ئۆتۆمۆبیلەکان (فیلم)

ئۆتۆمۆبیلەکان (بە ئینگلیزی: Cars) ئەنیمەیشنێکی کۆمپیوتەرییە، لە ژانەری کۆمیدیای-وەرزشیدا کە لەلایەن ستۆدیۆی ئەنیمەیشنی پیکسارەوە دروست کراوە و لەلایەن واڵت دیزنی پیکچەرز بڵاوکراوەتەوە. جۆن لێستەر دەرھێنەری ئەم فیلمە و نووسیویەتی. نووسەرانی دیکەی ئەم فیلمە بریتین لە جۆ ڕێنفت، دان فۆگلمان، کایل مۆرای، فیل لۆرین و یۆرگن کلۆبین. ئۆین ویلسۆن، پاوڵ نیومان، بۆنی ھانت، لاری دیکەیبڵ گای، مایکل کیتۆن، جۆن ڕاتزنبێرگێر، تۆنی شالھۆب، چیچ مارین، جۆرج کارلین، جێنیفر لویس و کاترین ھێلمۆند کاری دەنگی کەسایەتییە ئەنیمەیشنەکان دەکەن. فیلمی ئۆتۆمۆبیلەکان لە ساڵی ٢٠٠٦ بڵاوکرایەوە و پاڵێوراو بوو بۆ خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین فیلمی ئەنیمەیشن، و خەڵاتی ئانی و خەڵاتی گۆڵدن گڵۆبی بۆ باشترین فیلمی ئەنیمەیشن بەدەستھێناوە. لە ساڵی ٢٠٠٨ دامەزراوەی فیلمی ئەمریکی ئەم ئەنیمەیشنەی وەک یەکێک لە ١٠ فیلمە ئەنیمەیشنە سەرەکییەکان خستە لیستی فیلمەکانەوە.

ئۆتۆمۆبیلەکان
دەرھێنەر	جۆن لاسیتەر
بەرھەمھێنەر	دارلا کای ئەندێرسن
مۆسیقا	ڕاندی نیومان
دەستکاری	کێن شرێزمان
کۆمپانیای بڵاوکەرەوە	ستوودیۆکانی وێنەی جووڵاوی واڵت دیزنی
ڕێکەوتی دەرچوون	٩ی حوزەیرانی ٢٠٠٦ (ئەمریکا)
ماوەی فیلم	١١٧ خولەک
وڵات	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
زمان	ئینگلیزی
تێچوون	١٢٠ ملیۆن دۆلار
داھات	٤٦٢ ملیۆن دۆلار

چیرۆک

ڵایتینگ ماکوین پێشبڕکێکارێکی تازەپێگەیشتووە و تاکە ئامانجی سەرکەوتنە، بۆیە ڕەوشتی خۆی دەشکێنێت بۆ ئەوەی سەرکەوتن بەدەستبھێنێت. لە یەک ڕۆژدا، دوای بردنەوەی زۆر، ڕکابەرەکەی، چیک ھیکس، لێیەوە سەردەکەوێت، ئەمەش ماکوین توڕە دەکات. ماکوین بڕیار دەدات تۆڵە بکاتەوە، بەڵام لە لایەنگرییەکدا، بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو لە شارۆچکەیەکی کۆن بە ناوی ڕادیاتۆر سپرینگ کۆتایی دێت، بەھۆی ئەو خێرایییە زۆرەوە، پۆلیسەکەی ناوچەکە دەستگیری دەکات و دادوەری سەرۆکایەتی دکتۆر ھادسۆن ھۆرنێت فەرمانی پێدەکات ڕێگای سەرەکی چاک بکاتەوە بۆ سزادانی ماکوین، ماکوین ھەوڵدەدات ڕوونی بکاتەوە کە بە ھەڵە ھاتووەتە ئەم شارە و پێویستی بە پێشبڕکێ ھەیە بۆیە دەبێت ئامادەکاری بکەن، بەڵام بەھۆی نەبوونی دەستڕاگەیشتن بە ئامرازەکانی پەیوەندیکردن و کەسانی دیکە باوەڕ بە قسەکانی ناکەن. پاشان ماکوین چاوی بە ماتەر دەکەوێت کە ئۆتۆمبێلێکی ڕاکێشانی دڵسۆزە و سالی کارێرا پارێزەر و خاوەن ھۆتێلی شارەکەیە، و بۆی ڕوون دەکاتەوە کە ڕادیاتۆر سپرینگ سەردەمانێک شارۆچکەیەکی قەرەباڵغ بووە، و شارەکە وردە وردە لەبیرکرا. ماکوین وردە وردە لەگەڵ شارەکە و خەڵکەکەی ڕادێ و دەبێتە ھاوڕێی ماتەر و ھەموو خەڵکەکە و ھەروەھا عاشقی سالی دەبێت و خەڵکەکەش لە بەرامبەردا متمانەی پێدەکەن. چەند ڕۆژێک دوای ئەم ڕووداوانە، ماکوین ناسنامەی ڕاستەقینەی دکتۆر ھادسۆن دەزانێت و تێدەگات کە دکتۆر ھود ڕۆژێک ئۆتۆمبێلی پێشبڕکێ بووە و بەھۆی ڕووداوێکی ترسناکەوە لە پێشبڕکێ خانەنشین بووە، بەڵام دواتر بڕیار دەدات مەکوین بۆ ئەو پێشبڕکێیە ئامادە بکات، ئەویش وەک مامۆستایەک دەردەکەوێت و ئەزموونەکانی فێری دەکات. دوای ئەوەی لەلایەن دکتۆر ھادسۆنەوە ئامادە دەکرێت، ماکوین دەچێتە پێشبڕکێی جامی پستۆن لەکاتێکدا لە ڕووی ڕەوشتەوە گۆڕاوە بۆ ئۆتۆمبێلێکی تر. دوای ئەوە دکتۆر ھادسۆنیش دەچێتە پێشبڕکێکە بۆ ڕێنماییکردنی ماکوین لە پێشبڕکێکەدا و ھەندێک لە خەڵکی شارەکەش خۆیان نیشان دەدەن بۆ ئەوەی یارمەتی بدەن. دواتر چیک ھیکس کە دەترسێت لە بردنەوەی بەرامبەرەکەی، لایتنینگ ماکوین، ھەوڵدەدات ڕەوشتەکات پێشێل بکات و ئەمەش دەبێتە ھۆی ئەوەی ڕووداوێکی مەترسیدار بەسەر پاشا داینۆکۆدا ڕووبدات کە دوا دەرکەوتنی لە یاریگادا بەسەر دەبات. ماکوین، بە بینینی ئەم دیمەنە و بە بیرھێنانەوەی ئەو ڕووداوەی کە بەسەر دکتۆر ھادسۆندا ھات، بڕیار دەدات یارمەتی پاشا بدات کە دوا پێشبڕکێی خۆی تەواو بکات. لە کۆتاییدا ماکوین بڕیار دەدات لە شاری ڕادیاتۆر سپرینگ بژی و ئەمەش دەبێتە ھۆی ئەوەی کە شاری ڕادیاتۆر سپرینگ جارێکی تر گەشە بکاتەوە.

بەرھەمھێنان

پەرەپێدانی فیلمی ئۆتۆمۆبیلەکان لە ساڵی ١٩٩٨ دەستی پێکرد، کاتێک کۆمپانیای پیکسار بەرھەمھێنانی فیلمی ژیانی مێرووی تەواو کرد. لەو کاتەدا یۆرگن کلوبیان دەستی کرد بە نووسینی سیناریۆیەکی نوێ بە ناوی ئۆتۆمبێلی زەرد، کە باس لە ئۆتۆمبێلێکی کارەبایی دەکرد کە لە جیھانێکی غازخۆردا دەژی و ئیلھامەکەی لە The Ugly Duckling وەرگرتووە، بیرۆکەیەک کە بەھۆی ئەو پێشوازییە خراپەی ھاووڵاتیانی وڵاتەکەی. ھەندێک لە وێنەکێشان و کەسایەتییە ڕەسەنەکان لە ساڵی ١٩٩٨ پەرەیان پێدرا و بەرھەمھێنەران کۆک بوون لەسەر ئەوەی کە ئۆتۆمبێلەکان دەتوانێت فیلمی داھاتووی پیکسار بێت دوای فیلمێکی تر و لە سەرەتای ساڵی ١٩٩٩دا بڵاوبکرێتەوە، بەتایبەتی لە دەوروبەری ٤ی حوزەیران، بەڵام بیرۆکەکە لە بەرژەوەندی چیرۆکی یارییەکان ھەڵوەشایەوە. دواتر بەرھەمھێنان دەستی پێکردەوە بە گۆڕانکارییە گەورەکانی سیناریۆ، وەک پێدانی بەشە گەورەکانی ماتەر و دۆک و چەند کەسایەتییەکی دیکە. ھەروەھا بۆ خودی ئۆتۆمبێلەکان، لاسێتەر سەردانی ستۆدیۆکانی دیزاینی سێ کۆمپانیای گەورەی دروستکردنی ئۆتۆمبێلی دیترۆیتی کرد، بەتایبەتی جەی مەیس لە کۆمپانیای فۆرد مۆتۆر. لاسێتەر فێری ئەوە بوو کە ئۆتۆمبێلی ڕاستەقینە چۆن دیزاین دەکرێت. لە ساڵی ٢٠٠٦، لاسێتەر باسی لەوە کرد کە چۆن زۆر کاریان کردووە بۆ ئەوەی ئەنیمەیشنەکە باوەڕپێکراو بێت و وتی: "چەندین مانگی پێویست بوو لە تاقیکردنەوە و ھەڵەکردن، و ڕاھێنانی ئەنیمەیشنی تاقیکردنەوە، بۆ ئەوەی بزانرێت ھەر ئۆتۆمبێلێک چۆن دەجوڵێت و چۆن جیھانەکەیان کاردەکات. ئەنیمەیتەرە سەرپەرشتیارەکانمان، دۆگ سویتلاند و سکۆت کلارک و ئەنیمەیتەرە دەرھێنەرەکان بۆبی پۆدێستا و جەیمس فۆرد مێرفی کارێکی سەرسوڕھێنەریان کرد لەگەڵ تیمی ئەنیمەیشن کاریان کرد بۆ دیاریکردنی جوڵە ناوازەکانی ھەر کارەکتەرێک بە پشتبەستن بە تەمەنی و جۆری ئۆتۆمبێلەکەی، ھەندێک ئۆتۆمبێل وایە وەک ئۆتۆمبێلی وەرزشی و زۆر توندترن، ھەندێکی تر ئۆتۆمبێلی کۆنترن لە ساڵانی ٥٠ کە زۆر شلترن و زیاتر وەرگەڕانیان ھەیە. ھەروەھا دەمانویست ھەر ئەنیمەیتەرێک بتوانێت بەشێک لە خۆی بخاتە ناو کارەکتەرەکەوە و خولگەی خۆی پێبدات، ھەموو ڕۆژێک لە ڕۆژنامەکانی ڕۆژانەدا ئەوەندە خۆش بوو چونکە شتگەلێکمان دەبینی کە لە ژیانماندا نەمانبینیبوو. جیھان لە ئۆتۆمبێلەکان زیندوو بوون بە شێوەیەکی باوەڕپێکراو و چاوەڕواننەکراو". بە پێچەوانەی زۆربەی ئۆتۆمبێلە مرۆڤدۆستەکان، چاوی ئۆتۆمبێلەکانی ئەم فیلمە لەسەر جامی پێشەوە دانرابوو (کە لە ئۆتۆمبێلی تۆنکا تاڵکینگ تراک دەچێت، مەبەست لە فیلمێک)، نەک لەناو گڵۆپی پێشەوەدا. بە گوتەی دیزاینەری بەرھەمھێنان بۆب پاولی، "ھەر لە سەرەتای ئەم پڕۆژەیە، جۆن لاسیتەر لە مێشکیدا ئەوە بوو کە چاوەکان لە جامی ئۆتۆمبێلدا بن. یەکێکی تر، پێیوابوو کە چاوەکانی خوارەوە لە نزیک دەم لە کۆتایی پێشەوەی ئۆتۆمبێلەکەدا زیاتر ھەست بە مارێک دەکات، بەو چاوانەی کە لە جامی ئۆتۆمبێلەکەدا دانراون.

بڵاوکردنەوە

لە سەرەتادا بڕیار بوو فیلمی ئۆتۆمۆبیلەکان لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٥ نمایش بکرێت، بەڵام لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٤، وادەی بڵاوبوونەوەی گواسترایەوە بۆ ٩ی حوزەیرانی ٢٠٠٦. شیکاران وەک نیشانەیەک لە کۆمپانیای پیکسارەوە سەیری گۆڕینی ڕێکەوتی بڵاوکردنەوەکەیان کرد کە خۆیان بۆ فیلمە ھەڵپەسێردراوەکان ئامادە دەکەن. کاتێک ستیڤ جۆبس بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای پیکسار وادەی بڵاوکردنەوەی ڕاگەیاند، ڕای گەیاند کە ھۆکارەکە دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی بییەوێت ھەموو فیلمەکانی پیکسار بخاتە خشتەی بڵاوکردنەوەی ھاوینە لەگەڵ فرۆشتنی دیڤیدی کە لە وەرزی بازاڕکردنی جەژندا ڕوودەدات. لە کۆتایی ھەفتەی یەکەمی فیلمەکەدا، فیلمی ئۆتۆمۆبیلەکان ٦٠ ملیۆن دۆلاری لە ٣٩٨٥ سینەما لە ئەمریکا بەدەستھێنا و پلەی یەکەمی لە بۆکس ئۆفیسدا بەدەستھێنا. بۆ ماوەی سێ ساڵ، ڕیکۆردی بەدەستھێنانی بەرزترین کۆتایی ھەفتەی کردنەوەی فیلمەکانی بۆ ھەر فیلمێکی تایبەت بە ئۆتۆمۆبیل ھەبوو تا ئەو کاتەی لە ساڵی ٢٠٠٩ لەلایەن فیلمی Fast & Furious تێپەڕی.