قرغیزەکان نەتەوەیەکی تورکن و خەڵکی ئاسیای ناوەڕاستن. بە پلەی یەکەم لە قیرغیزستان دەبینرێن. ئەوان بە زمانی قرغیزستان قسە دەکەن کە زمانی فەرمی قیرغیزستانیشە.

قرغیزەکان
кыргыздар
qırğızdar
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
٥–٦ ملیۆن
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
 قرغیزستان٥ ملیۆن[a][١][٢]
 ئۆزبەکستان٤٥٠ ھەزار[٣]
 چین٢٠٠ ھەزار[٤]
 ڕووسیا١٠٠ ھەزار[٥]
زمانەکان
زمانی قرغیزی
ئایین
ئیسلام[٦][٧] بوودیزم، [٨][٩] مەسیحییەت، [١٠] تەنگرییەت[١١]

قرغیزەکان نەتەوەیەکی تورکن. بەڵگە زمانەوانی و بۆماوەیی و شوێنەوارناسییەکانی ئەم دوایییە ئەوە دەردەخەن کە سەرەتاییترین قیرغیزەکان یەکێک بوون لە یەکەم گەلانی تورک کە شێوازی ژیانی شوانکارییان گرتەبەر.[١٢][١٣][١٤][١٥]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «2009 Census preliminary results». لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی تەممووزی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. ٢٤ی تەممووزی ٢٠١١ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
  2. ^ «Ethnic composition of the population in Kyrgyzstan 1999–2014» (PDF) (بە ڕووسی). National Statistical Committee of the Kyrgyz Republic. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی نیسانی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  3. ^ 5.01.00.03 Национальный состав населения. [5.01.00.03 Total population by nationality] (XLS). Bureau of Statistics of Kyrgyzstan (in Russian, Kyrgyz, and English). 2019.
  4. ^ 新疆维吾尔自治区统计局 (بە چینی (چینیی ئاسانکراو)). Xinjiang Bureau of Statistics. لە ڕەسەنەکە لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٥ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
  5. ^ «Национальный состав» [National composition]. Всероссийская перепись населения 2002 года [All-Russian population census of 2002] (بە ڕووسی). Федеральная служба государственной статистики. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی ئابی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩ ھێنراوە.
  6. ^ West 2009, p. 440.
  7. ^ Mitchell 2012, pp. ٢٣–٢٤.
  8. ^ West 2009, p. 441.
  9. ^ Mitchell 2012, p. ٢٥.
  10. ^ Mitchell 2012, p. ٢٤.
  11. ^ «Kyrgyz Religious Hatred Trial Throws Spotlight On Ancient Creed». RadioFreeEurope/RadioLiberty. لە ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  12. ^ Robbeets 2017, pp. 216-218.
  13. ^ Robbeets 2020.
  14. ^ Nelson et al. 2020.
  15. ^ Li et al. ٢٠٢٠.