ئیبن بەتووتە

(لە ئیبن بەتوتەەوە ڕەوانە کراوە)

پۆتانەکان: 22°19′51″N 36°29′25″E / 22.33083°N 36.49028°E / 22.33083; 36.49028 ئیبن بەتووتە (بە عەرەبی: أبوو عبد الله محمد بن عبد الله اللواتي الطنجي بن بطوطة) ناسراو بە شەمسەددین (٢٥ی شوباتی ١٣٠٤ – ١٣٦٨ یان ١٣٦٩)، زانا و گەشتکارێکی مەغربی بوو کە بە زۆری گەشتەکانی و سەفەرکانی ناسرابوو کە پێی دەوترا «رحلة» (دەریایی). بۆ ماوەی ٢٩ ساڵ سەردانی زۆربەی جیھانی ئیسلامی کردووە، وەک باکووری ئەفریقا، نیوەدوورگەی ئەفریقا، خۆراوای ئەفریقا، باشووری ئەورووپا و ڕۆژھەڵاتی ئەورووپا لە خۆراواوە، بۆ ڕۆژھەڵاتی ناوین، باشووری ئاسیا، ناوەڕاستی ئاسیا، باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا و چین لە ڕۆژھەڵاتەوە، ناوچەیەک کە زیاتر بووە لە گەشتە نزیک-مۆدێرنەکەی مارکۆ پۆلۆ، ئیبن بەتووتە بە یەکێک لە گەورەترین گەڕیدەکانی ھەموو سەردەمەکان دادەنرێت. گەشتێکی کرد کە زیاتر لە «١٢١٫٠٠٠ کم»ی بڕی، کە ھیچ کەسێکی ئەو سەردەمە ئەو مەودایە گەشتی نەکردبوو.[١]

ئیبن بەتووتە
Ibn Battuta
لێدوان=
ئیبن بەتووتە
لەدایکبوون٢٥ی شوباتی ١٣٠٤ز
تەنجە، مەغریب
مردن١٣٦٩ز (تەمەنی ٦٤–٦٥)ساڵ
مەغریب
نەتەوەعەرەب
بواری زانستیزانای ئیسلامی، گەڕیدە، جوگرافیا، یاسا، دادگەر
ناسراو بە ھۆییەکێک لە ھەرە گەڕیدە بەناوبانگەکانی جیھانیەکێک لە ھەرە گەڕیدە بەناوبانگەکانی جیھان

سەرەتای ژیانی و یەکەم حەج

دەستکاری
 
کێشراوێکی کتێبێکی سەدەی ١٣ لەلایەن واسیتی لە بەغداد کە ھەندێک لە ئەرکەکانی حەج پیشان دەدات

زۆربەی ئەو زانیارییانەی کە بەدەست ھاتوون دەربارەی ژیانی ئیبن بەتووتە لە گەشتنامەکانییەوە وەرگیراوە. ئیبن بەتووتە لە خێزانێکی موسوڵمان ھاتووەتە ژیانەوە و لە شاری تانجیر لە وڵاتی مەغریب. ئیبن بەتووتە لە سەرەتای گەنجێتیدا مەزھەبی مالیکی خوێندووە کە مەزھەبی ئەفریقای باکوور بووە لەو کاتەدا.[٢]

گەشتەکانی

دەستکاری

ئیبن بەتووتە بە یەکێک لە گەشتیار یان گەڕیدە بەناوبانگەکانی جیھان ناسراوە.

گەشتنامە ١٣٢٥–١٣٣٢

دەستکاری
گەشتنامەی ئیبن بەتووتە لە نێوان ساڵانی (١٣٢٥–١٣٣٢) (ئەفریقای باکوور، عێراق، ئێران، نیمچەدوورگەی عەرەب، سۆماڵیا، کەناری سواھیلی)

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ Nehru, Jawaharlal (1989). Glimpses of World History. Oxford University Press. p. 752. ISBN 0-19-561323-6. After outlining the extensive route of Ibn Battuta's Journey, Nehru notes: "This is a record of travel which is rare enough today with our many conveniences.... In any event, Ibn Battuta must be amongst the great travellers of all time."
  2. ^ Dunn 2005, p. 22