کووەیت
کووەیت یان کوێت (بە عەرەبی: دولة الكويت) وڵاتێکی عەرەبییە لە ڕۆژھەڵاتی ناوین پایتەختەکەی شاری کووەیتە، کە باکوور و ڕۆژاوای عێراقە و باشووریشی سعوودیەیە ڕووبەری کووەیت ١٧،٨١٨ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە.
| دەوڵەتی کووەیت دولة الكويت Dawlat al-Kuwait |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| سروود: Al-Nasheed Al-Watani سروودی نیشتیمانی کوەیت |
||||||
 |
||||||
| پایتەخت و گەورەترین شار | شاری کووەیت 29°22′N 47°58′E / 29.367°N 47.967°E | |||||
| زمانە فەرمییەکان | عەرەبی | |||||
| گرووپە ڕەگەزییەکان | ٪٣٣.٩ عەرەبی کوەیتی ٪٤٥.٩ عەرەبی تر ٪١٣.٥ باشوور و خۆرئاوایی ئاسیایی ٪١.٩ ئێرانی ٪٤.٨ ئەورووپی و ئەمریکی |
|||||
| ناوی هاووڵاتی | کووەیتی | |||||
| دەوڵەت | Unitary, hereditary[١] and constitutional monarchy[٢] |
|||||
| - | ئەمیر | نەواف ئەحمەد جابر سەباح | ||||
| - | سەرۆک وەزیر | جابر موبارەک حامد سەباح | ||||
| یاسادانەر | مەجلیسی ئوممە | |||||
| دامەزراندن | ||||||
| - | First settlement | ١٧٠٣ | ||||
| - | Anglo-Ottoman Convention | ١٩١٣ | ||||
| - | سەربەخۆیی لە شانشینی یەکگرتوو | ١٩ی حوزەیرانی ١٩٦١ | ||||
| ڕووبەر | ||||||
| - | سەرجەم | ١٧٬٨٢٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (157th) ٦٬٨٨٠ مایلی چوارگۆشە |
||||
| - | ئاو (%) | negligible | ||||
| ژمارەی دانیشتوان | ||||||
| - | بەراوردی ٢٠١٠ | 3,566,437[٣] (131st) | ||||
| - | چڕی | ٢٠٠٫٢ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (61st) ٥١٨٫٤کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
| GDP (PPP) | بەراوردی ٢٠١١ | |||||
| - | سەرجەم | $153.501 billion[٤] | ||||
| - | سەرانە | $41,690[٤] | ||||
| GDP (nominal) | بەراوردی ٢٠١١ | |||||
| - | سەرجەم | $176.667 billion[٤] (52nd) | ||||
| - | سەرانە | $47,982[٤] (16th) | ||||
| HDI (٢٠١١) |  0.760[٥] (high) (٦٣rd) |
|||||
| دراو | دیناری کوەیتی (KWD) |
|||||
| ناوچەی کاتی | AST / KSA (UTC+٣) | |||||
| - | ھاوین (DST) | not observed (UTC+٣) | ||||
| شێوازەکانی ڕێکەوتنووسین | dd/mm/yyyy (CE) | |||||
| لای لێخوڕین | ڕاست | |||||
| پاوانی ئینتەرنێت | .kw | |||||
| کۆدی تەلەفۆن | 965 | |||||
زانیاری لەسەر وڵات
دەستکاری- لە ساڵی ١٩٦١ چووە ناو کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی
- وە لە ساڵی ١٩٦٣ بووە ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان
- کووەیت لەتوانایدایە ١٠٪ ی نەوتی یەدەگی جیھان بگرێتە ئەستۆ
- کووەیت ڕووبەرەکەی لەسەدا ٨٠ بۆ ٩٠ نەوتە
جوگرافیا
دەستکاریباکوور و ڕۆژاوای عێراقە و و باشووریشی سعوودیەیە. ڕووبەری کووەیت ٦٬٨٨٠ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە.
ئابووری
دەستکاریبەھۆی بوونی نەوت لەم وڵاتە بۆتە ھۆی پێشکەوتن و دارایییەکی تەواو کە داھاتی ساڵانەیان بە ٨١٬٨٠٠ بلیۆن دۆلار خەملێنراوە بەمەش وڵاتی کووەیت بۆتە پێنجەم دەوڵەمەنترین وڵاتانی سەر زەوی وە دراوی کووەیت بەناوی وڵاتەکەیەتیانە کە ناوی دروای کووەیتە بەھێمای (KWD)
دانیشتووان
دەستکاریبەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠٢٣ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی کووەیت ٤،٤٠٠،٣٥٤ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠٥ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٩٫٤ ساڵە. ھەروەھا ٩٨ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.[٦]
زمان
دەستکاریزمانی فەرمی وڵات زمانی عەرەبییە وە زمانی ئینگلیزی زمانی دووەمە.
ئایین
دەستکاریلە ٩٥٪ ی خەڵکی کووەیت مووسڵمانن کە زۆرینەیان لەسەر مەزھەبی سوننەن وە ١٠٪ شیعەن، وە ڕێژەی ئایینی مەسیحیەت لەناویاندا ٣٠٠٬٠٠٠ بۆ ٤٠٠٬٠٠٠ ھەزار خەملێنراوە وە ھەروەھا ڕێژەی کەمینەی ھیندۆسەکان بریتییە لە ١٠٬٠٠٠ کەس.
جەژنەکانی کووەیت
دەستکاریجگە لە جەژنە ئاینەکانیان جەژنی سەربەخۆبوونی وڵاتیشیان ھەیە کە لە ڕێککەوتی ٢٥ و ٢٦ ی شوباتی ھەموو ساڵێکە.
سرودی نیشتیمانی
دەستکاریسرووی نیشتیمانی لەلایەن شاعیر ئەحمەد عەدوانی نوسراوە کە لە ساڵی ١٩٧٨ز تاوەکوو ئێستا ئەم سروودە کراوەتە سروودی نیشتیمانی.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Nominal succession within the House of Sabah.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریkuwait_by_CIAنەدراوە - ^ «The Public Authority for Civil Information». لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ ئ ا ب پ «Kuwait». International Monetary Fund. لە ١٩ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Human Development Report 2011» (PDF). United Nations. 2011. لە ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ بەختیاری، سەعی. جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ISBN 978-964-342-431-2.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کووەیت تێدایە. |