢٠١١ تا ئێستا کیلیان مورفی بەردەوام بووە لە کارکردن لەسەر چەندین پڕۆژەی سینەمایی و تەلەڤیزیۆنی. لە ساڵی ٢٠١٢ ڕۆڵی خۆی وەک جۆناتان کرین/کەسایەتی ترسێنەر لە فیلمی «سوارچاکی تاریکی»ی کریستوفر نۆلان دووبارە کردەوە. ھەروەھا لە فیلمی تاوانکاریی ھەستبزوێن «چاوی سوور» (٢٠١٢) شانبەشانی ڕۆبەرت دی نیرۆ و سیگۆرنی ویڤەر ڕۆڵی سەرەکی گێڕاوە.[٢٧][٢٨]

لە ساڵی ٢٠١٣ مورفی ڕۆڵی خۆی وەک تۆمی شێڵبی لە زنجیرە تەلەڤیزیۆنییە بەریتانییەکەی «پێکی بڵایندەرز» کە ڕەخنەگران ستایشی زۆریان لێکرد و بەناوبانگ بوو، دەستیپێکرد. بەرنامەکە بۆ ماوەی پێنج وەرز تا ساڵی ٢٠١٩ بەردەوام بوو، ئەمەش پێگەی مورفی وەک پیاوێکی پێشەنگ لە تەلەڤیزیۆنەکاندا چەسپاند. مورفی لەم ماوەیەشدا بەردەوام بوو لە کارکردن لە بواری فیلمدا. لە فیلمی ھەستبزوێنی خەیاڵی زانستی «تێپەڕاندن» (٢٠١٤) شانبەشانی جۆنی دێپ و ڕێبێکا ھۆڵ، ھەروەھا لە درامای مێژوویی «ئانترۆپۆید» (٢٠١٦) کە باس لە تیرۆرکردنی ڕێبەری نازییەکان ڕێینھارد ھایدریچ دەکات. لە ساڵی ٢٠١٧ مورفی لەگەڵ کریستوفر نۆلان یەکیانگرتەوە بۆ فیلمی داستانی جەنگی جیھانی دووەم «دەنکیرک».[٢٩][٣٠]

فیلمەکە سەرکەوتنێکی ڕەخنەگرانە و بازرگانی بەدەستھێنا و چەندین خەڵات و پاڵێوراوی بەدەستھێنا، لەنێویاندا چەندین پاڵێوراوی خەڵاتی ئۆسکار. لەم دواییانەدا، لە ساڵی ٢٠٢٠، مورفی ڕۆڵی سەرەکی لە فیلمی ترسناکی نێتفلیکس «شوێنێکی بێدەنگ بەشی دووەم» دا بینی، کە درێژەی فیلمە بەناوبانگەکەی ساڵی ٢٠١٨ بوو «شوێنێکی بێدەنگ»، ھەروەھا لە زنجیرە سنووردارەکەی «ئاوی باکوور» دا، کە لەسەر بنەمای ڕۆمانی ئیان ماکگوایەر دروست کراوە.[٣١] بە درێژایی ئەم ماوەیە، مورفی بەردەوام بووە لە ڕێزگرتنێکی زۆر بەھۆی نمایشە نوانس و چڕەکانییەوە، ستایشی لەلایەن ھەردوو ڕەخنەگران و بینەرانەوە بەدەستھێناوە. تا ئێستاش وەک ئەکتەری بەدواداچوون و چەندین پڕۆژەی سەرنجڕاکێشی ھەیە کە ھێشتا لە ئارادایە.[٣٢][٣٣]

وێنەی گشتی دەستکاری

کیلیان مورفی بە کەسێکی تایبەت ناسراوە و لە دەرەوەی کارەکانیدا تاڕادەیەک ئاستێکی نزم دەپارێزێت. زۆرجار لە تابلۆیدەکان یان لە گۆڤاری قسە و باسەکاندا نابینرێت و توانیویەتی ژیانی تایبەتی خۆی لە چاوی گشتی دوور بخاتەوە.[٣٤][٣٥] سەرەڕای ئەوەی مورفی ئارەزووی ژیانی تایبەتی ھەیە، بەڵام لە پیشەسازی کات بەسەربردندا ڕێزی زۆری لێدەگیرێت و سەرسامی زۆری ھەیە. ئەو بە بەتوانای ناباوەر و ھەمەلایەنە ناسراوە و زۆرجاریش نمایشەکانی بەھۆی چڕی و نوانسەکانیانەوە ستایش دەکرێن. زۆرێک لە ھاوئەستێرەکانی و ھاوکارەکانی زۆر قسەیان لەسەر کردووە، چ لە ڕووی توانای نواندن و چ لە ڕووی کەسایەتییەوە.[٣٦]

لە چاوپێکەوتنەکاندا، مورفی وەک کەسێکی زیرەک و بیرمەند و قسەخۆش دەردەکەوێت. ئەو بەوە ناسراوە کە تایبەتە بەڵام بە ئەدەب، زۆرجاریش لە کاتی قسەکردن لەسەر بابەتگەلی کەسی زیاتر قسەکانی بە وردی ھەڵدەبژێرێت.[٣٧][٣٨] سروشتی تایبەتی مورفی تەنھا عیرفانییەکەی زیاد کردووە و بەردەوامە لە ڕێز و سەرسامییەکی زۆر لەلایەن ھەردوو ھەوادار و کەسانی ناوخۆیی پیشەسازییەوە. کیلیان مورفی ناوبانگێکی وەک ئەکتەرێکی بەتوانا و تاکێکی تایبەت و بیرمەند کە بە توندی تایبەتە بە پیشەکەی. وێنەی گشتی ئەو وێنەی کەرامەتێکی بێدەنگ و پیشەیی یەدەگانە و کارەکانی بەردەوامن لە سەرسامکردن و ئیلھامبەخشین بە بینەران لە سەرانسەری جیھاندا.[٣٩]

چالاکی دەستکاری

کیلیان مێرفی بە دەنگی بەرز پشتگیرییەکانی بۆ کۆمەڵێک ھۆکار بووە و بە درێژایی ژیانی ھونەری بەشداری لە جۆرەھا چالاکییەکانیدا کردووە. یەکێک لەو هۆکارانەی کە مێرفی زۆر بە سۆزەوە بووە، ژینگەیە. ناوبراو لە بارەی پێویستی کردەوە سەبارەت بە گۆڕانی کەشوھەوا قسەی کردووە و داوای لە خەڵک کردووە ھەنگاو بنێن بۆ کەمکردنەوەی شوێنپێی کاربۆنیان. لە ساڵی ٢٠١٨ دەنگی خۆی بە قەرز داوە بە فیلمێکی بەڵگەنامەیی بە ناوی «کاتژمێرەکە دەروات»، کە ئامانجی ھۆشیارکردنەوەی خەڵک بوو سەبارەت بە گۆڕانی کەشوھەوا. ھەروەھا مێرفی لە ڕێکخراوە خێرخوازییە جیاوازەکاندا بەشدار بووە.[٤٠] پاترۆنی دامەزراوەی پزیشکی و توێژینەوەی منداڵانە کە پارە کۆدەکاتەوە بۆ پشتگیریکردنی منداڵانی نەخۆش و خێزانەکانیان، ھاوکات پاڵپشتی ڕێکخراوی خێرخوازی ئۆکسفامی کردووە کە کاردەکات بۆ بەرەنگاربوونەوەی ھەژاری و نادادپەروەری.

مێرفی جگە لە کارە خێرخوازییەکانی، پلاتفۆرمی خۆی بۆ پشتیوانی لە دۆزی سیاسی جۆراوجۆریش بەکارھێناوە. لە ساڵی ٢٠١٤دا پشتگیری لە ڕێکخراوی "بەڵێ" بۆ یەکسانی ھاوسەرگیری لە ئێرلەندا کرد و بە دەنگی بەرز لە بەرژەوەندی ڕیفراندۆمی سەرکەوتوو بۆ بە یاساییکردنی ھاوسەرگیری ھاوڕەگەزبازان ھاتە دەنگ.[٤١][٤٢] ھاوکات پشتیوانی خۆی بۆ مافەکانی ژنان و بزووتنەوەی ژیانی ڕەشپێستەکان ڕاگەیاند؛ بۆیە مێرفی بە درێژایی ژیانی ھونەری داکۆکیکارێکی دەنگی و چالاک بووە بۆ چەندین ھۆکاری گرنگ هەبووە. ئەو پلاتفۆرمی خۆی بۆ ھۆشیارکردنەوە و پشتیوانی بۆ ئەو پرسانە بەکارھێناوە کە بە قووڵی گرنگییان پێدەدات، چالاکییەکانیش بەڵگەی پابەندبوونییەتی بە دادپەروەری کۆمەڵایەتی و یەکسانی.

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ Clarke, Donald; Brady, Tara (13 June 2020). "The 50 greatest Irish film actors of all time". Irish Times. Archived from the original on 5 August 2020. Retrieved 14 June 2020.
  2. ^ Boland, Yasmin (August 16, 2021). "Horoscope". TV Guide. p. 72.
  3. ^ Walsh, John (31 March 2007). "Murphy's lore: Meet the action hero who looks on the verge of tears". The Independent. Archived from the original on 20 April 2008. Retrieved 18 July 2007.
  4. ^ O'Sullivan, Gemma (1 February 2004). "Ireland: Sane Boy of the Western World". The Sunday Times. Archived from the original on 15 June 2011. Retrieved 11 December 2007.
  5. ^ Lytal, Cristy (February 2006). "The 24 Finest Performances of 2005: Cillian Murphy". Premiere. Archived from the original on 5 December 2008. Retrieved 19 July 2007. ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  6. ^ O'Donoghue, Donal (6 February 2004). "Western Hero". RTÉ Guide.
  7. ^ ئ ا Jackson, Joe (8 February 2004). "From Cork to Gotham". Sunday Independent Life Magazine.
  8. ^ Kaufman, Anthony (10 November 2005). "Blue Streak". Time Out New York. Archived from the original on 29 September 2012. Retrieved 19 July 2007. ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  9. ^ O'Hagan, Sean (11 June 2006). "I just want to challenge myself with each role". The Observer. Archived from the original on 8 January 2014. Retrieved 8 August 2007.
  10. ^ "Hollywood star Cillian Murphy has swapped his movie script to spin the disks this week". Evening Herald. Dublin. 10 February 2009. Archived from the original on 11 June 2014. Retrieved 3 March 2014.(خۆتۆمارکردن پێویستە)
  11. ^ "Hollywood star Cillian Murphy has swapped his movie script to spin the disks this week". Evening Herald. Dublin. 10 February 2009. Archived from the original on 11 June 2014. Retrieved 3 March 2014.(خۆتۆمارکردن پێویستە)
  12. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری RTE Guide 20042 نەدراوە
  13. ^ McLean, Craig (24 December 2005). "A Close Shave". Telegraph Magazine.
  14. ^ "Cillian Murphy: If you're an actor, it's essential to live like a normal person". Irish Independent. 24 September 2014. Archived from the original on 18 June 2015. Retrieved 18 June 2015.
  15. ^ Lorna Siggins (3 February 2014). "'Persevere...and keep having a laugh,' actor Cillian Murphy tells youth groups in Galway". Irish Times. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 30 November 2016.
  16. ^ "BBC Radio 6 Music announces the return of Cillian Murphy's Limited Edition and welcomes AFRODEUTSCHE to the station". BBC. 29 September 2021. Retrieved 28 November 2021.
  17. ^ Didcock, Barry (12 June 2005). "The Man Behind the Mask: The Scarecrow Speaks". The Sunday Herald. Archived from the original on 5 December 2014. Retrieved 25 February 2014.
  18. ^ Halper, Jenny (15 November 2005). "Interview: Cillian Murphy on Breakfast on Pluto". Cinema Confidential. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 20 July 2007.
  19. ^ Schube, Sam (2 October 2019). "How Cillian Murphy Keeps the Fame Wolves at the Door". GQ Style. Archived from the original on 4 October 2019. Retrieved 29 September 2021.
  20. ^ "Cillian Murphy interview: 'I'm not afraid to express opinions'". TimeOut. 4 September 2013. Archived from the original on 15 September 2013. Retrieved 29 September 2021.
  21. ^ O'Connor, Roisin (29 March 2017). "Cillian Murphy gave up vegetarianism after 15 years for Peaky Blinders". Independent. Archived from the original on 20 January 2018. Retrieved 25 August 2017.
  22. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری PBVeg2 نەدراوە
  23. ^ Cumming, Ed (20 February 2022). "'It's the end of a big adventure': Cillian Murphy". The Observer. The Guardian. Archived from the original on 20 February 2022. Retrieved 24 July 2023.
  24. ^ Abramowitz, Rachel (8 March 2007). "Cillian Murphy: More to offer than pale blue eyes". Los Angeles Times. Archived from the original on 20 June 2008. Retrieved 10 March 2007.
  25. ^ Riley, Jenelle (18 November 2005). "Luck of the Irish". Back Stage'. Archived from the original on 30 October 2013. Retrieved 9 August 2007.
  26. ^ O'Toole, Fintan (7 February 2002). "Reviews". The Irish Times (بە ئینگلیزی). Archived from the original on 17 October 2020. Retrieved 3 October 2020.
  27. ^ Diorio, Carl (3 August 2003). "Summer summary: A fish tale". Variety. Archived from the original on 17 October 2020. Retrieved 17 August 2007.
  28. ^ DiOrio, Carl (18 August 2003). "Summer of love for specialty labels". Variety. Archived from the original on 17 October 2020. Retrieved 19 October 2007.
  29. ^ "Inception actor Cillian Murphy wins theatre award for Misterman". Irishcentral.com. 29 February 2012. Archived from the original on 18 June 2015. Retrieved 29 May 2012.
  30. ^ "Cillian Murphy wins Drama Desk Award for Misterman". Cultureireland.ie. 7 June 2012. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 10 June 2012. ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  31. ^ Lyall, Sarah (26 September 2011). "One stage can barely contain him; Cillian Murphy packs lots of emotion and energy into one-man show". International Herald Tribune. Archived from the original on 11 June 2014. Retrieved 3 March 2014.(خۆتۆمارکردن پێویستە)
  32. ^ "Red Lights". Rotten Tomatoes. Archived from the original on 3 February 2014. Retrieved 2 March 2014.
  33. ^ "Red Lights (2012)". Box Office Mojo. Archived from the original on 26 March 2014. Retrieved 3 March 2014.
  34. ^ Tenorman, Scott (12 January 2006). "60 Second Interview: Cillian Murphy". Metro. Archived from the original on 17 October 2020. Retrieved 22 August 2007.
  35. ^ Lyall, Sarah (7 December 2003). "Film; The Heartthrob in the Walk-Up". The New York Times. Archived from the original on 13 March 2014. Retrieved 26 February 2014.
  36. ^ Brady, Tara (19 April 2007). "Here Comes the Sun". Hot Press. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 18 July 2007.
  37. ^ Eyre, Hermione (13 April 2012). "Cillian Murphy is shaking up theatre this spring". Evening Standard. Archived from the original on 11 March 2014. Retrieved 11 March 2014.
  38. ^ "Late Late Show: Friday, 19 March 2010". RTÉ.ie. Archived from the original on 28 October 2014. Retrieved 26 February 2014.
  39. ^ Johnson, Robert (5 January 2015). "50 Best Dressed Men". GQ. Archived from the original on 24 June 2017. Retrieved 7 February 2015.
  40. ^ Cunningham, Grainne (24 February 2004). "Plea From Playboy Star Puts Problems of Young Homeless People Into the Spotlight". Irish Independent.
  41. ^ "Hollywood star Cillian Murphy joins list of celebs supporting Vita Cortex workers". Irish Independent. 23 February 2012. Archived from the original on 17 October 2020. Retrieved 23 February 2012.
  42. ^ "Cillian Murphy supports Vita Cortex workers". Irish Examiner. Thomas Crosbie Holdings. 24 February 2012. Archived from the original on 26 February 2012. Retrieved 24 February 2012.