ئێریتریا
ئێریتریا، بە فەرمی دەوڵەتی ئێریتریا (بە عەرەبی: دولة إرتریا) وڵاتێکە لە ڕۆژھەڵاتی کیشوەری ئەفریقا، پایتەختی ئەم وڵاتە شاری ئەسمەرەیە و ژمارەی دانیشتوانی لەساڵی (۲۰۰٥) دا نزیکەی ٤٫٤٤ ملیۆن کەس بووە.
| دەوڵەتی ئێریتریا | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| سروود: Ertra, Ertra, Ertra ئێریتریا، ئێریتریا، ئێریتریا |
||||||
.svg) |
||||||
_-_ERI_-_UNOCHA.svg) |
||||||
| پایتەخت | ئەسمەرە 15°20′N 38°55′E / 15.333°N 38.917°E | |||||
| گەورەترین شار | پایتەخت | |||||
| زمانە فەرمییەکان | None,[١] تیگرینیا بەکاردێ وەک زمانی شوناس و نەتەوەیی[٢] | |||||
| زمانە نیشتمانییەکان | ||||||
| Working Languages | ||||||
| گرووپە ڕەگەزییەکان (2012[٥]) | ||||||
| ناوی هاووڵاتی | ئێریتریایی | |||||
| دەوڵەت | One-party presidential republic | |||||
| - | President | Isaias Afwerki | ||||
| یاسادانەر | National Assembly | |||||
| Formation | ||||||
| - | Dʿmt | c. 980 BC | ||||
| - | Kingdom of Aksum | c. 100 AD | ||||
| - | ئێریتریای ئیتاڵی | ١٨٩٠ | ||||
| - | ئێریتریای فیدراڵی | 15 September 1952 | ||||
| - | De facto State of Eritrea | 24 May 1991 | ||||
| - | De jure State of Eritrea | 24 May 1993 | ||||
| ڕووبەر | ||||||
| - | سەرجەم | ١١٧,٦٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (101st) ٤٥,٤٠٥ مایلی چوارگۆشە |
||||
| - | ئاو (%) | ٠،١٤% | ||||
| ژمارەی دانیشتوان | ||||||
| - | بەراوردی ٢٠١٤ | 6,380,803[٣] (107th) | ||||
| - | چڕی | 51.8 کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (154th) ١١١٫٧کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
| GDP (PPP) | بەراوردی 2016 | |||||
| - | سەرجەم | $8.213 billion[٦] | ||||
| - | سەرانە | $1,177[٦] | ||||
| GDP (nominal) | بەراوردی 2016 | |||||
| - | سەرجەم | $4.809 billion[٦] | ||||
| - | سەرانە | $689[٦] | ||||
| HDI (2014) | 0.391 (١٨٦th) | |||||
| دراو | Nakfa (ERN) |
|||||
| ناوچەی کاتی | EAT (UTC+3) | |||||
| - | ھاوین (DST) | not observed (UTC+3) | ||||
| لای لێخوڕین | right | |||||
| پاوانی ئینتەرنێت | .er | |||||
| کۆدی تەلەفۆن | ٢٩١+ | |||||
.svg)
بە فەرمی ویلایەتی ئێریتریا، وڵاتێکە لە ناوچەی قۆچی ئەفریقا لە ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا، پایتەختی وڵاتەکە ئەسمەرەیە و گەورەترین شاری وڵاتەکەیە، سنووردارە لەگەڵ چەن وڵاتێک، لە باشوور لەگەڵ ئیتیۆپیا، لە ڕۆژاوا لەگەڵ سوودان، لە باشووری ڕۆژھەڵات لەگەڵ جیبووتی، بەشی باکووری ڕۆژھەڵات و ڕۆھەڵاتی وڵاتەکە کەنار دەریاییەکی فراوانی ھەیە، لەگەل دەریای سوور، ڕێژەی پانی دەگاتە ١١٧ ھەزار و ٦٠٠ کیلۆمەتر دوجا، وڵاتەکە لە فرە ڕەگەز پێکھاتووە کە تیایدا نۆ ڕەگەزی ناسراوی تیادا دەژیت، و نۆ زمانی جیاواز قسەی پێدەکرێت لەلایەن نۆ ڕەگەزە
ئەو زمانانەی بە زۆری قسەیان پێدەکرێت بریتین لە، زمانی تیگرینیا، زمانی عەرەبی، زمانی تجری، زمانی عەفاری، زمانی باجا، زمانی بیلین، لەنێوان زمانەکانی تر[٧] زمانەکانی تیگرینیا، عەرەبی، ئینگلیزی ئەو زمانانەن کە بەشێوەیەکی فراوان قسەی پێدەکرێت[٨][٩][١٠]
ڕووبەردەستکاری
ڕووبەری (ئێریتریا) ۱۱۷.٦۰۰کم۲ یە. لەھەر مەتر چوارگۆشە (۳٦) بۆ (۳۷) کەس دەژین. ئێریتریا ھاوسنورە لەگەڵ (دەریای سوور) و دەوڵەتانی وەکو (سیبوتە، سوودان، یەمەن).
ئاییندەستکاری
لە ئێریتریا لەسەدا (٥۰)ی دانیشتوان (کریستیانن) و لەسەدا (٥۰)ی موسوڵمانی سوننەن.
ئابوریدەستکاری
ئابووری سەرەکی لە ئێریتریا بریتیە لە کاری چاندن کە نزیکەی لەسەدا (۷٥)ی دانیشتوانی ئێریتریا کاری چاندن دەکەن، کە بەشی ھەرە زۆری چاندنی گەنم، قاوە، پەمۆیە.
سامانە شروشتیەکاندەستکاری
لە ئێریتریا زێڕ، زێو، مس، گۆگرد، نیکل، کەلیسیۆم کاربۆنات، مەڕمەڕ ھەیە.
سەرچاوەکاندەستکاری
- ^ ئ ا http://www.eritrean-embassy.se/about-eritrea/people-and-languages/ ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی
<ref>ی ھەڵە؛ ناوی «eritrean-embassy.se» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا - ^ ئ ا ب https://www.ethnologue.com/country/ER/languages
- ^ ئ ا ب پ Eritrea entry at The World Factbook
- ^ Hailemariam, Chefena; Kroon, Sjaak; Walters, Joel (1999). "Multilingualism and Nation Building: Language and Education in Eritrea" (PDF). Journal of Multilingual and Multicultural Development. 20 (6): 474–493. doi:10.1080/01434639908666385. Archived from the original (PDF) on ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥. Retrieved 4 April 2012. Check date values in:
|archive-date=(help) ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ CIA – Eritrea – Ethnic groups ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Cia.gov. Retrieved 25 June 2012.
- ^ ئ ا ب پ "Eritrea". International Monetary Fund. Retrieved 1 October 2014.
- ^ "EASO Country of Origin Information Report: Eritrea Country Focus" (PDF). European Asylum Support Office. May 2015. Retrieved 19 August 2021.
- ^ "National Unity: Eritrea's core value for peace and stability".
- ^ "Eritrea at a Glance".
- ^ "Eritrea Constitution" (PDF). UNESCO. Retrieved 19 August 2021.
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
