ویکیپیدیا

میچیۆ کاکۆ

فیزیازانێکی ئەمریکی

میچیۆ کاکۆ (بە ژاپۆنی: カク ミチオ, 加來 道雄, /ˈmi:tʃioʊ ˈkɑ:ku:/؛ لەدایکبووی ٢٤ ژانڤییەی ١٩٤٧) زانای فیزیا و داھاتووناسی بەنێوبانگی ئەمریکییە. ئەو مامۆستای فیزیای تێئۆریی کۆلێژی نیۆیۆرک و ناوەندی "CUNY"یە. کاکۆ ھەروەھا نووسەر و چالاکی بواری زانستییە و جگە لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان، لە چەندین بەرنامەی تەلەڤیزیۆنی و ڕادیۆیی و تەنانەت فیلمیش، ڕۆڵی بینیوە.

میچیۆ کاکۆ
Kaku in 2020
لەدایکبوون (١٩٤٧-٠١-٢٤) ٢٤ی کانوونی دووەمی ١٩٤٧ (تەمەن ٧٧ ساڵ)
کالیفۆرنیا، ئەمریکا.
بوارەکانفیزیای تیۆری
دامەزراوەکانکۆلێژی شاری نیویۆرک
زانکۆی نیۆیۆرک
زانکۆی پرینستۆن
دامەزراوەی خوێندنی باڵا
پەروەردەزانکۆی ھارڤارد ( کارناسیی ھونەرBA)
زانکۆی کالیفۆرنیا، Berkeley (دکتۆرای فەلسەفە)
تێزەکانSpin and Unitarity in Dual Resonance Models (١٩٧٢)
ڕاوێژکاری دکتۆراستانلی ماندەلستام
ڕابێرت پاوند
ناسراوە بەھۆیLight-cone string field theory
Physics of the Impossible
فیزیای داھاتوو
داھاتووی مێشک
ھاوکێشەی خوا
خەڵاتە دیارەکان
ھاوسەرشیزۆ کاکۆ
منداڵەکان٢
وێبگە
mkaku٫org لە ویکیدراوە دەستکاریی بکە

لەدایکبوون، مێرمنداڵی و خوێندن

دەستکاری

کاکۆ لە ساڵی ١٩٤٧ لە شاری سان خۆسێ لە ویلایەتی کالیفۆرنیا لەدایک بووە.[٢] دایک و باوکی ھەردووکیان نەوەی دووەمی ژاپۆنی-ئەمریکی بوون.[٣] بەگوتەی کاکۆ، باپیرەی دوای بوومەلەرزەکەی ساڵی ١٩٠٦ی سانفرانسیسکۆ بۆ بەشداریکردن لە ئۆپەراسیۆنی پاککردنەوە ھاتووەتە ئەمریکا و باوکی و دایکی ھەردووکیان لە کالیفۆرنیا لەدایکبوون.[٤] ھەردوو دایک و باوکی لە سەنتەری گواستنەوەی دەریاچەی تول لە کاتی شەڕی جیھانیی دووەمدا زیندانی بوون، لەوێ یەکتریان ناسی و برا گەورەکەی لەوێ لەدایکبووە.

بە گوتەی کاکۆ، دوای بینینی وێنەیەکی مێزی ئەلبێرت ئایینشتاین لە کاتی مردنیدا، ئیلھامبەخش بووە بۆ ئەوەی کاری فیزیا بکات. کاکۆ سەرسام بوو کاتێک زانی ئایینشتاین نەیتوانیوە تیۆریی مەیدانی یەکگرتووەکەی تەواو بکات و بڕیاریدا ژیانی خۆی بۆ چارەسەرکردنی ئەم تیۆرییە تەرخان بکات.[٥] بۆ پێشانگای زانستی ئامادەیی، کاکۆ لە گەراجی دایک و باوکیدا "ئەتۆم شکێن"ێکی 2.3 MeV دروست کرد. بە بەکارھێنانی کانزای خراپ و ٢٢ میل (٣٥ کم) وایەر، ئامێرەکە ئەوەندە بەھێز بوو کە دژە ماددەی بەرھەم دەھێنا.[٦] ھەر لەم پێشانگایە نیشتمانییە زانستییەدا بوو لە شاری ئەلبوکێرکی ویلایەتی نیو مەکسیکۆ، سەرنجی فیزیازان ئێدوارد تێلەری بۆ خۆی ڕاکێشا، کە کاکۆی وەک پارێزەرێک وەرگرت و سکۆلەرشیپی ئەندازیاریی ھێرتزی پێ بەخشی.

کاکۆ لە کۆلێژی ھارڤارد خوێندوویەتی و لەوێ دانیشتووی لیڤێرێت ھاوس بووە. لە ساڵی ١٩٦٨ بە پلەی یەکەم دەرچووە و وەک یەکەم کەس لە پۆلی فیزیادا.[٧][٨] لە تاقیگەی تیشکی بێرکلی لە زانکۆی کالیفۆرنیا خوێندوویەتی و دکتۆرای وەرگرتووە و لە ساڵی ١٩٧٢ لە زانکۆی پرینستۆن خولی وانەبێژی وەرگرتووە.[٩]

لە ساڵی ١٩٦٨ لە کاتی شەڕی ڤێتنامدا، کاکۆ کە خەریک بوو بخرێتە سەربازگە، پێوەندی بە سوپای ئەمریکاوە کرد و تا ساڵی ١٩٧٠ مایەوە، مەشقی سەرەتایی خۆی لە فۆرت بێنینگ لە جۆرجیا تەواو کرد و مەشقی پێشکەوتووی پیادەی لە فۆرت لویس لە واشنتۆن تەواو کرد.[١٠] بەڵام ھەرگیز لە ڤێتنام جێگیر نەکرا.[١١]

پیشەی زانکۆیی

دەستکاری
 
میچیۆ کاکۆ لە فستیڤاڵی زانستی-ئەندازیاریی ئەمریکا، لە ٢٠١٤

لە چوارچێوەی پرۆگرامی توێژینەوە لە ساڵانی ١٩٧٥ و ١٩٧٧ لە بەشی فیزیا لە کۆلێژی سیتیی زانکۆی سیتی لە نیویۆرک، کاکۆ کاری لەسەر توێژینەوەی میکانیکی کوانتۆم کردووە. سەردانکەر و ئەندام بووە (١٩٧٣ و ١٩٩٠) لە پەیمانگای خوێندنی پێشکەوتوو لە پرینستۆن و زانکۆی نیویۆرک. لە ساڵی ٢٠١٤ەوە خاوەنی سەرۆکایەتی ھێنری سێمات و پرۆفیسۆری فیزیای تیۆری لە کۆلێژی سیتی نیویۆرکە.[١٢]

لە نێوان ساڵانی ١٩٧٠ بۆ ٢٠٠٠، کاکۆ توێژینەوەکانی لە گۆڤارەکانی فیزیادا بڵاوکراونەتەوە کە بابەتەکانی وەک تیۆری سوپەرتارینگ، سوپەرکێشکردن، سوپەرسیمیتری و فیزیای ھادڕۆنیکی دەگرێتەوە.[١٣] لە ساڵی ١٩٧٤ کاکۆ و پڕۆفیسۆر کیجی کیکاوا لە زانکۆی ئۆساکا بە ھاوبەشی یەکەم توێژینەوەیان نووسی کە تیۆری تاریان لە فۆرمێکی مەیدانیدا باس دەکرد.[١٤]

کاکۆ نووسەری چەندین کۆپەڕ(کتێب)ی وانەی تیۆریی تار و تیۆریی مەیدانی کوانتۆمە. وەسفێکی ڕوون لە کوانتەکردنی دووەمی ڕیزەکەی گۆچکەی ڕووناکی لەلایەن کاکۆ و کیجی کیکاواوە کراوە.[١٥][١٦]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «SIR ARTHUR CLARKE LIFETIME ACHIEVEMENT AWARDEE, DR. MICHIO KAKU, for Exceptional Contributions as a Theoretical Physicist, Futurist, and Science Popularizer». لە ٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  2. ^ Drew, Bernard Alger (2008). 100 Most Popular Nonfiction Authors: Biographical Sketches and Bibliographies. Libraries Unlimited. p. 189. ISBN 978-1-59158-487-2
  3. ^ Michio Kaku – Time: 3 – Earthtime, BBC MMIV
  4. ^ Skyward Interview: "Michio Kaku, String Symphonies" by Owen Pye, in JAL Skyward Magazine (February 2010)
  5. ^ "Michio Kaku says physics could create a perfect capitalism". World Economic Forum. 14 January 2022. Retrieved 2022-01-15.
  6. ^ "Know Your Scientist: Michio Kaku". Futurism. Retrieved December 8, 2021.
  7. ^ "Waging a One-Man War of Peace | News | The Harvard Crimson". www.thecrimson.com. Retrieved 2024-01-15.
  8. ^ "About: Official Website of Dr. Michio Kaku". Retrieved 2023-08-14.
  9. ^ "Michio Kaku". Physics Today. 2017. doi:10.1063/pt.5.031403.
  10. ^ Kaku, Michio (1994). Hyperspace: a scientific odyssey through parallel universes, time warps, and the tenth dimension. Oxford University Press US. p. 146. ISBN 0-19-508514-0.
  11. ^ Physicist Dr. Michio Kaku captivates student audience BY SANDHIYA KANNAN / March 27, 2014. "Then, by '69, '70, the war was beginning to wind down, and then my doctor found that I had too much sugar in my blood – I said, why didn't you find that before? So I wrote a letter to my draft board saying that I'm 'not fit' to be part of the infantry because there's too much sugar in my blood, I'm borderline, not really diabetic. All of a sudden, it was as if a voice up there said, 'I'm going to give you back your life. You were destined to die on some unnamed hill in Vietnam; unsung, just buried in mud, forgotten by everybody. That was your destiny.' But something happened; somebody up there changed their mind."
  12. ^ "Physics Department". City College of New York. Archived from the original on February 17, 2014. Retrieved July 10, 2011.
  13. ^ "Physical Review Journals - Search: {"clauses"=>[{"value"=>"kaku michio", "operator"=>"AND", "field"=>"author"}], "per_page"=>"25"}". journals.aps.org.
  14. ^ Kaku, Michio; Kikkawa, K. (1974). "Field theory of relativistic strings. II. Loops and Pomerons". Phys. Rev. D. 1110. 10 (6): 1823–1843. Bibcode:1974PhRvD..10.1823K. doi:10.1103/PhysRevD.10.1823. Archived from the original on July 17, 2012.
  15. ^ Kaku, Michio; Kikkawa, K. (1974-08-15). "Field theory of relativistic strings. I. Trees". Physical Review D. American Physical Society (APS). 10 (4): 1110–1133. Bibcode:1974PhRvD..10.1110K. doi:10.1103/physrevd.10.1110. ISSN 0556-2821.
  16. ^ Kaku, Michio; Kikkawa, K. (1974-09-15). "Field theory of relativistic strings. II. Loops and Pomerons". Physical Review D. American Physical Society (APS). 10 (6): 1823–1843. Bibcode:1974PhRvD..10.1823K. doi:10.1103/physrevd.10.1823. ISSN 0556-2821.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=میچیۆ_کاکۆ&oldid=1361550»