پەنەما یان پاناما، بە فەرمی کۆماری پەنەما (بە زمانی ئیسپانی: República de Panamá) وڵاتێکی کیشوەری ئەمەریکایە پایتەختەکەی پاناما سیتی یە.

کۆماری پاناما
República de Panamá
دروشم: "Pro Mundi Beneficio"
"بۆ سودمەندبوونی جیهان"
سروود: Himno Istmeño-هیمنۆ ئیستمێنیۆ (ئیسپانی)
شوێنی پەنەما
پایتەخت
و گەورەترین شار
پەنەما سیتی
8°58′N 79°32′W / 8.967°N 79.533°W / 8.967; -79.533
زمانە فەرمییەکان ئیسپانی
گرووپە ڕەگەزییەکان  [١]
ناوی هاووڵاتی پانامییەکان
دەوڵەت تاک سەرۆکایەتی یاسای فەرمی کۆماری
 -  سەرۆک کۆمار خوان کارلۆس ڤەرێلا
 -  سەرۆکوەزیران ئیزابێل سێینت مالۆ
یاسادانەر ئەنجومەنی نیشتیمانی
سەربەخۆیی
 -  لە ئیسپانیا ٢٨ـی تشرینی دووەمی ١٨٢١ 
 -  لە کۆلۆمبیا ٣ـی تشرینی دووەمی ١٩٠٣ 
ڕووبەر
 -  سەرجەم ٧٥,٥١٧ کیلۆمەتری چوارگۆشە ((١١٨)یەم)
٢٩,١٥٧ مایلی چوارگۆشە 
 -  ئاو (%) ٢.٩
ژمارەی دانیشتوان
 -  بەراوردی  ٤٬٠٩٨٬٥٨٧ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە 
 -  سەرژمێریی حوزەیرانی ٢٠٢١ est. ٤٫٣٧٩٫٠٣٩ [٢] 
 -  چڕی ٥٤.٢ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە ((١٥٦)ھەمین)
١٤٠٫٦کەس لە مایلی چوارگۆشە
GDP (PPP) بەراوردی ٢٠١٥
 -  سەرجەم ٨٣٫٤٢١$ ملیار [٣] 
 -  سەرانە ٢١٫٦٣٤$ [٣] 
GDP (nominal) بەراوردی ٢٠١٥
 -  سەرجەم ٤٩٫١٤٢$ ملیار[٣] 
 -  سەرانە ١٢٫٧٤٤$ ملیار[٣] 
Gini (2012) ٥١٫٩ 
HDI (2013) ٠٫٧٦٥ (٦٥th)
دراو (PAB, USD)
ناوچەی کاتی EST (UTC−5)
لای لێخوڕین ڕاست
کۆدی ISO 3166 PA
پاوانی ئینتەرنێت .pa
کۆدی تەلەفۆن +507

دانیشتوانی ئەم وڵاتە بەپێی سەرژمێری حوزەیرانی ٢٠٢١ بریتیە لە ٤٫٣٧٩٫٠٣٩ کەس و زمانی فەرمی ئیسپانی یە و دراوەکەیان بالبۆوای پەنامایی و دۆلاری ئەمریکییە.

پاناما لە ساڵی ١٨٢١ سەربەخۆیی خۆی لە ئیسپانیا و لە ساڵی ١٩٠٣ ش لە کۆلۆمبیا وەرگرتووە. کۆماری پاناما کەم دانیشتووترین وڵاتی ئیسپانی زمانی ئەمریکای لاتینە.

پاناما بە پانتایی ٧٥٫٥١٧ کیلۆمەتری چوارگۆشە سەدو شانزەهەمین وڵاتی جیهانە لە ڕووی پانتاییەوە لە باکوورەوە لەگەڵ دەریای کاریبی و ئۆقیانووسی ئاتلانتیک، لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ کۆلۆمبیا، لە باشوورەوە لەگەڵ ئۆقیانووسی ئارام و لە ڕۆژاواشەوە لەگەڵ وڵاتی کۆستاریکا هاوسنوورە، ئەم وڵاتە ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوی وڵاتە ئەمریکییەکانە. تاوەکو پێش ئاشکرابوونی (بەڵگەنامەکانی پەنەما).[٤] پەناما بە (کەناڵی پەنەما) دەناسرا، کە ڕێڕەوێکی ئاوی زۆۆر گرنگی گواستنەوەی ئاوییە، لەنێوان هەردوو زەریای ئەتڵەسی و ئارام(هێمن) دا.

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  2. ^ «The World Factbook». لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  3. ^ ئ ا ب پ «World Economic Outlook Database: Panama». International Monetary Fund. October 2014. لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  4. ^ کە تێیدا ناوی کۆمەڵێک سەرکردەو کەسایەتی نوداری تێدابوو، کە تۆمەتبارکران بە خۆدزینەوە لەباجی وڵاتەکانیان، هەربۆیەش بانکێکی پەنەمایان کردووە هۆکاری باجنەدایان.