زەینەب کچی خوزەیمە

زەینەب کچی خوزەیمە هەروەها بە ئوم مەساکین ناسراوە واتا (دایکی هەژاران) پێنجەمین خێزانی پێغەمبەر محەممەد بوو. لە ئەنجامی مردنی پێشوەختەی ئەودا، کەمتر لەبارەی زەینەب دەزانرێت دەزانرێت بە بەراورد بە هاوسەرەکانی دیکەی.

زەینەب کچی خوزەیمە دایکی باوەڕداران
زينب بنت خزيمة
لەدایکبوون	نز. 596 مەککە, حیجاز, نیمچە دوورگەی عەرەبی (ئێستای عەرەبستانی سعوودی)
مەرگ	ڕەبیعەلئاخیر ئەیلول-تشرینی یەکەم ٦٢٥ /٤ی کۆچی;نز. مەدینە, حیجاز(ئێستای عەرەبستانی سعوودی)
شوێنی حەوانەوە	گۆڕستانی ئەلباقیع, مەدینە
ناسراوە بە	خێزانیی پێغەمبەر محەممەد, دایکی باوەڕداران
کار	ئوم مەساکین دایکی هەژاران)
ھاوسەر	عوبەیدە کوڕی حاریس (died. 624) محەممەد (m. 624/625 – till her death in 625 CE)
باوان(ەکان)	Al-خوزەیمە کوڕی حاریس(باوك)
خێزان	بەنی هیلال (بەپێی لەدایکبوون) ئەهلولبەیت (بەپێی هاوسەرگیری)

ژیان

زەینەب یەکەم ژن بوو لە خێزانەکانی پێغەمبەر کە لە هۆزی قوڕەیش نەبوو. باوکی بە ناوی خوزەیمە کوڕی حاریس لە هۆزی هیلال بووە لە مەککە. هەندێک جار دەوترێت دایکی هیند کچی عەوف بووە، بەڵام ئەم قسەیە لاوازە.

هاوسەری یەکەمی ئامۆزای بوو بە ناوی جەحمی کوڕی عەمری کوڕی حاریس.

لە کاتێکدا زەینەب هێشتا موشریک بوو، ناوبانگێکی بە "بەخشندەیی لەڕادەبەدەر بەدەستهێنابوو،" بەهۆی میهرەبانییەکەی بەرامبەریان و بەزەیی پێیانەوە بە 'دایکی هەژاران' ناودەبرا.

بە تەواوی نازانرێت کەی زەینەب موسڵمان بووە، بەڵام هاوسەری دووەمی موسڵمانێکی دیار بووە بە ناوی عەبدوڵڵای کوڕی جەحش.[5]  ئەم هاوسەرگیرییە دەبێ بە جیابوونەوە کۆتایی هاتبێت، بەو پێیەی زەینەب لە کاتی مردنی عەبدوڵڵادا پێشتر هاوسەرگیری کردبووەوە و ئەو کچە لەنێو ئەو کەسانەدا نییە کە لە ساڵی ٦٢٢دا بردیانە مەدینە.

مێردی داهاتووی زەینەب توفەیل کوڕی حاریس بوو کە موسڵمان بوو لە خێڵی موتەڵیب، بەڵام ئەم هاوسەرگیرییە بە جیابوونەوەش کۆتایی هات.

دواتر زەینەب لەگەڵ برای توفەیل بە ناوی (عوبەیدە) هاوسەرگیری کرد کە زیاتر لە سی ساڵ لە خۆی گەورەتر بوو. لە ساڵی ٦٢٢دا پەیوەست بوون بە کۆچی گشتی بۆ مەدینە، لەوێ لەسەر پارچە زەوییەک دەژیان کە لەگەڵ دوو برای عوبەیدا هاوبەش بوو. عوبەیدە لە شەڕی بەدر لە ساڵی ٢ کۆچی/ئازاری ٦٢٤ شەهیدکرا، و زەینەب بۆ ماوەی نزیکەی ساڵێک بێوەژن مایەوە.

هاوسەرگیری لەگەڵ پێغەمبەر محەممەد

ڕاپۆرتی ناکۆک هەیە کە زەینەب "جوان" بووە و زۆر پێشنیاری هاوسەرگیری ڕەتکردووەتەوە یان خۆی لێی دوور خستۆتەوە. بەڵام لە شوباتی ٦٢٥دا قوبەیسە ئامۆزای (برای هاوسەری یەکەمی) ڕێکخستنی بۆ هاوسەرگیری لەگەڵ پێغەمبەردا کرد، ئەویش مارەیی یان بە درهەم یان ١٢-١/٢ ئاووقیای پێدا. ئەمەش نزیکەی مانگێک دوای هاوسەرگیرییەکەی بوو لەگەڵ حەفسە کچی عومەر.

ئەو هاوسەرگیرییە بۆ ئەوە بووە کە شوێنکەوتووانی دڵنیا بکاتەوە کە مردنیان لە شەڕدا بەو مانایە نییە کە خێزانەکانیان برسی دەبن و پشتگوێ بخرێن. پێشنیارێکی بەدیل ئەوەیە کە هاوسەرگیرییەکە پاڵنەرێکی سیاسی هەبووە، "پەیوەندی باشی لەگەڵ هۆزی خۆیدا لە عەمیر کوڕی سەعسەعا چاندووە.

چیرۆکێک دەربارەی ژیانی هاوسەرگیریان باس لەوە دەکات کە چۆن پیاوێکی هەژار هاتە ماڵی زەینەب بۆ ئەوەی سواڵ بکات بۆ هەندێک ئارد. دواهەمین شتەکانی پێدا و ئەو شەوە هیچ خواردنێکی بۆ خۆی نەبوو. پێغەمبەر بەهۆی بەزەیی ئەوەوە، بە خێزانەکانی دیکەی لەو بارەیەوە گوت و گوتی: "ئەگەر باوەڕتان بە خوای گەورە هەبێت ئەویش وەک چۆن بۆ باڵندەکان دەیکات، ڕزق و ڕۆزی ئێوەش دابین دەکات، کە بەیانیان بە برسی هێلانەکەیان بەجێدەهێڵن بەڵام بە پڕی دەگەڕێنەوە لە شەودا".

مردن

گۆڕستانی ئەلباقیع، کە زەینەب تیایدا نێژراوە.

زەینەب لەگەڵ پێغەمبەر تەنها هەشت مانگی خایاند، لە ئۆکتۆبەری ساڵی ٦٢٥ لە تەمەنی نزیکەی سی ساڵیدا کۆچی دوایی کرد. پێغەمبەر بردییە لای گۆڕستانی ئەلباقیع و نوێژی پرسەی خوێندەوە، پاشان سێ برای دابەزینە ناو گۆڕەکەی بۆ دانانی تەرمەکە.

ماڵەکەی لە مزگەوتەکە بۆ ماوەی شەش مانگ بە چۆڵی مایەوە تا ئەو کاتەی هاوسەری شەشەمی پێغەمبەر بە ناوی ئوم سەلامە گواسترایەوە بۆ ناوی.