ئاندرێ ژدانۆڤ

ئاندرێ ئەلێکساندرۆڤیچ ژدانۆڤ (٢٦ی شوبات (١٤ شوبات. ساڵنامەی جوولیانی) ١٨٩٦ – ٣١ ئابی ١٩٤٨) سیاسەتمەدار و ئایدیۆلۆژیستێکی کولتووری سۆڤیەت بووە. دوای جەنگی جیھانی دووەم وا بیردەکرایەوە کە ژدانۆڤ جێنشینی چاوەڕوانی جۆزێف ستالین بێت بەڵام پێش ئەو کۆچی دوایی کرد. لە ساڵی ١٩٤٥ تا ١٩٤٨ وەک «پڕوپاگەندەکاری سەرەکی»یەکێتی سۆڤیەت وەسف کراوە.^[١]

مردن

گۆڕی ژدانۆڤ لە نەکرۆپۆلیسی دیواری کرێملین

ژدانۆڤ لە ٣١ی ئابی ١٩٤٨ لە مۆسکۆ بەھۆی سستبوونی دڵەوە کۆچی دوایی کرد. لەوانەیە مردنی ئەو لە ئەنجامی ھەڵە دەستنیشانکردنی بە ئەنقەست بووبێت^[٢]ژدانۆڤ لە نەکرۆپۆلیسی دیواری کرێملین بە خاک سپێردرا، لە یەکێک لە دوازدە گۆڕی تاکەکەسی کە دەکەوێتە نێوان گۆڕستانی لینین و دیواری کرێملینی مۆسکۆ.

میراتەکە

سەرەڕای قسەکردن بە ئەخماتۆڤا، شۆستاکۆڤیچ، پرۆکۆفیێڤ و کەسایەتییە کولتوورییەکانی دیکە و ئەو مەترسییە ڕواڵەتییەی کە دامەزراندنی کۆمینفۆرم بۆ ئاشتی دروستی کرد، ژدانۆڤ لەلایەن زۆرێک لە زانایانی سۆڤیەتەوە بە «میانڕەو» لە چوارچێوەی ستالینیستی دوای جەنگدا ھەژمار دەکرێت ڕژێم^[٣] خراپترین ڕووداوەکانی ساڵانی کۆتایی ستالین، وەک درز لەگەڵ یوگسلاڤیا، کاروباری لینینگراد، دادگاییکردنی نمایش لە بولگاریا و ھەنگاریا و چیکۆسلۆڤاکیا و پیلانی پزیشکە دژە جوولەکەکان ھەموویان دوای مردنی ژدانۆڤ ڕوویانداوە. کاروباری لینینگراد پاکتاوکردنی دڕندانە بوو لە ھاوپەیمانەکانی پێشووی ژدانۆڤ، بەتایبەتی کوزنێتسۆڤ و نیکۆلای ڤۆزنێسنسکی. دیارترین کەس کە لەو پاکتاوکردنەدا ڕزگاری بوو، ئەلێکسی کۆسیگین سەرۆکوەزیرانی داھاتوو بوو.

نیکیتا خروشچۆڤ لە کتێبی بیرەوەرییەکانی خرۆشۆڤدا بیری ھێنایەوە کە ژدانۆڤ کەسێکی مەیخۆر بووە و لە دوایین ڕۆژەکانیدا ستالین ھاوار دەکاتە سەری کە واز لە خواردنەوە بھێنێت و پێداگری لەسەر ئەوە دەکات کە تەنھا شەربەتی میوە بخواتەوە.^[٤] ستالین باسی لەوە کردبوو کە ژدانۆڤ جێگرەوەی بێت، بەڵام ناخۆشی تەندروستی ژدانۆڤ، دەرفەتێکی بۆ ڕکابەرەکانی لە مەکتەبی سیاسی لاڤرێنتی بێریا و جۆرجی مالێنکۆڤ و نیکیتا خرۆشۆڤ ڕەخساند بۆ ئەوەی لەژێر کاریگەریدا بن. دواتر ستالین مردنی ژدانۆڤ دەخاتە ئەستۆی پزیشکانی کرێملین و پیلانگێڕانی «زایۆنیستەکان».^[٥]

سەرچاوەکان

^ V. M. Zubok and Konstantin Pleshakov. Inside the Kremlin's Cold War: from Stalin to Khrushchev. Harvard: Harvard UP, 1996, p.119
^ Jonathan Haslam (2011). Russia's Cold War. Yale University Press. p. 104.
^ Postwat Soviet Politics, The Fall of Zhdanov and the Defeat of Moderation, 1946-53. Ithaca, N.Y.: Cornell U.P. 1982. p. 20. ISBN 0-8014-1410-5.
^ Simon Sebag Montefiore (2003). Stalin: The Court of the Red Tsar. ISBN 1-4000-4230-5.
^ V. M. Zubok and Konstantin Pleshakov. Inside the Kremlin's Cold War: from Stalin to Khrushchev. Harvard: Harvard UP, 1996, p.136

[autoRef_Zubok-1] V. M. Zubok and Konstantin Pleshakov. Inside the Kremlin's Cold War: from Stalin to Khrushchev. Harvard: Harvard UP, 1996, p.119

[2] Jonathan Haslam (2011). Russia's Cold War. Yale University Press. p. 104.

[3] Postwat Soviet Politics, The Fall of Zhdanov and the Defeat of Moderation, 1946-53. Ithaca, N.Y.: Cornell U.P. 1982. p. 20. ISBN 0-8014-1410-5.

[4] Simon Sebag Montefiore (2003). Stalin: The Court of the Red Tsar. ISBN 1-4000-4230-5.

[5] V. M. Zubok and Konstantin Pleshakov. Inside the Kremlin's Cold War: from Stalin to Khrushchev. Harvard: Harvard UP, 1996, p.136

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]