داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا (١٩١٠)
داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا (بە ژاپۆنی: 大日本帝國朝鮮) بەو قۆناغە دەوترێت کە کۆریا لە ساڵی ١٩١٠ تا ساڵی ١٩٤٥ لە ژێر دەسەڵات و فەرمانڕەوایەتی ژاپۆنەوە بوو.
| داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا 大日本帝國 朝鮮 چۆسێن یان چۆسۆن 朝鮮 | |||||
| |||||
| |||||
| سروود سروودی نیشتیمانیی ئیمپراتۆری ژاپۆن | |||||
 | |||||
| پایتەخت | تۆکیۆ | ||||
| زمان(ەکان) | کۆری ژاپۆنی | ||||
| ئایین | مەسیحیەت کۆنفووشیزم بودیزم شەمانیزم | ||||
| حکوومەت | داگیرکاری | ||||
| مێژوو | |||||
| - دامەزراندن | ١٩١٠ | ||||
| - کۆتایهاتن | ١٩٤٥ | ||||
.svg)
ئیمپراتۆریەتیی کۆریا بە پێی پەیماننامەی ژاپۆن و کۆریای ساڵی ١٩٠٥ کۆریا بووە پارێزگارێکی ژاپۆن و بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ ژاپۆن حکومڕانی کۆریای دەکرد لە ڕێگەی ژەنەڕاڵ و بەڕێوەبەرانی نیشتەجێی ژاپۆن لە کۆریا، ژاپۆن لە ڕێگەی پەیماننامەی ساڵی ١٩١٠ی ژاپۆن و کۆریا، بە فەرمی دەسەڵاتی کۆریای وەرگرت و دەستی بەسەر کۆریادا گرت بەبێ ڕەزامەندی ئیمپراتۆر و دەسەڵاتداران و بە زۆرەملێ، ژاپۆنییەکان نیمچە دوورگەی کۆریایان وەک کۆلۆنییەکی دەرەوەی ژاپۆن و خاکێکی داگیرکراوی ژاپۆن دامەزراند وەک بەرژەوەندی خۆیان بەکاریان دەهێنا و لەلایەن حکومەتی سەربازیەوە بەڕێوەدەبرا و لە ڕێگەی سەربازگە و بنکە سەربازییەکان و ژەنەڕاڵەکانی ژاپۆنەوە حکومڕانی دەکرا و کۆریا بە فەرمی بەتەواوەتی هەڵوەشایەوە. حکومڕانی و دەسەڵاتی ژاپۆن "بە ژاپۆنیکردنی هەموو شتێکی کۆریا"ی لە پێشینە دانا.[١][٢][٣]
ژاپۆن حکومەتێکی لە کۆریا دامەزراند و پۆستی پارێزگاری پڕکرایەوە کۆریا وەکو پارێزگایەکی ژاپۆنی لێهات لەلایەن ژەنەڕاڵ و دەریاوانەکان کە ژاپۆن دەستنیشانیانی کردبوون، کۆریەکان لە ئازادی ڕادەربڕین و لە کۆڕ و کۆبوونەوە و ڕۆژنامەگەری و قسەکردن بێ بەش بوون و زۆرێک لە قوتابخانەکان بەهۆی ئەوەی هەندێک لە ستاندارد و یاسای ئارەزوومەندانەیان تێدا نەبووە لەلایەن ژاپۆنەوە داخران و دەستیان بەسەردا گیرا، دەسەڵاتدارەکان و حکومڕانی کۆلۆنیالیزم قوتابخانە و فێرگەکانیان وەک ئامرازێک بەکاردەهێنا بۆ ئەوەی کۆریەکان بکەن بە ژاپۆنی، ژاپۆن جەختی سەرەکی کردەوە لە فێرکردنی زمانی ژاپۆنی و دوورخستنەوەی بابەتەکانی زمانی کۆری و مێژووی کۆریا لە مەنهەجی خوێندندا. هەروەک بە تورککردن و بە عەرەبکردن.[٤][٣]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا» (PDF).
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «Exhibition > Permanent Exhibition > Permanent Exhibition > Seoul under Japanese Control | SEOUL MUSEUM OF HISTORY». museum.seoul.go.kr. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
- ^ ئ ا «How Japan Took Control of Korea». HISTORY (بە ئینگلیزی). ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٣. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
- ^ «Korea - Japanese Occupation, Colonialism, Resistance | Britannica». www.britannica.com (بە ئینگلیزی). ٢١ی ئەیلوولی ٢٠٢٤. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
دەروازەی کۆریا
دەروازەی ژاپۆن
دەروازەی وڵاتەکان
دەروازەی مێژوو
دەروازەی جوگرافیا
دەروازەی کۆریای باشوور
دەروازەی کۆریای باکوور
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە داگیرکاری ژاپۆن بۆ سەر کۆریا (١٩١٠) تێدایە. |