سەعید سیام
سەعید سیام (٢٢ تەممووزی ١٩٥٩–١٥ کانوونی دووەمی ٢٠٠٩)، وەزیری ناوخۆ لە حکوومەتی فەڵەستینی بوو لە ئازاری ٢٠٠٦. ئەو پەیوەندی بە حەماس کرد و بوو بە یەکێک لە سەرکردە باڵاکانی. لە ماوەی جەنگی غەززە ٢٠٠٨–٢٠٠٩، سیام لە ھێرشێکی ئاسمانی ئیسڕائیل لە جەبالیا کوژرا. سیام باڵاترین ئەندامی حەماس بوو کە لە جەنگدا کوژرا، و باڵاترین کەسایەتی حەماس بوو لەلایەن ئیسڕائیلەوە کوژرا لەدوای مردنی عەبدولعەزیز ڕەنتسی لە نیسانی ٢٠٠٤.[١]
| سەعید سیام | |
|---|---|
| وەزیری ناوخۆ لە غەززە | |
| سەرۆک وەزیران | ئیسماعیل ھەنییە |
| پێشینە | Office Created |
| پاشینە | فەتحی حەمەد |
| وەزیری ناوخۆی دەسەڵاتی فەلەستینی | |
| پێشینە | ناسر یووسف |
| پاشینە | ھانی تالیب قەسامی |
| ئەندامی ئەنجومەنی یاسادانی فەلەستین | |
| ناوچەی بەربژێری | غەززە |
| وردەکاریی تاکەکەسی | |
| لەدایکبوون | 22 July 1959 شاتی، کەرتی غەززە |
| مردن | 15 January 2009 (aged 49) جەبالیا، کەرتی غەززە |
| نەتەوە | فەلەستینی |
| پارتی سیاسی | حەماس |
| منداڵ(ەکان) | 6 (2 کوڕ, 4 کچ) |
| پەروەردە | زانکۆی کراوەی قودس |
ژیانی سەرەتایی و خوێندن
دەستکاریسەعید سیام لە ٢٢ی تەممووزی ١٩٥٩ لە کەمپی پەنابەرانی شاتی لە غەززە لەدایکبووە. دایک و باوکی لە کاتی جەنگی عەرەب-ئیسرائیلی ساڵی ١٩٤٨ لە گوندی خۆیان لە جۆرا، نزیک عەسقەلان لەوێ ھەڵاتن. دوای خوێندنی ناوەندی لە شاری غەززە، بڕوانامەی دبلۆمی لە زانست و بیرکاری وەرگرت، دواتر بڕوانامەیەکی بەکالۆریۆسی لە پەروەردەی ئیسلامی لە زانکۆی کراوەی قودس.[٢]
ئەندامێتی حەماس
دەستکاریتا ئێستا نازانرێت کەی سیام پەیوەندی بە حەماسەوە کردووە، بەڵام یەکێک بووە لە ئەندامە سەرەتایییەکان. سیام تا ساڵی ٢٠٠٣ کاری مامۆستای لە قوتابخانە جیاوازەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بەڕێوەبردووە.[٢] لە ساڵی ١٩٨٧ تا ١٩٩١ لە کاتی ئینتیفادەی یەکەمدا چوار جار دەستگیر کراوە.[٣] لە ساڵی ١٩٩٢ لەلایەن ئیسرائیلەوە لە ناوچە فەلەستینییەکان دەرکرا بۆ باشووری لوبنان و لەگەڵ گەڕانەوەی لە ساڵی ١٩٩٥، سیام لەلایەن دەزگای ئاسایشی خۆپارێزی (PSS) کە فەتح زاڵ بوو دەستگیرکرا.[٢][٣]
حەماس بە یەکێک لە پێشەنگەکانی ھێرشی موشەکی و قاسم لەسەر شوێنی نیشتەجێبوونی جوولەکە لە کەرتی غەززە ڕاگەیاند، کە بووە ھۆی ئەوەی لە ساڵی ٢٠٠١ەوە تا ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن ئیسڕائیلەوە گەمارۆ دران. بەگوێرەی جەنگاوەرەکانی، سیام سێ جار بریندار بوو لەو ماوەیەدا، ھەرچەندە ھۆکارەکانی ئەو برینداربوونانە ئاشکرا نەکراون. سیام دووەم کەس بوو لە پێنج بەرپرسی باڵای حەماس کە لە کاتی ھێرشی ئیسڕائیل کوژران. لە کۆتایی ساڵی ٢٠٠٤دا لانیکەم یەک ھەوڵی سوپای ئیسرائیل بۆ کوشتنی ڕزگاری بوو. سیام بوو بە یەکێک لە ئەندامانی «سەرکردایەتی کۆمەلایەتی» حەماس لە غەززە دوای کوشتنی دامەزرێنەرانی ساڵی ٢٠٠٤ ئەحمەد یاسین و عەبدولعەزیز ڕانتسی.[٢]
سیام نزیک بوو لە یاسین و سکرتێری گشتی حەماس خالد مەشعەل، کە دواتر کە یاوەری بوو لە سەردانێکی دیپلۆماسی بۆ مۆسکۆ, ڕووسیا.[٣] دوای ھەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی لە ساڵی ٢٠٠٦، سیام وەک وەزیری ناوخۆی دەسەڵاتی نیشتمانی فەلەستین دەستنیشانکرا و لە مانگی ئازاری ٢٠٠٦ حکوومەتی فەلەستینی پێکھێنا. ھەروەھا خستییە سەر بەرپرسی ١٣ ھەزار پۆلیس و ھێزە ئەمنییەکان.[٣] ناوبراو وەک ئەندامی حەماس نوێنەرایەتی ناوچەی ھەڵبژاردنی غەززەی ئەنجومەنی یاسادانانی فەلەستین کرد، دوای ئەوەی بە زۆرترین دەنگ بۆ ھەر کاندیدێک ھەڵبژێردرا. لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٠٧ ھێزی جێبەجێکاری دروست کرد، کە ڕێکخراوێکی نیمچە سەربازییە و ڕکابەری PSS ی محەممەد دەھلان دەکات. ڕۆڵی سەرەکی ھەبوو لە دەستبەسەرداگرتنی غەززەدا و لەلایەن زۆرێک لە خەڵکی غەززییەوە ستایشی کرا کە ڕێکوپێکی بۆ غەززە ھێنایە ئاراوە، بەڵام لەلایەن کەسانی دیکەوە تۆمەتبارکرا بە ئەشکەنجەدان.[٢]
ژیانی تایبەتی
دەستکاریشەش منداڵی ھەبووە: دوو کوڕ و چوار کچ.[٤]
مردن
دەستکاریسەعید سیام لە ١٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩ لە ھێرشێکی ئاسمانی ئیسرائیلدا بۆ سەر ماڵە بەکرێگیراوەکەی براکەی لە جەبەلیا کوژرا.[٣] ھەروەھا لە مانگرتنەکەدا کوڕەکەی و براکەی و دوو بەرپرسی دیکەی بزووتنەوەی حەماس کوژراون کە بریتین لە ساڵح ئەبو شەرخ بەڕێوەبەری ئەمنی وەزارەتی ناوخۆ و مەحموود ئەبو وەتفە سەرۆکی خۆجێیی میلیشیاکانی حەماس.[٤] سامی ئەبو زوھری وتەبێژی بزووتنەوەی بزووتنەوەی حەماس لە وەڵامی مەرگی سیام ڕای گەیاند «ھەندێک لە سەرکردەکانمان دەکەون، ھەندێک لە گەلەکەمان دەکەوێت، بەڵام ئاڵای بەرخۆدان ناکەوێت».[٢] ئەندامانی حەماس لە کەناڵی ئەقسا ڕایان گەیاندووە کە "خوێنی سیام دەبێتە سووتەمەنی سەرکەوتنی داھاتوو [دژی ئیسرائیل]".[٥]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Greenberg، Hanan (15 January 2009). «Israel says killed Hamas interior minister». Ynet. لە 15 December 2012 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ ئ ا ب پ ت ج «Obituary: Hamas leader Said Siyam». BBC. 16 January 2009. لە 16 January 2009 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی)"Obituary: Hamas leader Said Siyam". BBC. 16 January 2009. Retrieved 16 January 2009. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی<ref>ی ھەڵە؛ ناوی «bbco» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا - ^ ئ ا ب پ ت Israeli jets kill Hamas leader Al Jazeera. 15 January 2009.
- ^ ئ ا «Key Hamas leader killed in Gaza». BBC. 15 January 2009. لە 15 January 2009 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی)"Key Hamas leader killed in Gaza". BBC. 15 January 2009. Retrieved 15 January 2009. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی<ref>ی ھەڵە؛ ناوی «bbc» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا - ^ Third-ranking Hamas leader in Gaza killed CNN News. 2009.
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری- بابەتەکەی ئاژانسی فرانس پرێس
- سەعید سیام ئۆبیتۆری لە ڕۆژنامەی گاردییەن
- "سەرکردەی حەماس ڕەتیدەکاتەوە ناکۆکییەکان لەگەڵ عەباس لەسەر پێکھێنانی کابینەی نوێی حکومەت ھەبێت"، شینوا، ١٢ی ئازاری ٢٠٠٦.
- شیکاری: پادشای ئاسایش غەززی لە دەستی ئاسنیدا گرت شیکاری ململانێی کوتلەیییەکانی نێوان فەتح و حەماس لە دوای دەستبەسەرداگرتنی غەززە لەلایەن حەماسەوە لە ساڵی ٢٠٠٧
