ئەحمەدی نالبەند
ئەحمەد ئەمین نالبەند٠ ھۆزانڤانی دەڤەری بادینان بە ئەحمەد موخلیس دھێتە، لە سالی ١٨٩١ لە گوندی «بامەڕنێ»ی سەر بە قەزای ئامێدی لەدایکبووە، لە تەمەنی شەش ساڵیدا دەستی بە قورئان خوێندن کردووە. بۆ خوێندن چووە بۆ (ئامێدی، زاخۆ، دھۆک و گوندی بیدۆھێ لە دەڤەری بەرواری ژۆری)، ژیانێکی پڕ لە دەردە سەری و ناخۆشی و مشەختی بەسەر بردووە، پیاوێکی قسە خۆش و نوکتەبێژو زمانزان بووە.
زۆربەی شاعیرە کۆنەکان کارێکی زۆریان لە ھزر و بیر و باوەڕی نالبەند کرووە بە تایبەتی مەلای جزیری، ھەر لە بەر ئەوەش وەکو شاعیرە کلاسیکییەکان زمانێکی تێکەڵ لە عەرەبی و کوردی بەکارھێناوە.
ئەحمەد ئەمین نالبەند | |
---|---|
لەدایکبوون | ١٨٩١ز - ١٣٠٨ کۆچی لە گوندی (بامەڕنێ)ی سەر بە قەزای ئامێدی |
مەرگ | ١٩٦٣ز - ١٣٨٣ کۆچی دەڤەری بەرواری |
شوێنی گۆڕ | گۆڕستانی گوندی (خشخاشا) لە دەڤەری بەرواری ژۆری |
کار | شاعیر |
مردن
دەستکاریئەحمەدی نالبەند لە ٩ی ئەیلوولی ساڵی ١٩٦٣ کۆچی دوایی کردووە، و لە گۆڕستانی گوندی خشخاشا لە دەڤەری بەرواری ژووروو نێژراوە.
مەبەست لە شیعرەکان
دەستکاری- ١– پێھەڵدان و پێھەڵگوتن و وەسفکردن, کە نالبەند دەستێکی باڵای لەو مەیدانەدا ھەبووە.
- ٢– ئەڤینی و ئەڤینداری.
- ٣– سۆفیاتی و خوا پەرستی.
- ٤- ھۆنراوەی کۆمەڵایەتی ئانکۆ چڤاکی، کە شێوەی گاڵتەو گەپ بە خۆوە دەگرێت.
- ٥- کرێتکردن و پیشاندانی بەرامبەرەکی، دیارە لەو مەبەستە باڵادەست بووە.
- ٦- کوردینی و وەڵاتپارێزی.
نموونەی ھۆنراوە
دەستکاریدوھی سپێدێ ل سەربانی | م جانەک دیت ژ خەو ڕابوو | |
ژمال دەرکەت دەرێ خانی | م تەخمین کر زولەیخا بوو | |
زولەیخابوو سقەت حۆری | چوو سەر ئاڤێ ل ڕەخێ ژۆری | |
وەکی ڕۆژێ ل مە ئاڤا بوو | دەما زڤڕی ژ سەر ئاڤێ | |
م دینت لێدا شەقا ئاڤێ | مقابل چوومە ھنداڤێ | |
قەرە پوشی گرێدا بوو | دەما تاڤێ ل بەژنێدا | |
م دیت شبھی گولا سپێدا | وەسا گەش بوو دناڤ ڕێدا | |
چوو حال بۆ کەس نەھێلا بوو | نەھێلا بوو بۆ کەس حالەک | |
دەقیقەک ل من ببوو سالەک | ل ئەنیا وێ ھەبوو خالەک | |
خودێ حەق تازە کێشا بوو |
سەرچاوەکان
دەستکاری- معجم الشعراء الکرد , اعداد حمدی عبدالمجید سلفی و تحسین ابراھیم دوسکی , ص ٢٠٨
- زمان و ئەدەبی کوردی پولی حەوتەمی بنەرەت