کۆچەر بیرکار
کۆچەر بیرکار (FRS) (فەرەیدوون درەخشانی؛ لەدایکبووی ١٩٧٨ لە گوندی نێی مەریوان، ڕۆژھەڵاتی کوردستان) بیرکارێکی ھاوچەرخی کوردە، کە ئێستا لە زانکۆی کەمبریج پرۆفیسۆرە.[٤] لە ساڵی ٢٠١٨دا توانی گەورەترین خەڵاتی بیرکاریی جیھانی فیڵدز کە بە نۆبێلی بیرکاری ناسراوە دەستەبەر بکات. کۆچەر بیرکار وتوویەتی «ھیوادارم ئەم خەڵاتە بزە بخاتە سەر لێوی چل ملیۆن کورد».[٥]
| کۆچەر بیرکار | |
|---|---|
 وێنەیەکی کۆچەر بیرکار | |
| لەدایکبوون | فەرەیدوون درەخشانی[١][٢] ١٩٧٨ (تەمەن ٤٥–٤٦) مەریوان، ڕۆژھەڵاتی کوردستان |
| نیشتەجێ | کامبریدج، شانشینی یەکگرتوو |
| نەتەوە | کورد[٣] |
| بوارەکان | ڕەھەند و ئەندازەی جەبری |
| دامەزراوەکان | زانکۆی کامبریج |
| خوێندی باڵا | زانکۆی تاران زانکۆی نۆتینگھام |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | Ivan Fesenko و Vyacheslav Shokurov |
| ناسراوە بەھۆی | flips, minimal models, finite generation, pluricanonical systems, boundedness of Fano varieties, char p geometry |
| خەڵاتە دیارەکان | خەڵاتی لێڤێرھووڵم ٢٠١٠ خەڵاتی بنکەی بیرکاریی پاریس ٢٠١٠ خەڵاتی مۆر بۆ وتاری لێکۆڵینەوەیی ٢٠١٦ خەڵاتی فیڵدز ٢٠١٨ |
| وێبگە Caucher Birkar Website | |
ژیاننامە
دەستکاریکۆچەر بیرکار، لە ساڵی ١٩٧٨، لە گوندی نێی سەر بە شارستانی مەریوان لە خێزانێکی جووتیار لەدایک بوو، کۆچەر سێھەم منداڵی خێزانێکی ٦ منداڵییە. خێزانەکەی پێداویستی ژیانیان لە ڕێگەی کشتوکاڵ و چاندنی گەنم و سەوزیجات دابین کردووە. ڕۆژانی منداڵی کۆچەر لە بارودۆخێکی ناخۆشدا بوو، لەو کاتەی شۆڕشی ئیسلامی ئێران لە ناوخۆدا سەری ھەڵدابوو و لە لایەکی تر شەڕیی نێوان عێراق و ئێران ناوچەکەی کاول کردبوو، بەڵام بنەماڵەی کۆچەر سەرەڕای ئەم ناخۆشییە توانیبوویان شوێنێکی ئارام بۆ کۆچەر دابین بکەن، ھەر وەک کۆچەر خۆی دەڵێت: «ڕێک لەدوای لەدایکبوونم شۆڕشی ئیسلامیی ئێران دەستی پێ کرد و دواتر جەنگی ئێران-عێراق، بەڵام خۆشبەختانە ئێمە ھەموو ئەو شتانەی کە پێویست بوون خۆمان دابینمان دەکردن، بۆیە توانیمان ڕزگارمان بێت».[٦]
خوێندەواری
دەستکاریخوێندنی سەرەتایی لە مەریوان بردووەتە سەر و پلەی کارناسیی لە ساڵی ٢٠٠٠دا لە زانکۆی تاران دوایی ھێناوە. لە دوایی لە ساڵی ٢٠٠٤دا لە زانکۆی ناتینگھام پلەی پی ئێچ دیی بە دەست ھێناوە.
توێژینەوە
دەستکاریبیرکار بە زۆری لەسەر ئەندازەی جەبری (Algebraic Geometry) کار دەکات. ھەروەھا بەرپرس و داھێنەری ماڵپەڕی کۆری زانیاری و داھێنان بووە. ھەروەھا بیرکار لە زۆرێک کونفڕانسی بیرکاری لە وڵاتانی دونیادا بەشداریی کردووە.
خەڵاتەکان
دەستکاریکۆچەر بیرکار چوار خەڵاتی گرنگی لە بواری بیرکاریدا بەدەست ھێناوە:
- خەڵاتی بنکەی بیرکاریی پاریس
- خەڵاتی لێڤێرھووڵم
- خەڵاتی مۆر بۆ وتاری لێکۆڵینەوەیی، ٢٠١٦[٧]
- خەڵاتی فیڵدز لە ساڵی ٢٠١٨دا
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «جایزه معادل "نوبل ریاضی" به یک کرد ایرانی پناهنده به بریتانیا رسید». VoA (بە Persian). ١ی ئابی ٢٠١٨.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ «چرا مریم میرزاخانی و کوچر بیرکار مهاجرت کردند؟». BBC (بە Persian). ٣ی ئابی ٢٠١٨.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ نیکۆڵا داڤیس و نامان خاو. «A Kurdish man who came to Britain as a refugee after fleeing conflict two decades ago is one of four men who have been awarded the Fields medal, considered the equivalent of a Nobel prize for mathematics» (بە ئینگلیزی). ماڵپەڕی دەگاردیان. لە ٨ی ئابی ٢٠١٨ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ زانکۆی کامبریج. «ماڵپەڕی فەرمی پرۆفیسۆر بیرکار». لە ١ی ئابی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ گۆڤاری نەیچر,
- ^ گۆڤاری زانستیی ھۆژین، ساڵی دووھەم، ژمارەی پێنج و شەش، کۆچەر بیرکار کێیە؟
- ^ «: کۆمەڵگەی بیرکارانی ئەمریکی».
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کۆچەر بیرکار تێدایە. |