چارڵز شایلی لۆنگ (١٨٤٢-١٩١٧) سەرباز و پارێزەر و گەڕۆک، دیپلۆمات و نووسەری ئەمریکی بوو لە شاری شازادە ئان لە ویلایەتی میریلاند . لەلایەن سوپای ئەمریکا و سوپای میسرەوە ئەرکدارکرابوو، ئەو بە ئەفریقای ناوەڕاست و کۆریادا گەڕا، دووەم کەسی ڕۆژئاوایی بوو کە سەردانی دەریاچەی ڤیکتۆریای کرد و شانازیی پێکرا کە ڕەنگە یەکەم ئەمریکی بووبێت کە سەردانی دەریاچەی کیۆگا بکات (بە ناوی دەریاچەی ئیبراهیم).

چارڵز شایلێ لۆنگ
لەدایکبوون (1842-07-02) 02ی تەممووزی 1842
Princess Anne, Maryland
مردن٢٤ی ئازاری ١٩١٧(١٩١٧-٠٣-٢٤) (٧٤ ساڵ ژیاوە)
Virginia Beach, Virginia
نێژرا لە

خزمەتی سەربازی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەستکاری

لە کاتی شەڕی ناوخۆی ئەمریکادا لە سوپای یەکێتیدا بەشداری کردووە و بەشداری لە شەڕی گێتیسبێرگدا کردووە، وەک کەسێکی تایبەت خۆی تۆمار کرد و شەڕەکەی بە پلەی کاپتن تەواو کرد. [١]

خزمەتگوزاری لە ئەفریقا دەستکاری

 
ئەفریقای ناوەڕاست لە نووسینی چارڵز چالی لۆنگ

دوای شەڕی ناوخۆ، نزیکەی ٥٠ سەربازی دێرین لە هەردوو لایەنی شەڕەکە داوایان لێکرا کە لە میسر خزمەت بکەن، [١] لە ساڵی ١٨٦٩ وەک لیوای عەقید لە سوپای میسردا کۆمیسیۆنێکی وەرگرتووە و لە ساڵی ١٨٧٠ گەیشتە میسر. لە ساڵی ١٨٧٤ لە ژێر دەستی چارڵز گۆردۆن لە باشووری سودان ، گەشتێکی باشووری کرد بۆ ئۆگاندای ئێستا، پەیماننامەیەکی لەگەڵ موتیسا یەکەمی بوگاندا واژۆ کرد، لە ساڵی ١٨٧٤ دووەم گەڕانی ڕۆژئاوای دەریاچەی ڤیکتۆریا بوو، [٢] و لەوانەیە یەکەم ئەمریکی بووبێت کە سەردانی دەریاچەی کیۆگای کردبێت. [٣] لەکاتی گەڕانەوەیدا لەلایەن هێزەکانی بونیۆرۆوە هێرشی کرایە سەر. [٤] ئەرکەکانی دیکەی گەڕان لە ساڵی ١٨٧٥دا بۆ ئازاندە و لە ساڵی ١٨٧٦دا بۆ ڕووباری جوبا لە سۆماڵ . لە ساڵی ١٨٧٥ فەرماندەیی هێزەکانی میسری کرد لە گەشتی مەکیلۆپ، بۆ کەنارەکانی زەریای هیندی. [٣]

کتێبێکی لەسەر سەرگەرمیەکانی نووسی بە ناوی ئەفریقای ناوەڕاست: ڕاستییە ڕووتەکانی خەڵکی ڕووت . [١] [٥]

خزمەتی دوای سەربازی دەستکاری

لە ساڵی ١٨٧٧ دەستی لە کۆمیسیۆنەکەی کێشایەوە و گەڕایەوە بۆ ئەمریکا و لە قوتابخانەی یاسای کۆڵۆمبیا خوێندوویەتی. لە ساڵی ١٨٨٠ دەرچووی زانکۆی کۆڵۆمبیا بووە. [١] [٦] بووە پارێزەری یاسای نێودەوڵەتی و لە پاریس وانەی دەگووتەوە، لە ساڵی ١٨٨١ لە سەرەتای جەنگی مەهدیدا ، کرایە بەرپرسی کونسوڵخانەی ئەمریکا لە ئەسکەندەریەی میسر، کونسوڵخانەکەی بەڕووی پەنابەرانی گەلانی دیکەدا کردەوە و لە ئەنجامدا ژیانی چەندین کەسی ڕزگارکرد. [٧]

هەروەها شایلێ-لۆنگ نووسەر بووە. کتێبەکەی لە ساڵی ١٨٨٤ بە ناوی سێ پێغەمبەرەکە هێڵێکی زۆر نەرێنی لەسەر چارڵز گۆردۆن گرتەبەر. [٨] دواتر سەرنجەکانی لەلایەن نووسەرانی پێداچوونەوەخوازەوە وەرگیران، بەتایبەتی لیتۆن ستراچی لە کتێبی ڤیکتۆریا دیارەکان ڕەخنەگران هێرشیان کردووەتە سەر شایلی لۆنگ بەهۆی نەبوونی وردبینی وەک نووسەرێک. [٩] هەروەها لەنێو بەرهەمەکانی دیکەدا، ژیانی من لە چوار کیشوەردا نووسیویەتی.

لە ساڵی ١٨٨٧ سەرۆک گرۆڤەر کلیڤلاند ئەو کاتی ئەمریکا شایلێ لۆنگی وەک کونسوڵی گشتی و سکرتێری شاندەکەی بۆ کۆریا دەستنیشان کرد. [٧]

لە ساڵی ١٨٩٠ دەستی پێکرد، نزیکەی هەشت ساڵ لە میسر مایەوە و لەو کاتەشدا بەردەوام نووسین و گەڕانی دەکرد. [٧]

دوای گەڕانەوەی بۆ ئەمریکا، پێش ئەوەی ببێتە سکرتێری کۆمیسیۆنی ئەمریکا لە پێشانگای پاریس لە ساڵی ١٩٠٠ وەک سکرتێری کۆنگرەی پۆستی گشتگیر کاری کردووە [٧]

شایلێ-لۆنگ لە ٢٤ی ئازاری ١٩١٧ لە شاری ڤێرجینیا بیچ لە ویلایەتی ڤێرجینیا کۆچی دوایی کردووە و لە گۆڕستانی نیشتمانی ئارلینگتۆن بە خاک سپێردرا، [١٠] [١١] هاوسەرەکەی، ماری ئەمێلیا (لەدایکبووی هامۆند) شایل لۆنگ، کچی ئەندامی کۆنگرێسی ویلایەتی نیویۆرک جۆن هامۆند بوو. [١٢]

پێزانین دەستکاری

 
مەدالیای چارڵز شایلی لۆنگ

لە ساڵی ١٩٠٩ [١٣] لەلایەن کۆمەڵەی جوگرافیای ئەمریکییەوە مەدالیای چارڵز پی دالی پێبەخشرا، بە نووسراوی "لە MCMIX بەخشرایە چارڵز شایلێ-لۆنگ وەک ڕێزلێنانێک بۆ زیادکردنی بەنرخ بۆ زانیاری جوگرافی کە لەلایەن ئەوەوە لە ئەفریقا کردوویەتی. لە ساڵی ١٨٧٤دا لێکۆڵینەوەی لە نیلی نەناسراو لە باکووری ئورۆندۆگانی دەریاچەی ئیبراهیمی دۆزیەوە و بەڵگەی کۆتایی پێویستی بۆ سەلماندنی ئەوەی کە ئەو ڕووبارەی لە ڤیکتۆریایە لە نیلەوە دەردەچێت، (دابین کرد)."

هەروەها خەڵاتی خاچی مەدجیدیە و خاچی عوسمانیەی لە خزمەتەکەی لە میسر، خاچی شیڤالیێری The Légion) d’honneur) (فەرەنسا)، مەدالیای زێڕی لەلایەن ئەنجومەنی گشتی میریلاند و دوو مەدالیای هێشتا نەناسراو لە میسر و کۆریا پێبەخشرا.

کار کردن دەستکاری

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ ئ ا ب پ "Central Africa: Naked Truths of Naked People". World Digital Library. 1877. Retrieved 2013-06-02.
  2. ^ Saudi Aramco World : The Expeditions of Chaille-Long ٧ی ئایاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ ئ ا Peter Duignan, Lewis H. Gann, The United States and Africa: A History (1984), p. 147.
  4. ^ Andrew James McGregor, A Military History of Modern Egypt: From the Ottoman Conquest to the Ramadan War (2006), p. 142.
  5. ^ "Saudi Aramco World : The Khedive's Cartographers". Archived from the original on 2006-10-18. Retrieved 2008-04-09. ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  6. ^ Forristall, Kate. "Columbians in the Military". The Columbia Law School Report. Columbia Law School. Archived from the original on 28 March 2017. Retrieved 27 March 2017. ٢٨ی ئازاری ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  7. ^ ئ ا ب پ "American Adventurer is Great Discoverer". The St. Charles Herald. Hahnville, Louisiana. July 14, 1917. p. 2.
  8. ^ Lysle E. Meyer, The Farther Frontier: Six Case Studies of Americans and Africa, 1848–1936 (1992), pp. 98, 100.
  9. ^ George Kitson Clark, The Critical Historian (1964), p. 123.
  10. ^ Burial Detail: Chaille-Long, Charles (Section 2, Grave 3791-WS) – ANC Explorer
  11. ^ "Colonel Chaille-Long to be buried tomorrow". Evening Star. Washington, DC. March 27, 1917. p. 5. Retrieved 27 March 2017.
  12. ^ "Mrs. M. A. Chaille-Long Dies". Evening Star. Washington, D.C. March 31, 1919. p. 13. Retrieved 27 March 2017.
  13. ^ "American Geographical Society Honorary Fellowships" (PDF). amergeog.org. Archived from the original (PDF) on 2009-03-26. Retrieved 2009-03-02. ٢٦ی ئازاری ٢٠٠٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

بەستەری دەرەکی دەستکاری