قەزای حەزەر

قەزای حەزەر
قەزای حەزەر
قەزا
	نەخشەی قەزای حەزەر لە پارێزگای نەینەوادا، قەزای حەزەر بە ڕەنگی بێجی نیشان دراوە
وڵات	کوردستان; عێراق
ھەرێم	ھەرێمی کوردستان
پارێزگا	پارێزگای نەینەوا
مەڵبەند	حەزەر
ڕووبەر
• سەرجەم	١١٬١٣٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٤٬٣٠٠ میلی چوارگۆشە)
بەرزترین بەرزایی	٢٢٥ مەتر (٧٣٨ پێ)
ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٨)
• سەرجەم	٥٩٬٤٢٩
• چڕی	٥٫٣ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٤ کەس لە میلی چوارگۆشە)
سەرناوی دانیشتوو	تەلەعفەری
زمان و ئایین
• زمان	عەرەبی
• ئایین	ئیسلام(سوننە)
• ب پ م(٢٠١٧)	٠٬٧٥٨; بەرز · ٢٦مین
ناوچەی کاتی	UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی)
• ھاوین (DST)	UTC+٤:٣٠ (ھاوین)
تەلەفۆن	٠٠٩٦٤

قەزای حەزەر (بە عەرەبی: قضاء الحضر، بە ئینگلیزی: Hatra District) یەکێکە لە قەزاکانی پارێزگای نەینەوا لە عێراق. ناوەندەکەی شارۆچکەی حەزەرە.^[٢] قەزاکە دوو ناحیەی ھەیە بە ناوەکانی حەزەر(ناوەند) و تەل عبتە. تەواوی دانیشتووانەکەی عەرەبن.^[٣]

مێژوو دەستکاری

رۆژی ٢٢ی ١ی ٢٠٢٢، دوای کۆمەڵکوژی دیالە لە ساڵی ٢٠٢٢، سێ گومانلێکراوی داعش لە ھێرشێکی ئاسمانی دەسەڵاتدارانی عێراقدا گیانیان لەدەستدا.^[٤] دوو کەسیان سەرکردەی داعش بوون.^[٥]

لە ٨ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێزە چەکدارەکانی عێراق ھێرشێکی ئاسمانییان لە نزیک شارۆچکەی حەزەر کردە سەر دەوڵەتی ئیسلامی، بووە ھۆی کوژرانی حەوت ئەندامی داعش.^[٦] ^[٧]

جوگرافیا دەستکاری

قەزای تەلەعفەر ھاوسنووری ئەم قەزایانەیە:^[٨]

لە باکوورەوە قەزای مووسڵ و قەزای تەلەعفەر.
لە باشوورەوە قەزای بێجی و قەزای ڕاوە.
لە ڕۆژھەڵاتەوە قەزای مووسڵ و قەزای شەرگات.
لە ڕۆژاواوە قەزای بەعاج.^[٩]

دانیشتوان دەستکاری

بەپێی خەمڵاندنە فەرمییەکان بە پشتبەستن بە لیستەکانی ١٠ی تشرینی یەکەم-٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٩، ژمارەی دانیشتوانی قەزای حەزەر ٤٩ ھەزار و ٤٢٠ کەس بووە. بەپێی ھەمان خەمڵاندنەکان، لە تەواوی پارێزگای نەینەوا ٣ ملیۆن و ١٠٦ ھەزار و ٩٤٨ کەس ژیاون. وە بە لەبەرچاوگرتنی ئەم ژمارانە، ڕوونە کە دانیشتوانی دانیشتووی قەزای حەزر ١٫٥٩٪ی کۆی دانیشتوانی دانیشتووی پارێزگاکە بووە.^[١٠]

سەرچاوەکان دەستکاری

^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2018-09-13.
^ د.عەبدوڵا غەفور. گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا‏ (کوردی).
^ جەمیل ڕۆژبەیانی. وڵاتەکەت-باشتر-بناسە/ ووڵاتەکەت بناسە‏ (کوردی).
^ https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2022/01/CTC-SENTINEL-012022.pdf ١٠ی شوباتی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/220120221
^ https://www.aninews.in/news/world/others/7-is-terrorists-killed-by-airstrike-in-iraq20220209000227/
^ https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/080220224
^ https://www.parliament.krd/
^ خەسرۆ گۆران. کورد لە پارێزگای مووسڵ‏ (کوردی).
^ http://www.cosit.gov.iq/AAS13/population/pop(3).htm

[GlobalDataLab-1] "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2018-09-13.

[2] د.عەبدوڵا غەفور. گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا‏ (کوردی).

[3] جەمیل ڕۆژبەیانی. وڵاتەکەت-باشتر-بناسە/ ووڵاتەکەت بناسە‏ (کوردی).

[4] ttps://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2022/01/CTC-SENTINEL-012022.pdf ١٠ی شوباتی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[5] ttps://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/220120221

[6] ttps://www.aninews.in/news/world/others/7-is-terrorists-killed-by-airstrike-in-iraq20220209000227/

[7] ttps://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/080220224

[8] ttps://www.parliament.krd/

[9] خەسرۆ گۆران. کورد لە پارێزگای مووسڵ‏ (کوردی).

[10] ttp://www.cosit.gov.iq/AAS13/population/pop(3).htm

[٢]

[٣]

[١]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]