مێژوو ١

دەروازە:زانست/مێژوو/١

وێنەی (کاتژمێری فیل) کە یەکێکە لە داھێنانە گەورەکانی زانای کورد ئەلجەزیری
وێنەی (کاتژمێری فیل) کە یەکێکە لە داھێنانە گەورەکانی زانای کورد ئەلجەزیری

مێژوو یان دیرۆک کۆڵینەوەی ڕابردووی مرۆڤە. کەسانێک کە سەبارەت بە مێژوو دەنووسن پێیان دەوترێت مێژووناس یان دیرۆکناس. مێژوو گۆڕەپانێکی کۆڵینەوەیە کە بۆ بەدواداچوون و شیکردنەوەی پاشیەکیی ڕووداوەکان لە چیرۆکەکان کەڵکوەردەگرێت و ھەندێجار تێدەکۆشێت شێوەئاساکانی ھۆ و بەرھۆ کە ڕووداوەکان دەستنیشاندەکەن بپشکنێت. مێژووناسان سەبارەت بە سروشتی مێژوو و بەسوودبوونی لەگەڵ یەکتر دەدوێن. لە کوردیی باکووریدا، وشەی دیرۆک بەکاردەھێندرێت.

زیاتر...

مێژوو ٢

دەروازە:زانست/مێژوو/٢

زەوی تەمەنێکی دوور و درێژی ھەیە کە دەگەڕێتەوە ملیارەھا ساڵ بەر لەئێستا زانایان گەیشتونەتە ئەو ڕاستیەی کە زەوی لە وردە مادەی لە ژمار نەھاتوو پێکھاتووە کە بەتینێکی یەکجار زۆر تەقیوەتەوە ئاسەواری ئەو تەقینەوەیە ھێشتا ھەستی پێ دەکرێ زاناکان سەرەتا دەیانووت ئەو تەقینەوەیە ۲ ملیارد ساڵ بەر لەئێستا بووە. بەڵام لێکۆڵینەوە وردەکان دەریانخست کە ئەو تەقینەوەیە نزیکەی ١٥ملیار ساڵ بەر لەئێستا بووە. ساڵی ١٩٥٤ زانای ئەمریکی (ئیلسۆسترنبورگ بارگ ھۆڕن) توانی لە ناو گابەردە کۆنەکاندا شوێنەواری بەکتریایەک بدۆزێتەوە کەلە ۳ملیار و ٥٠٠ملیۆن ساڵ بەر لەئێستا لەسەر زەوی ژیاوە بەمەش زاناکان بۆیاندەرکەوت کە تەمەنی زەوی لەوە زیاترە کە ئەوان بۆی دەچوون.

زیاتر...

مێژوو ٣

دەروازە:زانست/مێژوو/٣

جووی کورد لە ڕەواندز، ١٩٠٥.
جووی کورد لە ڕەواندز، ١٩٠٥.

جووە کوردەکان یان کوردە جووەکان یان جووە کوردستانییەکان (بە عیبری: יהודי כורדיסטן؛ یەھودیی کوردستان) سەر بە کۆمەڵگا دێرینەکانی جووە ڕۆژھەڵاتیەکانن، نیشتەجێی ئەو ھەرێمەی باکوری مێزۆپۆتامیان کە بە کوردستان ناسراوە. کلتور و جلوبەرگیان ھاوشیوەی کوردە موسوڵمان و ئاشووریە کریستیانەکان دەچێ کە ھاوسێیانن. جووەکانی کوردستان وەک کۆمەڵگای ڕەگەزی داخراو دەژیان، ھەتا کۆچکردنیان بۆ ئیسرائیل لە ١٩٤٠کان و سەرەتای ١٩٥٠کاندا. کوردە جووەکان بە شێوەیەکی بەرچاو ئارامیان بەکاردەھێنا و ھەندێکیان زاراوەکانی کوردی دەدوان. بۆ نموونە، لە کوردستانی عیراقدا، بە ھەردوو زمانی ئارامی و زاراوەی کورمانجی دەدوان. دوای ھاتنیان بۆ ئیسرائیل ئەوانەی کورمانجی دەدوان گۆڕییان بۆ ئارامی. لە ئەمڕۆدا، زۆرینەی جووە کوردەکان و نەوەکانیان لە ئیسرائیل دەژین.

زیاتر...

مێژوو ٤

دەروازە:زانست/مێژوو/٤

لە مێژووی زانستدا، شۆڕشی زانستی ئەو ڕۆژگارە بوو کە تێیدا بیرۆکە نوێکان لە فیزیک، ئەستێرەناسی، زیندەوەرناسی، لەشناسیی مرۆڤ، کیمیا و دیکەی زانستەکاندا بناغەی زانستی نوێیان دانا و بوون بە ھۆی بەدواوەدانی ڕێبازەکانی زاڵی سەردەم کە لە یۆنانی کۆنەوە دەستیانپێکردبوو و لە سەدەکانی ناوینیشدا درێژەیان پەیداکردبوو. وەکوو ئەوەی زۆرینەی لێکۆڵەران دەبێژن، شۆڕشی زانستی ساڵی ١٥٤٣ بە بڵاوبوونەوەی دوو پەرتووکەوە دەستیپێکرد و ھەتا سەدەی ١٧ھەم بەردەوامبوو. ئەو دوو پەرتووکە کە ڕێی زانستیان گۆڕی ئەمانە بوون: لەسەر ھەڵسووڕانی تەنە ئاسمانییەکان نووسینی نیکۆلاس کۆپێرنیک و لەسەر پێکھاتی لەشی مرۆڤ نووسینی ئاندریاس ڤێسالیوس. زاراوەی شۆڕشی زانستی، بۆ جاری یەکەم، ساڵی ١٩٣٩ لەلایەن فەیلەسووف و مێژووناس ئالکساندر کۆیرەوە بۆ دەستنیشانکردنی ئەو سەردەمە بەکارھێنرا.

زیاتر...

مێژوو ٥

مێژوو ٦

مێژوو ٧

مێژوو ٨

مێژوو ٩

مێژوو ١٠

مێژوو ١١

مێژوو ١٢

مێژوو ١٣

مێژوو ١٤

مێژوو ١٥

مێژوو ١٦

مێژوو ١٧

مێژوو ١٨

مێژوو ١٩

مێژوو ٢٠

مێژوو ٢١

مێژوو ٢٢

مێژوو ٢٣

مێژوو ٢٤

مێژوو ٢٥

مێژوو ٢٦

مێژوو ٢٧

مێژوو ٢٨

مێژوو ٢٩

مێژوو ٣٠

مێژوو ٣١

مێژوو ٣٢

مێژوو ٣٣

مێژوو ٣٤

مێژوو ٣٥

مێژوو ٣٦

مێژوو ٣٧

مێژوو ٣٨

مێژوو ٣٩

مێژوو ٤٠

مێژوو ٤١

مێژوو ٤٢

مێژوو ٤٣

مێژوو ٤٤

مێژوو ٤٥

مێژوو ٤٦

مێژوو ٤٧

مێژوو ٤٨

مێژوو ٤٩

مێژوو ٥٠

مێژوو ٥١

مێژوو ٥٢

مێژوو ٥٣

مێژوو ٥٤

مێژوو ٥٥

مێژوو ٥٦

مێژوو ٥٧

مێژوو ٥٨

مێژوو ٥٩

مێژوو ٦٠

مێژوو ٦١

مێژوو ٦٢

مێژوو ٦٣

مێژوو ٦٤

مێژوو ٦٥

مێژوو ٦٦

مێژوو ٦٧

مێژوو ٦٨

مێژوو ٦٩

مێژوو ٧٠

مێژوو ٧١

مێژوو ٧٢

مێژوو ٧٣

مێژوو ٧٤

مێژوو ٧٥

مێژوو ٧٦

مێژوو ٧٧

مێژوو ٧٨

مێژوو ٧٩

مێژوو ٨٠

مێژوو ٨١

مێژوو ٨٢

مێژوو ٨٣

مێژوو ٨٤

مێژوو ٨٥

مێژوو ٨٦

مێژوو ٨٧

مێژوو ٨٨

مێژوو ٨٩

مێژوو ٩٠

مێژوو ٩١

مێژوو ٩٢

مێژوو ٩٣

مێژوو ٩٤

مێژوو ٩٥

مێژوو ٩٦

مێژوو ٩٧

مێژوو ٩٨

مێژوو ٩٩