حەمەدی مەولوودی
محەممەد ڕاتبی یان محەممەد مەولوودیان ناسراو بە حەمەدی مەولوودی یان حەمەدی مەولوودە چرچی (١٩٠٨ لە مەھاباد، ڕۆژھەڵاتی کوردستان - ١٩٧٩ لە قوبا، ئازەربایجان) پێشمەرگەیەکی کۆماری کوردستان بوو. حەمەدی مەولوودی لە کۆماری کوردستاندا یەکەم کەس بوو کە پلەی کاپیتانی پێ بەخشرا[١][٢].
محەممەد ڕاتبی | |
|---|---|
حەمەدی مەولوودە چرچی | |
 | |
| لەدایکبوون | ١٩٠٧ |
| مەرگ | ١٩٧٩ |
| ھۆکاری مەرگ | جەڵدەی دڵ |
| شوێنی گۆڕ | قوبا، ئازەربایجان |
| نەتەوە | کورد |
| ڕێکخراو | کومەڵەی ژ-ک |
| ھاوسەر | خورشید ڕەھبەر، باڵاباجی |
| مناڵ(ەکان) | ئامین، خانە(عەبدوڵرەحمان)، فاتم، کافێ، ڕووناک |
| خزمەکان | محەممەد ماملێ |
ژیان
دەستکاریمحەممەد ڕاتبی ١٥ی نیسانی ١٩٠٧ (بەرانبەر لەگەڵ ٢٥ی خاکەلێوەی ١٢٨٦) لە مەھاباد لە دایک بووە؛ دایکی نێوی زڵەخا بووە بەڵام چوار ڕۆژانە بووە کە دایکی مردووە و لە ژێر دەستی زڕدایکێکی خراپ بە ناوی شاشاندا گەورە بووە، بە ھۆی ئەوەیکە بابی کە ناوی مەولوود بووە پیاوێکی کز و باریکەڵە بووە بە حەمەدی مەلوودە چرچی ناوبانگی دەرکردووە، محەممەد مەولوودیان ھەر لە تەمەنێکی کەمەوە ملی لە کارکردن ناوە و خۆی ئەرکی بەخێوکردنی خۆی لە ئەستۆ بووە. سەردەمی لاوییەتی کاپیتان ھاوکات بووە لەگەڵ دامەزراندنی کۆمەڵەی کومەڵەی ژ-ک و کۆماری کوردستان ھەر بۆیەش یەکێک لە ئەندامانی کۆمەڵە و پێشمەرگەیەکی کۆماری کوردستان بووە. پاشی نسکۆی کۆمار و شەھیدبوونی قازی محەممەد محەممەد ڕاتبی و پێشمەرگەکانی خۆیان بە دەستەوە نەداوە؛ دوای ماوەیەک کە دەوڵەتی ئێران دەستبەردار نەبووە و بەردەوام داوای ڕادەستکردنی کردووە، ڕووی کردووەتە باشووری کوردستان و لەلایەن حکومەتی عێراقەوە دەستبەسەر و بۆ ماوەیەک ڕەوانەی زیندان کراوە. دوای ئازادبوونی لە ماڵە شێخ لەتیفی حەفید گیرساوەتەوە[٣]. کاپیتان ڕووی لە وڵاتی سۆڤیەت کردووە و ھەمدیسان لەوێش بۆ ماوەی دوو ساڵ دەستبەسەر کراوە. دوای ئازادبوونی لەوێشەوە تا کۆتایی تەمەنی لە وڵاتی ئازەربایجان و شارەکانی باکۆ و قوبا نیشتەجێ بووە. محەممەد ڕاتبی لە کوردستان ژیانی ھاوبەشی پێک ھێنابوو و خۆی و خێزانی واتە خورشید ڕەھبەر خاوەنی چوار منداڵ (سێ کچ و کوڕێک) بوون. دوای ئەوەیکە کاپیتان لە گەڕانەوە بۆ کوردستان بێھیوا بووە، لە ئازەربایجان ژنێکی ئازەری خواستووە و کچێکیشی لەوی ھەبووە[٤]. جێی ئاماژەیە محەممەد مەولوودی خەزووری محەممەد ماملێیە.
مەرگ
دەستکاریدوای ڕووخانی حکومەتی شا لە ئێران حەمەدی مەولوودی ھەوڵی ھاتنەوە بۆ کوردستانی داوە و دوای ڕیکخستنی کاروبارەکانی و شەوێک پێش وەڕێ کەوتنی، لە ماڵە خۆی بە جەڵتەی دڵ لە تەمەنی حەفتا و دوو ساڵیدا کۆچی دوایی کردووە و لە گۆڕستانی شاری قوبا توسلیم بە خاک کراوە. ڕێکەوتی مەرگی کاپیتان ٣٠ی خاکەلێوەی ١٣٥٨ی ھەتاوی بەرانبەر لەگەڵ (١٩ی نیسانی ١٩٧٩ی زایینی)یە[٥].
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «کوردبوون، ئاوێنەی ڕەنجی کوردایەتی». Kurdistanmedia (kurdistanmedia.com) (بە کوردی).
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «کوردبوون یان تراژیدیای ژیان و مەرگی حەمەدی مەولوودی؟». knwe.org.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «برکی کوردبوون». گۆڤاری تیشک. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Group، Pro-Kurd Software. «وریا ماملێ: کتێبی». نووچە نێت | ڕاستگۆیی بێ لایەنی (بە ئینگلیزی).
{{cite web}}:|دوایین=has generic name (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ کوردپێدیا - کاپتیان حەمەدی مەولوودی
کتێبناسی
دەستکاری- کوردبوون، حەمەدی مەولوودی، ٢٠٢٢
