دەروازە:زانستی ماددە/وتاری ھەڵبژێردراو
وتاری ھەڵبژێردراو ١
دەروازە:زانستی ماددە/وتاری ھەڵبژێردراو/١
داڕشتەی شێوە بیرمەند (بە ئینگلیزی: Shape-memory alloy) کە شێوەی کورتکراوەکەی بە ئینگلیزی دەبێتە SMA. SMA جۆرێکە لە جۆرەکانی ماددەی زیرەک کە توانای ھەیە شێوەکەی بیر بمێنێ دوای ئەوەی کە توشی چەمانەوە بوو بە ھۆی گەرمکردنێکی موناسیب شێوەکەی دەگەڕێتەوە سەر شێوەی یەکەمجار. ئەم ماددانە بەدیلێک دەبن لەبری بزوێنەرە کلاسیکیەکان وەک ماتۆڕی کارەبایی. داڕشتە شێوە بیرمەند لە زۆر شوێندا بەکار دەھێنرێن وەک ڕۆبۆت، تەکنەلۆژیای فڕین، بەکارھێنانی لە بواری پزیشکی دا وەک تەلی ددان بۆ ڕاست کردنەوەی ددان. ئەم جۆرە ماددانە کە بەلای کەمەوە لە دوو ماددەی جیاواز پێک دێن توانایان ھەیە کە دوای قوپان و گۆڕانی شێوەکەیان تەنھا بە گەرم کردن بگەڕێنەوە سەر شێوەی سەرەتاییان. بەناوبانگترین جۆرەکانی داڕشتەی شێوە بیرمەند بریتین لە (copper-aluminum-nickel) و (nickel-titanium NiTi). ھەروەھا چەند داڕشتەیەکی تریش ھەن کە پێکدێن لە مس و زێڕ و ئاسن و… ھتد. گەرچی ھەندێ لە داڕشتەکان لە نرخدا ھەرزانترن بەڵام NiTi بە ھۆی توانای باشتر و سیفەتی برزتر زۆرتر بەکار دەھێنرێت.
وتاری ھەڵبژێردراو ٢
دەروازە:زانستی ماددە/وتاری ھەڵبژێردراو/٢
لە زانستی مادەدا کوینچ کردن (بە ئینگلیزی: quenching) بریتیە لە ساردکردنەوەی کتوپڕی ماددەیەکی گەرم لە ناو ئاو یا ڕۆندا. لەم پڕۆسەیەدا ماددەکە چەند تایبەتمەندیەکی نوێ وەردەگرێت. ئەم پڕۆسەیە بەشێکە لە چارەسەری گەرمی کە ماددەکە دەپارێزێ لە دروست بوونی نەخوازراوی ھەندێ پەیکەرەی مایکڕۆیی (microstructure). لە ڕێی ساردکردنەوەیەکی کتوپڕدا کات گرنگیەکی زۆری ھەیە بە جۆرێک کە ئەو ناوەندەی کە ماددەکەی تێدەھاوێژرێ بۆ ساردبوونەوە تایبەتمەندی جیاواز دەبەخشێ بە ماددەکە. یەکێک لەو تایبەتمەندیانە بریتیە لە بچوک بوونەوەی دەنکۆڵەکانی (Grain size) ناو ماددەی کانزایی و ماددەی پلاستیکی کە لە ئەنجامدا دەبێتە بەرز بوونەوەی ڕەقیەتی ماددەکە.
لە کانزاناسیدا، کوێنچ کردن بە گشتی بەکار دێت بۆ ئەوەی ڕەقیەتی ستیل بەرز کەنەوە بە ھۆی بەرز کردنەوەی فەیزی مارتێنسایت. لەم پڕۆسەیەدا ستیل پێویستە لە خاڵی یوتێکتۆید بە خێرایی سارد بکرێتەوە. لە ستیلێک کە ئاوێتە کرابێت بە نیکڵ و مەنگەنێز پلەی گەرمی یوتێکتۆید دادەبەزێت. ئەم ئاوێتە کردنەش دەبێتە ھۆی دابەزاندی خاڵی دەستپێکی مارتێنسایت و بەمشێوەیەش پڕۆسەکە ئاسانتر دەبێت. ساردکردنەوەیەکی زۆر خێرا دەبێت پارێزگاری کردن لە دروست بوون گشت پەیکەرەی بەلوریەکان و لە ئەنجامدا کانزای شوشەیی بەرھەم دێت.
وتاری ھەڵبژێردراو ٣
دەروازە:زانستی ماددە/وتاری ھەڵبژێردراو/٣
لە زانستی فیزیا و ئەندازیاریدا، داینامیکەکانی شلگاز (subdiscribes)ە لە شلەی میکانیکیدا باسی ڕۆشتنی شلە لەگەڵ گازەکاندا دەکات. چەندین (subdiscribes) ھەیە، دینامیکی ھەوا بریتیە لە خوێندنی ھەوا و گازەکانی ترە لە جووڵەدا لەگەڵ (زانستی ھێزی شلەمەنییەکان) ئەویش خوێندنی شلەیە لە جووڵەدا، جووڵەی شلەکانیش مەودایەکی فراوانی ھەیە لە بەکارھێنانیاندا. وەک شیکارکردن نێوان ھێز و زەبر لە فرۆک، دیاریکردنی (mass flow rate)ی نەوت بەنێو ھێڵی بۆڕیدا، پێشبینی کردنی جۆری کەش و ھەوا، تێگەیشتن لە پەڵە ھەورێکی تەنکە لەنێو بۆشایی ئەستێرەکاندا لەگەڵ قالبی پارچەکانی تەقاندنی چەک. جووڵەی شلە پێشکەشکردنی پێکھاتەی سیستەمەکەیە کە دەکەوێتە ژێر کرداری ڕێککردن - ئەوە یاسای ئەزمونی ڕازیکردن و نیمچە ئەزموونە داڕێژراوە. لە پێوانەکردنی ڕۆشتن بەکاردەھێنرێت بۆ شیکارکردنی پرسیارەکان، چارەسەرە بۆ پرسیارەکانی جووڵەی شلەکە نموونەییانە بەژداری دەکات لە ژماردنی سیفاتە جۆراو جۆرەکانی شلە ھەر وەک خێرایی ڕۆشتن، پەستان، چڕی، لەگەڵ پلەی گەرمی وەک نەخشەکانی کات و بۆشایی.
زیاتر