کوردانی ڕووسیا (بە ڕووسی: Российские курды) مەبەست لە ئەو کۆمەڵەیە کە دانیشتوو یان لەدایکبووی ڕووسیان و لە بنەچەدا کوردن.

کوردانی ڕووسیا
Ermakov. № 6997. Kurd in the Russian service. 557
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
٦٣.٨١٨ (٢٠١٠)[١]
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
کەبەرۆڤسک، کڕاسنۆدار، کورسک[٢]
١٠.٠٠٠ لە مۆسکۆ (١٩٩٥)[٣]
زمانەکان
کوردی، ڕووسی[٤]
ئایین
ئیسلام، ئێزیدی[٥]

ڕووسیا بۆ ماوەیەکی درێژ پەیوەندیەکی گەرمەگوڕی لەگەڵ کوردەکاندا هێشتەوە لە سەروبەری سەرەتای سەدەی ١٩دا. مەرامی سەرەکی ئیمپڕاتۆریەتی ڕووسی لەمەدا بۆ دڵنیابوون لە بێلایەن مانەوەی کوردەکان بوو لە شەڕەکانی دژی وڵاتی فارس و ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی. لە سەرەتای سەدەی ١٩دا، کوردەکان نیشتەجێبوون لە باشووری قەوقاز لە کاتێکدا باشووری قەوقاز بەشێبوو لە ئیمپڕاتۆرییەتی ڕووسی. لە سەدەی ٢٠دا، کوردەکان دەچەوسێنرانەوە و لەناودەبران لەلایان تورک و فارسەکانەوە، بەرودۆخێک کە وای لە کوردەکان کرد بچن بۆ ڕووسیا. لە ١٤٠٨-١٤١٣ و سەرلەنوێ لە ١٨٢٦-١٨٢٨، کە ئیمپڕاتۆریەتی ڕووسی و ئیمپڕاتۆریەتی فارس لە جەنگدابوون، دەسەڵاتدارانی ڕووسی ڕێگەیان بە کوردەکان دا لە ڕووسیا و ئەرمەنستان نیشتەجێبن. لە سەروبەری جەنگی کریمیا و جەنگی ڕووسی-تورکی (١٨٧٧-١٨٧٨)دا. کوردان کۆچیانکرد بۆ ڕووسیا و ئەرمەنستان. بەپێی سەرژمێری ڕووسی ١٨٩٧، ٩٩.٩٠٠ کورد لە ئیمپڕتۆریەتی ڕووسیدا دەژیان. لە ٢٠٠٢دا، ١٩.٦٠٠ کوردی موسوڵمان و ٣١.٣٠٠ کوردی ئێزیدی لە ڕووسیا ژیاون.

عەبدوڵڵا ئۆجەلان هەوڵی بەدەستهێنانی مۆڵەتی پاراستن وەک پەنابەرێکی سیاسی لە ڕووسیا دا لە ١٩٩٨دا.

دانیشتوانی کورد لە ڕووسیا

دەستکاری
ساڵ دانیشتووان تێبینی
١٨٩٧ ٩٩،٩٠٠[٦] لە هەموو ئیمپراتۆریەتیی ڕووسیدا
١٩٢٦ ١٧٨ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٧]
١٩٣٩ ٣٨٧ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٨]
١٩٥٩ ٨٥٥ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٩]
١٩٧٠ ١،٠١٥ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١٠]
١٩٧٩ ١،٦٣١ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١١]
١٩٨٩ ٤،٧٢٤ لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١٢]
٢٠٠٢ ٥٠،٨٨٠ [١٣]
٢٠١٠ ٦٣،٨١٨[١]
بەشە فیدڕالەکان کوردەکان (٢٠٠٢ سەرژمێری)[١٤]
  Krasnodar Krai 9.463
  Adygea 3.687
  Stavropol Krai 3.676
  Saratov Oblast 3.210
  Nizhny Novgorod Oblast 3.158
  Yaroslavl Oblast 2.754
  Moscow 2.338
  Rostov Oblast 2.193
  Novosibirsk Oblast 2.099
  Tambov Oblast 1.712
  Volgograd Oblast 1.544
  Sverdlovsk Oblast 1.152
  Oryol Oblast 953
  Moscow Oblast 788
  Tula Oblast 786
  Kursk Oblast 761
  Bashkortostan 755
  Lipetsk Oblast 717
  Samara Oblast 700
  Voronezh Oblast 645
  Kaliningrad Oblast 549
  Tyumen Oblast 414
  Saint Petersburg 384
  Chelyabinsk Oblast 362
  Belgorod Oblast 342
  Irkutsk Oblast 325
  Kabardino-Balkaria 306
  Tver Oblast 290
  Kurgan Oblast 271
  Krasnoyarsk Krai 268
  Omsk Oblast 257
  Ivanovo Oblast 239
  Kostroma Oblast 207
  Ulyanovsk Oblast 206
  Kalmykia 202
  Vladimir Oblast 195
  Primorsky Krai 188
  Orenburg Oblast 185
  Ryazan Oblast 167
  Kemerovo Oblast 162
  Bryansk Oblast 139
  Penza Oblast 139
  Tomsk Oblast 139
  Kaluga Oblast 138
  Astrakhan Oblast 120
  تاتارستان 104
  North Ossetia–Alania 103
  Karachay-Cherkessia 98
  Leningrad Oblast 97
  Udmurtia 86
  Mordovia 76
  Smolensk Oblast 71
  Kirov Oblast 70
  Perm Krai 61
  Vologda Oblast 56
  داغستان 54
  Chuvashia 53
  Sakha Republic 53
  Altai Krai 51
  Murmansk Oblast 47
  Novgorod Oblast 44
  Kamchatka Krai 40
  Amur Oblast 38
  Arkhangelsk Oblast 35
  Pskov Oblast 24
  Buryatia 23
  Komi Republic 18
  Khakassia 16
  چیچان 12
  Republic of Karelia 11
  Ingushetia 9
  Jewish Autonomous Oblast 9
  Khabarovsk Krai 9
  Sakhalin Oblast 8
  Chita Oblast 6
  Tuva 3
  Mari El 2
  Altai Republic 1
  Magadan Oblast 1

کەسانی ناسراو

دەستکاری

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ ئ ا «Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав населения Российской Федерации». Demoscope. Demoscope. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  2. ^ «Relations With Russia Deteriorate As Kurds Protest». The Russia Journal. The Russia Journal. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 23 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |deadurl= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ «The Kurds remain caught in the "Transcaucasian Triangle"». jamestown.org. 19 May 1995. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 June 2012 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)
  4. ^ «Kurds». Institute of Estonia (EKI). Institute of Estonia (EKI). لە 22 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  5. ^ «Kurdistan: between U.S. and Iraq». Georgiatimes. Georgiatimes. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 22 June 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)
  6. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری kurdsinussr نەدراوە
  7. ^ «Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по республикам СССР» (بە Russian). لە 6 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  8. ^ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  9. ^ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  10. ^ «Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  11. ^ «Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  12. ^ «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  13. ^ «4. National composition of population and citizenship: 4.3. Population by nationalities and knowledge of Russian». لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 4 July 2012 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  14. ^ «National Composition of Population for Regions of the Russian Federation» (بە Russian). perepis2002.ru. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە 12 February 2013 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)