تیک تۆک
تیک تۆک (بە چینی: 抖音، بە ئینگلیزی Tik Tok) خزمەتگوزارییەکی تۆڕی کۆمەڵایەتی ھاوبەشی کردنی ڤیدیۆی چینییە، کە لەلایەن «بایتدانس» خاوەندارێتی دەکرێت،[١] کۆمپانیایەکی تەکنەلۆجی ئینتەرنێتی شاری پێکەنە، لە ساڵی ٢٠١٢ لەلایەن «ژانگ ییمینگ» دامەزراوە. بۆ دروستکردنی کورتە موزیک و سەما و ڤیدیۆی کۆمیدی و بەھرەی ٣ تا ١٥ چرکە،[٢][٣] و کورتە ڤیدیۆی ئەڵقەیی لە ٣ تا ٦٠ چرکەدا بەکار دەھێنرێت.[٤] بایتدانس سەرەتا دەستی کرد، بە دوین (تیک تۆک) بۆ بازاڕی چینی لە ئەیلوولی ٢٠١٦ دواتر تیکتۆک لە ساڵی ٢٠١٧ بۆ ئای ئۆ ئێس و ئەندرۆید لە زۆربەی مارکێتەکانی دەرەوەی وڵاتی سەرەکی چین دەستی پێکرد، لەگەڵ ئەوەشدا تەنھا لە ئاستی جیھاندا بە دەستەوە بوو، لە نێویاندا ئەمریکا، دوای تێکەڵبوون بە Musical ly لە ٢ی ئابی ٢٠١٨.
 | |
| ناونیشانی ماڵپەڕ | tiktok.com douyin.com |
|---|---|
| جۆری ماڵپەڕ | گشتی |
| خۆ تۆمارکردن | بە خۆڕایی |
| زمان (ەکان) | ٤٠ |
| درووستکراوە لەلایەن | ژانگ ییمینگ |
| خستنە کار | ئایلوولی ٢٠١٦ |
| دوایین بارودۆخ | چالاک |
سێرڤەرەکانی تیکتۆک و دوین ھەریەکەیەکیان لە بازاڕدا دادەمەزران، کە کارکردنی بەپێی بەرنامەکان بەردەستە.[٥] جگە لە بارەگای بیتیدانس لە شاری پێکەن، تیتک تۆک ھەروەھا خاوەن ئۆفیسێکی جیھانییە، لەوانە لە دەبڵین، لۆس ئانجلەس، شاری نیویۆرک، لەندەن، پاریس، بەرلین، دوبەی، مۆمبای، سینگاپوور، جاکارتا، تۆکیۆ.[٦] لە سەرەتای دەستپێکردنییەوە لە ساڵی ٢٠١٦، تیک تۆک بە خێرایی ناوبانگی پەیدا کرد، لە ڕۆژھەڵاتی ئاسیا، باشووری ئاسیا، باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا، ئەمریکا، تورکیا، ڕووسیا، چەند شوێنی دیکەی جیھان.[٧][٨][٩] تا مانگی ئابی ٢٠٢٠، تیک تۆک بە بە بەدوورگرتنی دوین، لە ماوەی کەمتر لە چوار ساڵدا لە ئاستی جیھاندا لە ١ ملیارد بەکارھێنەردا بەسەریدا زاڵ بووە.[١٠] لە نیسانی ٢٠٢٠ دوین نزیکەی ٥٠٠ ملیۆن بەکارھێنەری چالاکی مانگانەی ھەیە.[١١][١٢] لە حوزەیرانی ٢٠٢٠ «کێڤن مایر» بەڕێوەبەری کۆمپانیای تیکتۆک و سی ئۆی کۆمپانیای بایتیدانسی باوکان، پێشتر سەرۆکی واڵت دیزنی ڕاستەوخۆ بۆ بەکاربەر و ئینتەرناشیۆناڵ بوو. لە ٣ی ئابی ٢٠٢٠ دۆناڵد ترامپ، سەرۆکی ئەمریکا ھەڕەشەی ئەوەی کرد، کە ئەگەر دانوستانەکانی ئەو کۆمپانیایە لەلایەن مایکرۆسۆفتەوە بکڕدریت، لە کۆمپانیا جیاوازەکانی «زۆری ئەمریکی» شکست دەھێنێت.
مێژوو
دەستکاریدوین لە مانگی ئەیلوولی ٢٠١٦ لەلایەن بایتدانس لە چین دەستی پێ کرد،[١٣][١٤] لە بنەڕەتدا A-me پێش ئەوەی دووبارە براندی بۆ دوین بکات، لە مانگی ١٢ی ٢٠١٦. بایتدانس پلانی بۆ داتاشی دووین دامەزرێنەری بیتیدانس ژانگ ییمینگ ڕای گەیاند، چین لە ئاستی جیھانیدا تەنھا یەک لەسەر پێنجی بەکارھێنەرانی ئینتەرنێتی لە ماڵدایە، ئەگەر ئێمە بە پێوەری جیھانی فراوان نەکەوین، ئەوا بە چاوی چوار لەسەر پێنجەکان،[١٥] بە وشکانییە دەدۆڕاین کەواتە، جیھانگیری پێویستە. دوین لە ماوەی ٢٠٠ ڕۆژدا پەرەی سەند، و لە ماوەی ساڵێکدا ١٠٠ ملیۆن بەکارھێنەری ھەبوو، ڕۆژانە زیاتر لە یەک ملیارد ڤیدیۆی لێ دەورا.[١٦][١٧] تیکتۆک لە مانگی ئەیلوولی ٢٠١٧ لە بازاڕی نێودەوڵەتیدا دەستی پێکرد. لە ٢٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨، بەرنامەی تیک تۆک لە ڕیزبەندی ژمارە ١ لە نێوان داگرتنی کاربەرنامەی خۆڕایی لە فرۆشگاکانی کاربەرنامە لە تایلەند و وڵاتانی دیکە. تیکتۆک زیاتر لە ٨٠ ملیۆن جار لە ئەمریکا دابەزێنراوە، ھەروەھا گەیشتووەتە ٢ ملیارد داگرتن لە سەرتاسەری جیھاندا، بەپێی داتاکانی دەزگای توێژینەوەی مۆبایل تاوەری ھەستەوەری کە بەکارھێنەرانی ئەندرۆید لە چین دوور دەخاتەوە.
تایبەتمەندییەکان و ئاڕاستەکان
دەستکاریکاربەرنامەی مۆبایلی TikTok ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات، ڤیدیۆیەکی کورت لە خۆیان دروست بکەن، کە زۆر جار لە پاشبنەمادا مووزیکیان تێدا بەرجەستە دەبێت، دەتوانرێت خێرا بکرێت، خاو بکرێتەوە یان بە فلتەردەستکاری بکرێت. ھەروەھا دەتوانن دەنگی خۆیان زیاد بکەن، لەسەرەوەی مۆسیقای باکگراوند بۆ دروستکردنی ڤیدیۆیەکی میوزیک لەگەڵ کاربەرنامەدا، بەکارھێنەران دەتوانن مۆسیقای باکگراوند ھەڵبژێرن، لە ژانرە جۆراوجۆرەکانی مۆسیقا، بە فلتەرێک دەستکاری بکەن، و ڤیدیۆیەکی ١٥ چرکەیی لەگەڵ دەستکاریی خێرایی تۆمار بکەن، پێش ئەوەی باربکرێت بۆ ئەوەی لەگەڵ ئەوانی تر لەسەر تیکتۆک یان سەکۆ کۆمەڵایەتییەکانی تر ھاوبەشی بکەن. ھەروەھا دەتوانن کورتە ڤیدیۆی ھاودەمکردنی لێو بۆ گۆرانییە بەناوبانگەکان فیلم بکەن. تایبەتمەندی کاردانەوەی کاربەرنامە ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات، کە کاردانەوەی خۆیان بۆ ڤیدیۆیەکی دیاریکراو فیلم بکەن، کە لەسەری لە پەنجەرەیەکی بچووکدا جێگەی بۆ بکرێتەوە کە بە دەوری شاشەکە دا دەسوڕێتەوە. تایبەتمەندی "duet" ڕێگە بە بەکارھێنەران دەدات، ڤیدیۆیەک بەلاڕێدا ببەن. ھەروەھا تایبەتمەندییەکی تری "دویت" یەکێکی تر بوو، لە ھێما بازرگانییەکانی Musical ly. ئەو ڤیدیۆیانەی کە بەکارھێنەران ھێشتا نایانەوێت پۆست بکەن، دەتوانرێت لە "ڕەشنووسەکان"دا ھەڵگیرێ. بەکارھێنەر ڕێگە پێدراوە کە "ڕەشنووسەکان" و پۆستەکانیان ببینێت، کاتێک بە گونجاوی دەبینن.
پێشوازی
دەستکاریتیک تۆک بووە پڕداگرتنی زۆرترین کاربەرنامەی جیھان لە فرۆشگای ئەپڵ ئەپ لە نیوەی یەکەمی ساڵی ٢٠١٨ بە نزیکەی ١٠٤ ملیۆن داگرتن، لەو کاتەدا لێکۆڵینەوەکان دەریان خستووە، کە کورتە ڤیدیۆکان لە چین تەنیا لە ماوەی یەک ساڵدا ٩٤٬٨ ملیۆن بەرزبوونە.
مشتومڕەکان
دەستکاریھەندێک بەکارھێنەر لەوانەیە بە زەحمەتیی بدۆزرێنەوە، لە بەکارھێنانی TikTok. لە نیسانی ٢٠١٨ تایبەتمەندییەکی کەمکردنەوەی ئالوودەبوون بۆ دوین زیادکرا، ئەمەش ھانی بەکارھێنەرانیدا، کە ھەر ٩٠ خولەک جارێک پشوویەک وەربگرن. دواتر لە ساڵی ٢٠١٨ تایبەتمەندییەکە بۆ کاربەرنامەی تیک تۆک دەرھێندراوە، تیک تۆک ھەندێک لە کاریگەرە بەرزەکانی وەک گابێ ئێروین و ئالان چیکین چاو و جەیمس ھێنری و کۆسێت ڕیناب بەکاردەھێنێت، بۆ ھاندانی بینەران بۆ ئەوەی واز لە بەکارھێنانی کاربەرنامە بھێنن، و پشوویەک بخۆن. ھەروەھا زۆرێکیش نیگەران بوون، لە سەرنجی بەکارھێنەران لەگەڵ ئەم ڤیدیۆیانە بەکارھێنەران بەردەوام سەیری کلیپی کورتی ١٥ چرکە دەکەن، و لێکۆڵینەوەکانیش دەڵێن، کە ئەمە لەوانەیە ڕاپۆرت بدات، بۆ کەمبوونی ماوەی سەرنج. ئەمە نیگەرانییەکە کە زۆرێک لە بینەرانی تیک تۆک منداڵی بچووکن، کە ھێشتا مێشکیان لە گەشەدایە.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «ByteDance». www.bytedance.com. لە ١٠ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Top 10 TikTok (Musical.ly) App Tips and Tricks». Guiding Tech. 2 October 2018. لە 20 November 2018 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 20 November 2018 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «TikTok – Apps on Google Play». play.google.com. لە ٣ی شوباتی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ Schwedel، Heather (٤ی ئەیلوولی ٢٠١٨). «A Guide to TikTok for Anyone Who Isn't a Teen». Slate Magazine. لە ٢١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Forget The Trade War. TikTok Is China's Most Important Export Right Now». BuzzFeed News. 16 May 2019. لە 24 May 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 24 May 2019 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=،|date=، و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «About | TikTok - Real Short Videos». www.tiktok.com. لە ١٥ی ئایاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «10 TikTok Statistics That You Need to Know in 2020 [Infographic]». oberlo.com. ١٧ی نیسانی ٢٠٢٠. لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «50 TikTok Stats That Will Blow Your Mind [Updated 2020]». Influencer Marketing Hub. لە ٤ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Top 10 Countries with the Largest Number of TikTok Users». routenote.com. ٢١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ٢٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «TikTok Statistics - Everything You Need to Know [July 2020 Update]». ٤ی ئابی ٢٠٢٠.
- ^ «2020年春季报告：抖音用户规模达5.18亿人次，女性用户占比57%» (بە Chinese). لە ٦ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ «GLOBAL SOCIAL MEDIA OVERVIEW». لە ٦ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «The App That Launched a Thousand Memes | Sixth Tone». Sixth Tone. 20 February 2018. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی شوباتی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە 2 February 2020 ھێنراوە.
{{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=و|archive-url=دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Is Douyin the Right Social Video Platform for Luxury Brands? | Jing Daily». Jing Daily. 11 March 2018. لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 30 October 2018 ھێنراوە.
{{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=و|archive-url=دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «(PDF) TIKTOK'S RISE TO GLOBAL MARKETS 1». Researchgate.net. لە ٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ Graziani، Thomas (٣٠ی تەممووزی ٢٠١٨). «How Douyin became China's top short-video App in 500 days». WalktheChat. لە ٢٩ی ئازاری ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ «8 Lessons from the rise of Douyin (Tik Tok) · TechNode». TechNode. ١٥ی حوزەیرانی ٢٠١٨. لە ١١ی ئازاری ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە تیک تۆک تێدایە. |
- وێبگەی فەرمی (ئینگلیزی)
- ByteDance wYbgey fermyy (ئینگلیزی)
- Douyin (ئینگلیزی)
